Osoby, które odziedziczą w spadku nieruchomość lub pieniądze po bogatym krewnym z innego kraju, najczęściej nie zdają sobie sprawy, że dwukrotnie zapłacą podatek od nowego majątku.

Czy polski fiskus zainteresuje się spadkiem z USA

Ciotka z Ameryki zapisała polskiemu podatnikowi dom na Florydzie. Zapłacił już podatek spadkowy w USA. Czy musi się też rozliczyć z polskim urzędem skarbowym?
Osoby, które odziedziczyły majątek za granicą, muszą pamiętać, że podpisane przez Polskę międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie odnoszą się do podatków spadkowych, a tylko podatków od dochodu. Podwójnego opodatkowania spadków dotyczą tylko zawarte jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej umowy z Austrią, Węgrami i Czechosłowacją. Ich postanowienia obowiązują do dziś, przy czym w ostatnim przypadku dotyczy to zarówno Czech, jak i Słowacji. Jeśli więc spadek otrzymujemy z innego kraju niż wymienione, to zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn Polska pobierze daninę od odziedziczonych rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych tam wykonywanych. Warunkiem jest, aby w chwili otwarcia spadku jego nabywca był obywatelem polskim lub miał w naszym kraju miejsce stałego pobytu.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy zawsze trzeba zapłacić podwójny podatek

Syn odziedziczył majątek po ojcu mieszkającym od 15 lat w Niemczech. Czy musi zapłacić podatek od spadku także w Polsce?
Pierwsza możliwość uniknięcia dwukrotnej daniny to uzyskanie zagranicznego spadku od osoby z tzw. pierwszej grupy podatkowej (małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie). Taki spadkodawca powinien mieć obywatelstwo polskie bądź jednego z krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jeśli te wymagania zostaną spełnione, to spadkobierca może skorzystać ze zwolnienia od polskiego podatku od spadków i darowizn. Musi jednak zgłosić nabycie majątku do urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Oczywiście nie zmienia to faktu, że danina zostanie pobrana w kraju spadkodawcy.
RPO przeciw podwójnemu opodatkowaniu spadków
RPO przeciw podwójnemu opodatkowaniu spadków

Zobacz również
Podwójnego podatku – niezależnie od stopnia pokrewieństwa – unikną też osoby, które uzyskały spadek po obywatelu kraju, z którym Polska podpisała umowy międzynarodowe regulujące kwestię tej daniny (Czechy, Słowacja, Węgry, Austria).
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 4, art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Umowa pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie zapobieżenia dwukrotnemu opodatkowaniu w dziedzinie podatków spadkowych, podpisana w Warszawie 23 kwietnia 1925 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 13, poz. 78), która wiąże Czechy i Słowację.
Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austriacką o zapobieżeniu dwukrotnemu pobieraniu podatku spadkowego, podpisana w Wiedniu 24 listopada 1926 r. (Dz.U. z 1928 r. nr 61, poz. 557).
Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskiem w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu spadków, podpisana w Warszawie 12 maja 1928 r. (Dz.U. z 1931 r. nr 75, poz. 602).

Czy ważne jest uprawomocnienie wyroku za granicą

Pani Jadwiga dowiedziała się właśnie, że zmarła przyjaciółka z Francji zapisała jej spadek. Za granicą trwa jeszcze postępowanie spadkowe. Czy termin uprawomocnienia się orzeczenia francuskiego sądu będzie miał znaczenie dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w Polsce?
Co do zasady obowiązek podatkowy w Polsce powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Następuje ono zgodnie z art. 1012 i następnymi kodeksu cywilnego. Spadkobierca może przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem tej odpowiedzialności do wartości spadku (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza) lub też spadek odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku (przed sądem lub przed notariuszem) może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Natomiast w przypadku zagranicznego spadku dobrze znać prawo państwa, w którym zmarł spadkodawca. Jeśli zgodnie z jego regulacjami nie odrzuciliśmy spadku, to obowiązek podatkowy powstaje w chwili uprawomocnienia się orzeczenia sądowego o jego nabyciu. Potwierdził to m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 14 sierpnia 2009 r. (nr. ILPB2/436-86/09-2/MK).
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Art. 1012–1024 – kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 1964 nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Czy mamy dużo czasu na uiszczenie daniny w Polsce

Pan Janusz odziedziczył po zmarłym w Niemczech wujku dużą sumę pieniędzy. Czy może poczekać z zapłatą podatku od spadku kilka miesięcy?
W ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego trzeba złożyć w urzędzie skarbowym wypełniony formularz SD-3, na którym podatnik informuje polskiego fiskusa o nabytym majątku. Jeśli spadkodawca nie był polskim obywatelem i nie miał w naszym kraju stałej rezydencji, to właściwym urzędem do złożenia zeznania podatkowego będzie Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa -Śródmieście. W dokumencie należy podać przede wszystkim wartość rynkową spadku przeliczoną na złotówki po kursie średnim NBP z dnia powstania obowiązku podatkowego. Podatek płacimy według stawek uzależnionych od stopnia pokrewieństwa ze zmarłym i wartości spadku (od 7 do 20 proc.). Jego wysokość możemy zmniejszyć przez uwzględnienie w formularzu podatkowym wszystkich kosztów nabycia spadku. Po złożeniu zeznania należy czekać, aż urząd wyda decyzję, w której określi wysokość podatku do zapłaty. Po doręczeniu decyzji podatnik ma tylko 14 dni na zapłatę daniny.
Podstawa prawna
Art. 17a ust. 1, art. 17a ust. 3, art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Art. 47 ustawy – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. nr 749 z późn. zm.).

