NOWE PRAWO Od początku roku część podatników straciła prawo do opodatkowania przychodów ryczałtem. Uprawnienie to utracili podatnicy zajmujący się handlem częściami do pojazdów mechanicznych, w tym samochodów.

Zmiany podatkowe, które obowiązują od 2007 roku, nie ominęły również podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, dalej ryczałt ewidencjonowany. Choć niewielkie, w stosunku do niektórych podatników mają ogromne znaczenie, gdyż wyłączają ich z możliwości opodatkowania w tej formie.

Podatnicy pozbawieni ryczałtu

Na podstawie przepisów ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.) do końca 2006 roku z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym były wyłączone określone grupy podatników bez względu na osiągniętą kwotę przychodu w roku poprzednim. Opodatkowania w formie ryczałtu nie stosowało się i nie stosuje do podatników: • opłacających podatek w formie karty podatkowej, • korzystających z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego, • osiągających w całości lub w części przychody z tytułu: prowadzenia aptek, działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów) oraz w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w ustawie o ryczałcie, świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, • wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, • podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej: samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków, samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka – jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach, • rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

WAŻNE



Jeżeli podatnik w roku poprzedzającym rok podatkowy nie uzyskał przychodu z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dniem uzyskania przychodów z tego rodzajów działalności i od tego dnia opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach

Nowe wyłączenie

Do wspomnianego katalogu wyłączeń od 2007 roku dodano nową pozycję określającą działalność w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych (np. samochodów osobowych i ciężarowych). Oznacza to, że taki handel nie będzie mógł być opodatkowany ryczałtem ewidencjonowanym, ale na zasadach ogólnych. Nie będzie mógł być on również opodatkowany kartą podatkową, gdyż zakaz opodatkowania kartą takich usług wynika z objaśnień do załącznika nr 3 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. W poz. 5 tych objaśnień określono, że do usług innych, gdzie indziej w załączniku nr 3 niewymienionych (które mogą być opodatkowane kartą), nie zalicza się między innymi usług w zakresie handlu pojazdami mechanicznymi (PKWiU 50.1), usług w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.3), usług w zakresie handlu motocyklami oraz częściami i akcesoriami do nich, konserwacji i napraw motocykli (PKWiU 50.4). Jednocześnie określono, że przez pojęcie usługi inne, gdzie indziej w załączniku niewymienione, rozumie się usługi w pojęciu polskiej klasyfikacji wyrobów i usług (PKWiU).

PRZYKŁAD: CO ZROBIĆ PO UTRACIE RYCZAŁTU Podatnik prowadził w 2006 roku działalność usługową w zakresie handlu częściami do samochodów osobowych opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W związku z tym, że z początkiem tego roku handel taki został wyłączony z możliwości opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego, podatnik utracił prawo do rozliczania podatku w tej formie. W razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatnik jest obowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi – chyba że jest zwolniony z tego obowiązku – i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach. Najczęściej będzie to podatkowa księga przychodów i rozchodów, chociaż podatnik może też prowadzić księgi rachunkowe. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zwłaszcza takimi jak rodzaj i rozmiar wykonywanej działalności, wiek oraz stan zdrowia, naczelnik urzędu skarbowego, na wniosek podatnika, może zwolnić go od obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz od poszczególnych czynności z zakresu prowadzenia księgi. Wniosek musi być złożony co najmniej na 30 dni przed rozpoczęciem miesiąca, od którego zwolnienie miałoby być zastosowane, a w razie rozpoczęcia wykonywania działalności lub powstania obowiązku prowadzenia księgi w ciągu roku podatkowego – w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności lub powstania obowiązku prowadzenia księgi. Oznacza to, że od 2007 roku podatnik niezwolniony z prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów powinien ewidencjonować przeprowadzone operacje handlowe w tej księdze, a podstawę opodatkowania będzie stanowił dochód, a nie jak dotychczas przychód z prowadzonej działalności gospodarczej. Jednocześnie podatnik mógł wybrać opodatkowanie zasad ogólnych na podstawie 19-proc. podatku liniowego. Jeśli tego nie zrobił do 20 stycznia tego roku, nie składając właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, będzie opodatkowany według skali podatkowej w wysokości 19, 30, 40 proc.

