Spadkobierca przejmie te uprawnienia, które były związane z interesami ekonomicznymi zmarłego. Ministerstwo Finansów zastrzega jednak, że każdy taki przypadek wymaga dokładnej analizy.

Czy można odziedziczyć ulgę mieszkaniową

Pan Jan wraz z żoną nabył w marcu 2012 r. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Już dwa miesiące później korzystnie je sprzedali i złożyli w urzędzie skarbowym oświadczenia, że w ciągu następnych dwóch lat przeznaczą uzyskany dochód na zakup mieszkania, co pozwoliło im nie płacić PIT. Żona pana Jana zmarła. Czy w takiej sytuacji ma on szansę na wywalczenie ulgi od całości pieniędzy w sądowym sporze z fiskusem?
Z ordynacji podatkowej wynika, że spadkobierca przejmuje wszelkie majątkowe prawa i obowiązki zmarłego. Może także przejąć uprawnienia niemajątkowe, ale tylko związane z działalnością gospodarczą spadkodawcy, jeśli będzie ją kontynuował. Niestety, nie istnieje jedna definicja obu rodzajów praw. Pomocne dla podatników może być stwierdzenie, że te pierwsze dotyczą interesów ekonomicznych zmarłego i mają wpływ na wysokość jego majątku. Mimo to w praktyce często pojawiają się problemy przy ocenie, kiedy dana preferencja podatkowa może być dziedziczona, czego dobrym przykładem jest właśnie ulga mieszkaniowa. Ministerstwo Finansów nie wyraziło jednoznacznej opinii na temat możliwości jej dziedziczenia, asekurując się tym, że mogą wystąpić różne stany faktyczne, które urzędnicy skarbowi powinni zbadać przed wydaniem decyzji. Także sądy administracyjne różnie orzekają w takich sprawach.
Podobny do opisanego spór rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 listopada 2012 r. (sygn. akt II FSK 556/11). Jego zdaniem w sytuacji, gdy spadkodawca (jeden z małżonków) zmarł po powstaniu zobowiązania podatkowego i po złożeniu oświadczenia o zamiarze przeznaczenia dochodu na cele mieszkaniowe, ale przed dokonaniem zakupu lokalu, jego spadkobiercy (w tym drugi małżonek) przejmą takie prawo majątkowe, w tym również ekspektatywę zwolnienia podatkowego. W ten sposób jeśli tylko cel mieszkaniowy zostanie zrealizowany w terminie, nie trzeba płacić PIT od uzyskanego dochodu.
Zdarza się też jednak, że sądy przyznają rację fiskusowi, np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 26 czerwca 2013 r. (sygn. akt I SA/Gd 546/13, prawomocny). Tu także chodziło o małżeństwo – żona zmarła przed zakupem nowej nieruchomości, a mąż uważał, że prawo do ulgi podlega dziedziczeniu, więc nie musi płacić PIT. Sąd orzekł jednak, że możliwość skorzystania z przywileju jest prawem osobistym przynależnym zmarłej żonie, a nie majątkowym. Skoro tak, to nie podlega ono dziedziczeniu. WSA argumentował, że przeznaczenie dochodu na własne cele mieszkaniowe jest wolą podatnika, a nie jego obowiązkiem. Skoro więc zmarła kobieta nie zdążyła skorzystać z podatkowego przywileju, to go nie nabyła, a więc spadkobierca nie może przejąć ulgi.
Nawet jednak w najgorszym scenariuszu mąż skorzysta z prawa do ulgi w odniesieniu do swojej części pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży.
Podstawa prawna
Art. 97–105 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).
Art. 21 ust. 1 pkt 131 oraz art. 21 ust. 25 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy spadkobierca rozliczy koszty zakupu funduszy

Córka odziedziczyła po zmarłym ojcu jednostki uczestnictwa w funduszu kapitałowym. Obecnie chce je umorzyć. Czy przy wyliczeniu 19-proc. PIT będzie mogła rozliczyć koszty podatkowe, które poniósł spadkodawca?
W tej kwestii istniał długi spór między fiskusem a podatnikami. Urzędnicy skarbowi uważali, że wydatki poniesione przez zmarłego nie mogą podlegać sukcesji podatkowej. 1 stycznia 2014 r. weszła jednak w życie nowelizacja m.in. ustawy o PIT, zgodnie z którą spadkobiercy mogą uwzględniać koszty poniesione przez spadkodawcę. Prawo to przysługuje m.in. przy umarzaniu jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych oraz sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1m ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Ustawa z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. poz. 1387).
Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).

