Sprawa dotyczyła Wrocławia. Miasto spytało ministra finansów, czy gmina i jej jednostki budżetowe mogą być zarejestrowane jako jeden podatnik VAT łącznie, czy odrębnie. Pełnomocnik Wrocławia podkreślił, że w jego strukturach działają 284 takie jednostki.
Minister finansów uważał, że jednostki budżetowe są wystarczająco samodzielne do prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem mogą mieć odrębny numer VAT. Przedstawiciele miasta się z tymi nie zgodzili. Podkreślili, że jednostki budżetowe nie są na tyle niezależne od gminy, aby odrębnie rozliczać VAT – ich budżet i wszystkie rozliczenia są zależne od budżetu gminy.
Sąd we Wrocławiu przyznał rację ministrowi finansów. Stwierdził wprawdzie, że jednostka nie jest w pełni samodzielna, ponieważ to gmina finalnie ponosi ryzyko ekonomiczne, ale struktura jednostki jest wystarczająca do bycia odrębnym podatnikiem VAT. NSA uznał, że sprawa budzi poważne wątpliwości i konieczna jest uchwała poszerzonego składu.
Minister finansów w piątek złożył jeszcze pismo procesowe, w którym zaproponował, aby sąd nie podejmował uchwały, tylko skierował pytanie prawne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o rozstrzygnięcie problemu, czy jednostki budżetowe są samodzielnymi podmiotami w świetle przepisów unijnej dyrektywy VAT.
– To gra na czas, aby odroczyć naprawę bałaganu, który dziś mamy – powiedział na rozprawie Krzysztof Sachs, pełnomocnik gminy Wrocław, partner w Ernst & Young. Według niego teraz w Polsce praktyka jest taka, że część jednostek jest podatnikami VAT, a część nie. Gminy zaś muszą dokonywać różnych przesunięć inwestycji, aby odliczać VAT. Nie byłoby tego, gdyby jasno zostało wskazane, że to gmina jest jedynym podatnikiem VAT.
– Sprawę można zaś rozstrzygnąć na gruncie przepisów krajowych. Nie ma potrzeby pytania unijnego sądu o wykładnię przepisów – stwierdził.
NSA przyznał mu rację i odmówił skierowania pytania do trybunału. Sędzia Małgorzata Niezgódka-Medek podkreśliła, że jednostki budżetowe są podmiotami zależnymi od gminy. Jednostka nie ma własnego majątku, a jedynie korzysta z majątku wyodrębnionego jej przez gminę. Ponadto wszystkie przychody, koszty tej jednostki są ostatecznie rozliczane przez gminy.
– Uchwała NSA niewątpliwie oznacza rewolucję w gminach. Dotychczas ustalony sposób działania i rozliczania VAT zostanie całkowicie zburzony – mówi Michał Borowski, menedżer zespołu VAT w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy.
Według niego po uchwale należałoby uznać, że gmina jako podatnik VAT powinna uwzględniać zarówno VAT należny, jak i naliczony z jednostek budżetowych w swoich rozliczeniach. Zaznacza jednak, że po uchwale powstają też wątpliwości co do przeszłych rozliczeń podatku od towarów i usług zarówno w jednostkach budżetowych, jak i w gminach.
– Trzeba też mieć na uwadze, że jednostki budżetowe gminy były przecież rejestrowane przez organy podatkowe jako podatnicy VAT i w tym względzie w obrocie prawnym funkcjonują prawomocne decyzje – podkreśla Michał Borowski.
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów z 24 czerwca 2013 r. (sygn. I FPS 1/13).
Elżbieta(2013-07-03 13:54) Zgłoś naruszenie 00
A co z samorządowymi jednostkami kultury? Ich organizatorem jest gmina, ale nie są one jednostkami budżetowymi (nie stosują klasyfikacji budżetowej i ustawy o rachunkowości budżetowej) i mają własne dochody (np. ze sprzedaży biletów na imprezy kulturalne).
Odpowiedzr2d2(2013-07-03 19:28) Zgłoś naruszenie 00
brak słów - totalna głupota, co za państwo, co za niedouczeni sędziowie...
Odpowiedzskoro gminne JB nie mogą być podatnikami vat, to państwowe tak samo,
prawo (ustawa o finansach publicznych) nie rozróżnia samorządowych i państwowych JB...
Kasia(2013-07-17 10:02) Zgłoś naruszenie 00
a co z województwami i powiatami, które działają na tej samej ustawie o finansach publicznych i również z państwowymi jednostkami budżetowymi?
OdpowiedzJest to bardzo ważne, bo opisywane są tylko gminy
Anna(2013-10-22 08:25) Zgłoś naruszenie 00
Sędziowie nie są księgowymi i nie zdają sobie sprawy ile zamieszania wprowadzili tym wyrokiem bo do tej pory nie ma przepisów jak rozliczać i księgować VAT po nowemu. Najlepiej wydać wyrok a wy maluczcy radzicie sobie sami w tych szkołach, przedszkolach, ośrodkach sportu itp. Może wreszcie ktoś zajął by stanowisko jak ma być ten VAT księgowany bo na razie to ma być robiony ale jak to nikt nie wie.
OdpowiedzLucy(2013-10-24 11:51) Zgłoś naruszenie 00
ja też jestem ciekawa jak to ma być robione, bo nikt nic nie wie, na szkoleniach też nie potrafią odpowiedzieć.
Odpowiedz