SENTENCJA
Treść przepisu art. 16 ust. 1 pkt 15 ustawy z 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych należy rozumieć w ten sposób, że inne podatki, jak np. podatek od nieruchomości czy podatek od czynności cywilnoprawnych, mogą być uznane za takie koszty, o ile ich poniesienie ma na celu uzyskanie przychodów. Nie dotyczy to jednak podatku dochodowego, którego ustawodawca nie uznaje za koszt uzyskania przychodu. Kwota uiszczonego wpisu od skargi w postępowaniu sądowo-administracyjnym, dotyczącym kontroli legalności decyzji o odmowie zwrotu podatku dochodowego, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Wyrok NSA z 28 grudnia 2005 r., niepublikowany
SYGN. AKT FSK 2418/04
UZASADNIENIE
Spór dotyczył podatku dochodowego od osób prawnych za 2002 rok. Po kontroli organy podatkowe zarzuciły spółce z o.o., że zaliczyła ona do kosztów uzyskania przychodów za ten rok wydatek z tytułu wpisu od skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W ocenie organów podatkowych wydatek tytułem wpisu w sprawie przed sądem administracyjnym został poniesiony w celu uzyskania zwrotu podatku (nadpłaty), a nie w celu osiągnięcia przychodów.
Spółka zaskarżyła niekorzystne rozstrzygnięcie do sądu administracyjnego. Jednak racji nie przyznał jej ani sąd I, ani sąd II instancji. Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną spółki, zwrócił uwagę, że okolicznością sporną pozostawało nieuznanie za koszt uzyskania przychodu wydatku w postaci wpisu stosunkowego uiszczonego od skargi w postępowaniu sądowo-administracyjnym na ostateczną decyzję w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych za rok 2001, należnym od spółki.
Sąd przypomniał, że art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za koszty uzyskania przychodów uznaje koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Nie są nimi zatem wszystkie koszty związane z działalnością danej osoby prawnej, ale tylko te, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.
Takiej cechy przypisać nie można wydatkowi dokonanemu tytułem uiszczenia wpisu od skargi w postępowaniu sądowo-administracyjnym, poświęconemu kontroli legalności decyzji dotyczącej nadpłaty w podatku dochodowym od osób prawnych.
W ocenie NSA w zaskarżonym wyroku trafnie powołano nie tylko na treść art. 15 ust. 1, lecz przede wszystkim art. 16 ust. 1 pkt 15 i art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Pierwszy z nich wyłącza podatek dochodowy z kategorii kosztów uzyskania przychodów. Treść tego przepisu należy rozumieć w ten sposób, że inne podatki, jak np. podatek od nieruchomości czy podatek od czynności cywilnoprawnych, mogą być uznane za takie koszty, o ile ich poniesienie ma na celu uzyskanie przychodów. Nie dotyczy to jednak podatku dochodowego, którego ustawodawca za koszt uzyskania przychodu nie uznaje.
Z kolei drugi z wymienionych przepisów nie zalicza do przychodów między innymi zwróconych podatków stanowiących dochód budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Niewątpliwie przepisem art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy objęty jest zwrot podatku dochodowego, gdyż podatek ten, jak wyżej podano, nie jest traktowany jako koszt uzyskania przychodu.
Jak podkreślił NSA, postępowanie dotyczące zwrotu nadpłaty w podatku dochodowym w istocie służy nie tyle osiągnięciu przychodu, lecz ma na celu zwiększenie dochodu uzyskanego przez danego podatnika, a więc nie realizuje przesłanki wynikającej z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Dlatego kwota uiszczonego wpisu od skargi w postępowaniu sądowo-administracyjnym dotyczącym kontroli legalności decyzji o odmowie zwrotu podatku dochodowego nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
ALEKSANDRA TARKA
OPINIA
PAWEŁ MAZURKIEWICZ
doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Uzasadnienie wyroku NSA w tej sprawie wskazuje, iż skład orzekający oparł się na założeniu, iż poniesione przez podatnika koszty mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu tylko wtedy, jeżeli bezpośrednio wiążą się z przychodami, które mają wpływ na kształtowanie podstawy opodatkowania w podatku dochodowym (tzn. nie są wymienione w art. 12 ust. 4 ustawy o u.p.d.o.p.). Niewątpliwie, przy takim założeniu, koszty sądowe dotyczące zwrotu nadpłaty w podatku dochodowym ewidentnie nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.
Warto jednak odnotować, iż u.p.d.o.p. umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu także kosztów pośrednio wiążących się z przychodami. W stanie faktycznym, do którego odnosi się ww. wyrok, można argumentować, iż koszty sądowe związane są nie tylko z nieopodatkowanym przychodem z tytułu zwrotu podatku dochodowego, ale również z uzyskaniem w przyszłości dostępu do środków pieniężnych, które służyć mogą do finansowania działalności gospodarczej, a tym samym generowania opodatkowanych przychodów. Istnieją więc istotne argumenty, aby polemizować z uzasadnieniem wyroku WSA i utrzymującym go wyroku NSA.