Czy spadkobierca ma prawo do zwrotu VAT

Ojciec pani Anny remontował w 2012 r. dom. W związku z tym nabył prawo do zwrotu części podatku od towarów i usług, za niektóre materiały budowlane. Zmarł w listopadzie 2013 r. Czy pani Anna może odzyskać należny ojcu VAT?
Uprawnienie do odzyskania części daniny zawartej w cenie materiałów budowlanych jest niewątpliwie związane z interesem ekonomicznym zmarłego i jako prawo majątkowe podlega dziedziczeniu. Izby skarbowe nie prezentowały jednak w tej kwestii jednolitego stanowiska (np. interpretacja z Łodzi z 19 sierpnia 2013 r., nr IPTPB2/415-402/13-2/AKr, gdzie fiskus nie dopatrzył się związku z uprawnieniami majątkowymi i uznał, że jest to nie podlegające dziedziczeniu prawo osobiste). Przychylne dla podatników były sądy administracyjne. Przykładowo NSA w wyroku z 20 września 2011 r. (sygn. akt I FSK 1370/10) pozwolił na dziedziczenie prawa do odzyskania VAT, gdyż uznał, że mają tu zastosowanie przepisy ordynacji podatkowej o dziedziczeniu uprawnień majątkowych. Takim zaś jest zwrot VAT za materiały budowlane. Ministerstwo Finansów ostatecznie potwierdziło taką wykładnię. Wyjaśniło, że spadkobierca ma prawo odziedziczyć zwrot podatku także w sytuacji, gdy zmarły nabył do niego prawo, ale nie zdążył złożyć wniosku. Wtedy pismo powinien złożyć jego następca prawny, dołączając faktury potwierdzające poniesienie wydatków przez spadkodawcę. Pani Anna będzie więc mieć prawo do złożenia wniosku do końca 2018 r., pomimo wygaszania dotychczasowych rozwiązań i zmian, które wprowadza od początku 2014 r. ustawa o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania.
Podstawa prawna
Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).
Art. 7 ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. nr 177, poz. 1468 z późn. zm.).
Ustawa z 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz.U. poz. 1304).

Czy ulga uczniowska jest dziedziczna

Zmarły przedsiębiorca od 1991 do 2011 r. uczył młodocianych zawodu. Z tego tytułu przed 2004 r. uzyskał prawo do ulgi uczniowskiej. Potem korzystał z niej na zasadzie praw nabytych, a odliczenia od podatku mogły być dokonywane bez ograniczeń czasowych. Czy kontynuująca działalność gospodarczą żona może skorzystać z kwoty niewykorzystanych odliczeń?
Ulga uczniowska przysługiwała przedsiębiorcom do końca 2003 r. Mogli oni obniżyć PIT do zapłaty o określone w ustawie kwoty, jeśli szkolili uczniów na podstawie odrębnych przepisów i zatrudniali ich w ramach swojej działalności celem przygotowania zawodowego. Jeśli więc przedsiębiorca nabył prawo do takiego przywileju, to podlega ono dziedziczeniu w przypadku jego śmierci. Potwierdza to Ministerstwo Finansów, które podaje ulgę uczniowską jako modelowy przykład uprawnienia, z którego może skorzystać spadkobierca. Wynika to także z interpretacji indywidualnych, np. wydanej 23 stycznia 2012 r. przez warszawską izbę skarbową (nr IPPB1/415-1099/11-2/EC). Fiskus uznał w niej, że żona prowadząca dalej dzialalność gospodarczą zmarłego, który nabył prawo do ulgi, może kontynuować odliczenia.
Podstawa prawna
Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).
Art. 27c ust. 1 i 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r.

Czy można przejąć zwolnienie z akcyzy

Podatniczka wyszła za mąż za Polaka z Kanady. Następnie wróciła do Polski, a za Atlantyk wybrała się dopiero na pogrzeb małżonka. Przywiozła ze sobą odziedziczony samochód osobowy. Chce skorzystać ze zwolnienia z akcyzy dla mienia przesiedleńczego. Czy ma do tego prawo?
Zwolnienie, na które powołuje się kobieta, jest zapisane w art. 112 ustawy o akcyzie. Warunkiem jest, aby samochód został nabyty poza terytorium Unii Europejskiej bądź państw należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), czyli także m.in. Islandii. Ponadto pojazd musiał być przeznaczony do osobistego użytku podatnika i służyć mu w taki sposób przez co najmniej pół roku przed powrotem do Polski. To ostatnie należy udowodnić w urzędzie celnym. Dodatkowo podatnik powinien przebywać poza UE przez co najmniej rok przed ostatnim powrotem do kraju. Nie wolno mu też sprzedać, wynająć lub oddać do użytkowania auta innej osobie przez rok po sprowadzeniu go do Polski. Wszystkie warunki muszą być spełnione łącznie.
Zdaniem sądów administracyjnych, np. WSA w Kielcach (sygn. akt I SA/Ke 54/13), jest to uprawnienie osobiste, które nie przechodzi na spadkobiercę. Przemawia za tym fakt, że zmarły nie nabył prawa do skorzystania ze zwolnienia, a więc nie może ono podlegać dziedziczeniu.
Podstawa prawna
Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).
Art. 112 ust. 1 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 z późn. zm.).

Czy dziedziczy się zwolnienie z podatku Belki

Ojciec zawarł w 2000 r. umowę z TFI, zmarł w zeszłym roku. Jego majątek odziedziczył syn i chce skorzystać ze zwolnienia z 19-proc. podatku dla takich dochodów. Czy ma do tego prawo?
Chodzi o dochody wypłacane podatnikom na podstawie umów zawartych z towarzystwami funduszy inwestycyjnych przed grudniem 2001 r. Fiskus jest zdania, że prawo do skorzystania z takiego zwolnienia nie podlega dziedziczeniu. Potwierdził to NSA w wyroku z 28 sierpnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 2611/11). Sąd kasacyjny stwierdził, że spadkobierca nie mógł przejąć uprawnienia do skorzystania ze zwolnienia, gdyż zmarły nie wystąpił z wnioskiem o wykup jednostek uczestnictwa w funduszu i nie uzyskał z tego tytułu dochodu. Nie powstał więc obowiązek podatkowy i możliwość skorzystania z ulgi.
Podstawa prawna
Art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).