Co roku w budżecie państwa ok. 720 mln zł jest przeznaczonych na dopłaty do paliwa rolniczego. Z tych pieniędzy finansowany jest zwrot akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego (oznaczonego kodami CN 2710 19 41 do 2710 19 49 lub CN 3824 90 91). Rolnicy mogą go uzyskać na warunkach określonych w ustawie z 10 marca 2006 r. W tym celu muszą złożyć w wyznaczonym czasie wniosek i dołączyć do niego faktury lub ich kopie.
Wniosek do wójta lub burmistrza
Zgodnie z przepisami wnioski składa się dwa razy w roku - w lutym i sierpniu. W obu przypadkach zwrot akcyzy dotyczy faktur z sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku. Obecnie (do końca sierpnia) o dopłatę mogą się ubiegać ci, którzy kupili olej napędowy między 1 lutego a 31 lipca tego roku.
W zależności od miejsca położenia gruntu, który jest w posiadaniu, współposiadaniu lub dzierżawie producenta rolnego, wniosek składa się odpowiednio do wójta lub burmistrza (prezydenta miasta). Jeśli rolnik ma ziemię w kilku gminach, do każdej z nich występuje oddzielnie o zwrot akcyzy – oczywiście w odniesieniu do liczby posiadanych tam hektarów.
Wzór wniosku stanowi załącznik do rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 28 czerwca 2013 r. Jest też dostępny na stronach internetowych: resortu rolnictwa (www.minrol.gov.pl), urzędów gmin, urzędów wojewódzkich czy ośrodków doradztwa rolniczego. Do druku trzeba dołączyć faktury VAT lub ich kopie. Z wyjaśnień ministerstwa rolnictwa (zamieszczonych w internecie) wynika, że na fakturze nie trzeba podawać kodu CN oleju napędowego. Nie ma też obowiązku zamieszczania numeru rejestracyjnego ciągnika rolniczego.
Faktura powinna natomiast zawierać elementy określone w par. 5 ust. 1 rozporządzenia z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom m.in. imiona i nazwiska lub nazwy sprzedawcy i nabywcy towarów oraz ich adresy. Warto zwrócić uwagę na to, aby dane adresowe nabywcy oleju napędowego wykazane na fakturze były takie same jak te podane we wniosku o zwrot podatku akcyzowego (wyjątkiem jest sytuacja, gdy między zakupem oleju a złożeniem wniosku rolnik zmienił adres). W przypadku stwierdzenia pomyłki na fakturze, np. błędu w adresie sprzedawca może wystawić fakturę korygującą.
Trzeba mieć gospodarstwo rolne
Przepisy uprawniają do uzyskania dopłaty producentów rolnych (poza wyjątkami określonymi w ramce). Są nimi osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które posiadają gospodarstwo rolne. Uważa się za nie obszar sklasyfikowany w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych – o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
Należy jednak pamiętać, że zwrot akcyzy nie przysługuje w przypadku użytków rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, oraz gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Za tę ostatnią uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwo, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb.
Jeżeli grunty gospodarstwa są użytkowane przez posiadacza zależnego (np. dzierżawcę), zwrot podatku przysługuje właśnie jemu. W przypadku współposiadania podatek może odzyskać tylko jeden rolnik, pozostali współposiadacze muszą we wniosku o zwrot akcyzy wyrazić na to pisemną zgodę.
W przypadku małżonków taka zgoda nie jest wymagana. Wniosek może złożyć mąż albo żona, przy czym uwzględniane są faktury dokumentujące zakup oleju napędowego wystawione na któregokolwiek z małżonków. Gdy część użytków rolnych jest we współposiadaniu, a część posiada tylko mąż lub żona, trzeba to zaznaczyć we wniosku (w jego pkt IV wykazuje się oddzielnie powierzchnię jednych i drugich gruntów).
Obliczenie kwoty zwrotu
Producent rolny może odzyskać kwotę stanowiącą iloczyn liczby litrów kupionego przez niego paliwa (wynikającej z faktur VAT) oraz stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego określonego w stosownym rozporządzeniu Rady Ministrów (w 2013 r. wynosi ona 0,95 zł/l).
Trzeba jednak pamiętać, że kwota zwrotu ograniczona jest rocznym limitem. Nie może być wyższa niż iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego (w tym roku 0,95 zł/l), liczby 86 (w tym roku daje to wskaźnik 81,7) oraz powierzchni użytków rolnych, będących w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego określonej w ewidencji gruntów i budynków według stanu na 1 lutego danego roku. Czyli w 2013 r. limit wynosi 81,7 × liczba ha użytków rolnych.
Przy tym nie liczy się do nich gruntów:
● gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,
● zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.
Przykładowo jeżeli rolnik posiada 100 ha, które w ewidencji według stanu na 1 lutego były wykazywane jako użytki rolne, to w 2013 r. maksymalnie może dostać 8170 zł (81,7 × 100 ha) zwrotu akcyzy. Przyjmijmy, że w lutym otrzymał już 4000 zł. W sierpniu może więc uzyskać zwrot za wykazany w fakturach (wystawionych między 1 lutego a 31 lipca) zakup prawie 4390 l oleju napędowego (4389,47 l × 0,95 zł/l = 4170 zł zwrotu).
