Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Spółki osobowe będą musiały co roku powiadamiać sądy rejestrowe o tym, czy są zobowiązane składać raport. To sposób Ministerstwa Sprawiedliwości na ich zdyscyplinowanie.
/>
Sprawozdanie finansowe spółki jest nie tylko źródłem informacji o jej kondycji dla fiskusa, który powinien sprawdzać, jak zawarte w nim dane mają się do rocznych deklaracji w podatku dochodowym, lecz także podstawową informacją dla kontrahentów.
– Wprawdzie spółki handlowe w dużej liczbie trafiły pod strzechy, ale ciągle nie wszyscy: i wspólnicy, i członkowie zarządów, zrozumieli, że przejrzystość finansów prowadzonego przedsiębiorstwa nie zależy od ich widzimisię. Z tego powodu należałoby również ustawowo ujednolicić sposób informowania sądów przez spółki osobowe, czy muszą składać sprawozdania finansowe, czy nie – mówi Wojciech Łukowski, sędzia Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
I w tym kierunku zmierza przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt, który obecnie jest w uzgodnieniach wewnątrzresortowych.
– Musimy wyważyć interesy stron. Nadrzędną wartością jest wszak prawdziwość i wiarygodność danych wpisywanych do rejestru, ale nie możemy nakładać na podmioty gospodarcze nadmiernych obowiązków – zauważa Aneta Komenda, zastępca dyrektora departamentu prawa cywilnego w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Ustawa to za mało
I chociaż ustawa o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm) przewiduje karę grzywny albo ograniczenia wolności dla przedsiębiorców, którzy wbrew obowiązkowi nie składają sprawozdań finansowych we właściwym rejestrze sądowym, to wiele spółek nic sobie z tego nie robi. Dokumentów nie dostają od nich ani urzędy skarbowe, ani sądy rejestrowe. Co gorsza, ani minister sprawiedliwości, ani finansów nie wiedzą, jaka jest skala problemu. Wszyscy przyznają jednak, że problem jest.
– Są spółki, które lekceważą nawet roczne deklaracje dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych albo składają je po terminie – twierdzi anonimowo inspektor kontroli skarbowej.
– Spółki nie składają sprawozdań finansowych, ponieważ sądy nie wysyłają wezwań. Aktywniejsze w tej kwestii są urzędy skarbowe – uważa Zbigniew Maciej Szymik, doradca podatkowy z kancelarii Tax Leader w Katowicach.
Dotarliśmy do pisma dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie (nr NU-1/070/-5/12) z 16 października 2012 r., w którym nakazał on naczelnikom urzędów skarbowych Małopolski na bieżąco monitorować wywiązywanie się podatników z obowiązku składania rocznych zeznań podatkowych i sprawozdań finansowych. Urzędnicy mają też podejmować działania dyscyplinujące wobec osób niedotrzymujących terminów: powinni wzywać podatników do złożenia brakujących dokumentów, a także kierować do sądów rejestrowych wnioski o przeprowadzenie postępowań przymuszających. I to nie tylko do złożenia sprawozdań finansowych, lecz także do ujawnienia siedziby spółki, jeżeli aktualnej informacji w tej kwestii brakuje. Urzędnicy skarbowi mają również w szczególnie drastycznych przypadkach wnosić o wykreślenie podmiotu z rejestru.
W celu przymuszenia
Mimo postępującej informatyzacji sądów, także rejestrowych, stwierdzenie, czy przedsiębiorca złożył obowiązkowe doroczne sprawozdanie finansowe, nie jest łatwe. Szczególnie w wypadku spółek osobowych. Te bowiem muszą składać oświadczenia o swoich wynikach w KRS dopiero w następnym roku po osiągnięciu obrotów rzędu 1 mln 200 tys. euro, w przeliczeniu na złote. Tymczasem sądy nie mają żadnego instrumentu pozwalającego im automatycznie stwierdzić, czy spółka osiągnęła taką sprzedaż. Działają więc po omacku.
– Moglibyśmy wierzyć, że ci, którzy nie składają stosownych dokumentów, nie muszą tego czynić, gdyby nie złe doświadczenia z wieloma spółkami kapitałowymi, które mają bezwzględny obowiązek składania co roku sprawozdań, a tego nie czynią – uważa Jolanta Ludwiczek, wiceprezes Sądu Rejonowego w Poznaniu. Dlatego wszystkie spółki, których akta zostają otwarte, a nie wynika z nich, czy wspólnicy prowadzący przedsiębiorstwo muszą składać sprawozdanie, ponieważ nie złożyli oświadczenia, że nie mają takiego obowiązku, są sprawdzane przez urzędników sądowych. Ale to syzyfowa praca.
Po ustaleniu, że spółka powinna złożyć sprawozdanie finansowe, sąd rejestrowy przeważnie wszczyna postępowanie przymuszające. Nakłada grzywnę na członków zarządu w spółkach kapitałowych lub na wspólników prowadzących sprawy spółek osobowych.
– Nie jest to drakońska kara, ponieważ zawsze wolno grzywnę w celu przymuszenia umorzyć, jeżeli zobowiązany naprawi zaniedbanie – podkreśla sędzia Ludwiczek.