Czy trzeba zapłacić zaległy podatek

Pani Ewa odziedziczyła dwa lata temu majątek zmarłego w Szwecji kuzyna. Podatek od spadku zapłaciła tylko za granicą. Nieświadoma obowiązków, jakie na niej ciążą, nie zgłosiła do tej pory spadku w polskim urzędzie skarbowym. Czy coś jej grozi?
Jeśli podatnik nie złożył w odpowiednim czasie zeznania SD-3, to musi się liczyć z tym, że fiskus dowie się o nabytym spadku przed upływem pięcioletniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (liczy się go od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy). Wtedy urząd skarbowy wyśle spadkobiercy wezwanie, a ten będzie się musiał wytłumaczyć się z niezgłoszenia spadku i w konsekwencji zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Grozi mu także mandat. Co więcej, jeśli nawet obowiązek zapłaty daniny się przedawni, a podatnik powoła się na nabycie spadku, np. przy okazji prowadzonego postępowania podatkowego w sprawie przychodów z nieujawnionych źródeł, to fiskus nakaże mu zapłacić podatek według sankcyjnej stawki 20 proc.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Art. 70 ustawy – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. nr 749 z późn. zm.).
Art. 54 ustawy – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 186 z późn. zm.).

Czy sądy kwestionują podwójną daninę

Studentka dowiedziała się o spadku uzyskanym od ciotki zamieszkałej w Kanadzie. Nie chce płacić podwójnego podatku. Czy ma szansę na wygraną przed sądem administracyjnym albo na szybką zmianę przepisów?
Naczelny Sąd Administracyjny wydał już kilka negatywnych dla polskich spadkobierców wyroków. Zdaniem sędziów problem powstał z winy ustawodawcy, który nie zawarł kolejnych międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie spadków. Dlatego też podatnik może oddać nawet 40 proc. odziedziczonego majątku. Tak było np. w sprawie zakończonej wyrokiem z 18 maja 2012 r. (sygn. II FSK 2287/10). Podatniczka była zdania, że skoro zapłaciła podatek od spadku nabytego po zmarłej kuzynce w Niemczech, to nie miała już takiego obowiązku w Polsce. Polski urząd skarbowy, powołując się na ustawę o podatku od spadków i darowizn, żądał jednak uiszczenia daniny także w naszym kraju. Potwierdził to NSA. W efekcie podatniczka musiała zapłacić 54,5 tys. zł od spadku o wartości 93 tys. euro. Wcześniej w Niemczech zapłaciła już ponad 28 tys. euro daniny, ale nie mogła jej odliczyć jako koszt w Polsce. Negatywne dla podatników stanowisko NSA potwierdził także w innych wyrokach (sygn. II FSK 317/08, sygn. akt II FSK 819/08).
Ministerstwo Finansów, odpowiadając na interpelację poselską nr 9386 z 12 września 2012 r., przyznało, że zna problem podwójnego opodatkowania zagranicznych spadków, ale nie zamierza z nim na razie nic robić. Jego zdaniem ma on znaczenie marginalne z uwagi na możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego przez najbliższą rodzinę spadkodawcy. Wiceminister finansów Maciej Grabowski przyznał, że zmiana przepisów w tym zakresie byłaby nieopłacalna, gdyż pozbawiłaby gminy pieniędzy należnych im zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 80, poz. 526 z późn. zm.).

Czy można odliczyć podatek zapłacony za granicą

Pan Daniel przez wiele lat mieszkał w Hiszpanii. Zmarła przyjaciółka z tego kraju zapisała mu w spadku dużo pieniędzy. Pan Daniel wie już, że zapłaci daninę spadkową dwukrotnie. Chciałby jednak zmniejszyć polski podatek o kwotę zapłaconą pod Pirenejami. Czy fiskus się na to zgodzi?
Zagraniczny podatek spadkowy jest zobowiązaniem publicznoprawnym i dlatego nie można go odliczyć jako koszt od kwoty polskiego podatku. Daninę można pomniejszyć tylko o tzw. długi i ciężary spadkowe. Są to koszty leczenia i opieki nad zmarłym, jego długi, wszystkie inne wydatki, które ciążą na spadkodawcy, a wynikają z prawa cywilnego. Ich poniesienie musi być konieczne dla nabycia spadku, wykonania testamentu, potwierdzenia statusu spadkobiercy.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).