Dodatkowo art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o ryczałcie określa, że kartę podatkową mogą płacić podatnicy prowadzący działalność usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami.

WAŻNE



Działalność usługowa w zakresie handlu to sprzedaż, w stanie nieprzetworzonym, nabytych uprzednio produktów (wyrobów) i towarów, w tym również takich, które zostały przez sprzedawcę zapakowane lub rozważone do mniejszych opakowań albo rozlane do butelek, puszek lub mniejszych pojemników

Natomiast użyte w ustawie określenie działalność usługowa oznacza pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z polską klasyfikacją wyrobów i usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Oznacza to, że do identyfikacji usług określonych przez ustawę o ryczałcie należy stosować klasyfikację z 1997 roku. Trzeba pamiętać, że pomimo opodatkowania ryczałtem, przy którym nie rozlicza się kosztów, podatnik powinien prowadzić wykaz środków trwałych.

PRZYKŁAD: CZY UWZGLĘDNIAĆ WCZEŚNIEJSZE ODPISY Podatnik utracił z początkiem roku możliwość opodatkowania działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, w związku z tym, że zajmował się handlem częściami do samochodów ciężarowych. W myśl nowych przepisów musiał z początkiem roku założyć podatkową księgę przychodów i rozchodów. W księdze tej rozlicza przychody i koszty, w tym zalicza do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od środków trwałych. Podatnicy ryczałtu, mimo że nie mogą rozliczać kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej, powinni prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Po zmianie formy opłacania podatku z ryczałtu na zasady ogólne podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Nie podlegają objęciu ewidencją budynki mieszkalne, lokale mieszkalne i własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, których wartość początkową ustala się w sposób uproszczony. Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego. W razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. W razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego.

Handel częściami

Wyłączenie z ryczałtu działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych nie dotyczy pośrednictwa w takim handlu oraz handlu częściami do innych pojazdów. Stawka ryczałtu na pośrednictwo przy handlu takimi częściami wynosi 17 proc., co wynika z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o ryczałcie. Ryczałt od przychodów ze świadczenia usług pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.10.30), pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.30.30), pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 50.40.30) może być stosowany. W polskiej klasyfikacji wyrobów i usług, usługi w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.3) są inaczej określane niż handel częściami i akcesoriami do motocykli (PKWiU 50.4). Oznacza to, że wyłączenie z opodatkowania ryczałtem nie dotyczy pośrednictwa w sprzedaży części mechanicznych oraz części do motocykli, co jasno wynika z ustawy o ryczałcie, ale też handlu częściami i akcesoriami do motocykli i innych pojazdów, które nie są kwalifikowane jako pojazdy mechaniczne. W związku z tym opodatkowanie ryczałtem będzie możliwe nie tylko przy handlu częściami i akcesoriami do motocykli (PKWiU 50.4), ale też przy handlu częściami i akcesoriami do np. motorowerów i skuterów (PKWiU 35.41.20), rowerów (PKWiU 35.42.20), wózków inwalidzkich motocyklowych (PKWiU 35.43.12). Dotyczy to również handlu częściami i akcesoriami do ciągników i maszyn rolniczych (PKWiU 51.66.1).

Utrata prawa za rok

Należy zwrócić uwagę na przepisy zmniejszające limit przy ryczałcie z kwoty 250 tys. do 150 tys. euro, które co prawda wejdą w życie od 1 stycznia 2008 r., ale mogą odnosić się już do przychodów tego roku. Zgodnie z nimi podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy: • uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. euro, lub • uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 tys. euro. Oznacza to zmniejszenie limitu uzyskanych przychodów uprawniających do stosowania opodatkowania w formie ryczałtu. W razie przekroczenia w 2007 roku przychodów w kwocie 150 tys. euro, w roku następnym podatnicy stracą możliwość opodatkowania w formie ryczałtu.