Ponieważ o zwrot można się ubiegać w dwóch terminach, powstaje pytanie, czy limit zależny od liczby posiadanych hektarów może się zmienić. Ministerstwo rolnictwa wyjaśnia, że ważne jest, czy dany teren wykazany w ewidencji gruntów i budynków był 1 lutego zakwalifikowany jako użytki rolne. Resort podkreśla, że w przypadku powiększenia gospodarstwa rolnego można ubiegać się o zwrot podatku akcyzowego w odniesieniu do nabytych lub wydzierżawionych gruntów w części niewykorzystanego na te grunty rocznego limitu zwrotu przez poprzedniego posiadacza. Jeśli natomiast producent rolny wydzierżawi lub sprzeda gospodarstwo, to nie będąc już w dniu składania wniosku posiadaczem użytków rolnych, nie może ubiegać się o odzyskanie akcyzy w odniesieniu do tych gruntów. Organ wydający decyzję o zwrocie podatku ustala to w drodze prowadzonego postępowania.
Wypłata w kwietniu i październiku
Decyzja dotycząca zwrotu akcyzy wydawana jest w terminie 30 dni od złożenia wniosku. Zawiera ustalony dla danego producenta rolnego limit, kwotę zwrotu podatku oraz część limitu pozostałą do wykorzystania.
Wypłata następuje w terminach:
● od 1 kwietnia do 30 kwietnia – jeżeli wnioski o zwrot podatku zostały złożone od 1 lutego do ostatniego dnia lutego,
● od 1 października do 31 października – jeżeli wnioski o zwrot podatku zostały złożone od 1 sierpnia do 31 sierpnia.
Zwrot może być wypłacony gotówką w kasie urzędu gminy lub miasta albo przelewem na rachunek bankowy podany we wniosku.
Ustawowe ograniczenia
Zwrot podatku nie przysługuje producentowi rolnemu:
● będącemu spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej kapitału zakładowego ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego została utracona, w tym ponad 1/4 w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku o zwrot podatku,
● będącemu spółką, w której niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za jej zobowiązania, a ponad połowa jej kapitału zgodnie ze sprawozdaniem finansowym została utracona, w tym 1/4 w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku o zwrot podatku,
● bez względu na formę spółki, jeżeli istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości.
Zwrot podatku nie przysługuje producentowi rolnemu:
● będącemu spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej kapitału zakładowego ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego została utracona, w tym ponad 1/4 w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku o zwrot podatku,
● będącemu spółką, w której niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za jej zobowiązania, a ponad połowa jej kapitału zgodnie ze sprawozdaniem finansowym została utracona, w tym 1/4 w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień złożenia wniosku o zwrot podatku,
● bez względu na formę spółki, jeżeli istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości.
Powyższych zasad nie stosuje się do producenta rolnego prowadzącego działalność rolniczą krócej niż trzy lata.
Niezbędne dokumenty
Wniosek powinien zawierać:
● imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres producenta rolnego,
● numer identyfikacji podatkowej (NIP) producenta rolnego – w przypadku podmiotów zobowiązanych do posiadania go na podstawie przepisów o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2012 r. poz. 1314 z późn. zm.),
● numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL) albo numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość producenta rolnego oraz nazwę organu, który wydał dokument – w przypadku gdy producent rolny jest osobą fizyczną,
● oświadczenie o powierzchni użytków rolnych położonych na obszarze gminy, do której wójta, burmistrza (prezydenta miasta) jest składany wniosek o zwrot podatku,
● pisemną zgodę pozostałych współposiadaczy, jeżeli producent rolny jest współposiadaczem gruntów gospodarstwa rolnego,
● numer rachunku bankowego, w przypadku gdy zwrot podatku nastąpi w formie przelewu,
● numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, w przypadku gdy producent rolny podlega wpisowi do tego rejestru.
Do wniosku o zwrot podatku dołącza się faktury VAT albo ich kopie, stanowiące dowód zakupu oleju napędowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku.
Niezbędne dokumenty
Wniosek powinien zawierać:
● imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres producenta rolnego,
● numer identyfikacji podatkowej (NIP) producenta rolnego – w przypadku podmiotów zobowiązanych do posiadania go na podstawie przepisów o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2012 r. poz. 1314 z późn. zm.),
● numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (PESEL) albo numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość producenta rolnego oraz nazwę organu, który wydał dokument – w przypadku gdy producent rolny jest osobą fizyczną,
● oświadczenie o powierzchni użytków rolnych położonych na obszarze gminy, do której wójta, burmistrza (prezydenta miasta) jest składany wniosek o zwrot podatku,
● pisemną zgodę pozostałych współposiadaczy, jeżeli producent rolny jest współposiadaczem gruntów gospodarstwa rolnego,
● numer rachunku bankowego, w przypadku gdy zwrot podatku nastąpi w formie przelewu,
● numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, w przypadku gdy producent rolny podlega wpisowi do tego rejestru.
Do wniosku o zwrot podatku dołącza się faktury VAT albo ich kopie, stanowiące dowód zakupu oleju napędowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku.
Podstawa prawna
Art. 1–7 ustawy z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz.U. nr 52, poz. 379 z późn. zm.). Par. 5 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 68, poz. 360 z późn. zm.). Par. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 29 listopada 2012 r. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2013 r. (Dz.U. poz. 1380). Art. 2 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 z późn. zm.). Załącznik 1 do rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 28 czerwca 2013 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz.U. poz. 789).