Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Według organów podatkowych od usług związanych z kształceniem zawodowym nie płaci się podatku, tylko jeśli są świadczone na zasadach określonych w ustawie lub rozporządzeniu.
Usługi szkolenia zawodowego świadczone przez samorząd branżowy są zwolnione z VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 stycznia 2013 r. (sygn. akt I FSK 352/12). Sprawa dotyczyła Okręgowej Izby Radców Prawnych. Minister finansów uważał, że izba musi rozliczać podatek od takich szkoleń, ponieważ nie spełnia warunków do skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
NSA stwierdził jednak w wyroku, że przepis ten jest niezgodny z regulacjami unijnej dyrektywy 2006/112/WE odnoszącymi się do zwolnienia z VAT usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania. Sąd podkreślił, że polski ustawodawca uzależnił prawo do zwolnienia od spełnienia dodatkowego wymogu. Chodzi o prowadzenie szkoleń „na zasadach i formach określonych w przepisach odrębnych”, podczas gdy art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy 112 takiego warunku nie przewiduje.
Porównanie przepisów
Zgodnie z dyrektywą zwolnione z podatku jest kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie powszechne lub wyższe, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego. Zwolnienie może też dotyczyć innych instytucji działających w wymienionych dziedzinach, których cele uznane są przez dane państwo członkowskie za podobne do tych, które przyświecają podmiotom prawa publicznego.
Natomiast przepis polskiej ustawy mówi, że zwolnione z podatku są usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego (inne niż świadczone przez jednostki oświatowe) prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Minister finansów uznał, że obowiązek prowadzenia szkoleń przez izbę radców wynika tylko z wewnętrznych przepisów stanowionych przez organy tej korporacji. Nie są one jednak dla fiskusa normami prawa powszechnie obowiązującego.
Stosowanie dyrektywy
– W tej sytuacji polscy podatnicy mogą powoływać się bezpośrednio na regulację unijną – radzi Agata Rutkowska, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Taxand. W praktyce pozwala to dokonywać klasyfikacji danych usług jako zwolnionych z VAT wyłącznie na podstawie brzmienia przepisu dyrektywy. Mogą być z tym pewne trudności, bo regulacja unijna jest dość nieprecyzyjna.
Agata Rutkowska wyjaśnia, że zwolnienie wynikające z dyrektywy 112 ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Przedmiotem są usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania. Podmiotami uprawnionymi do zwolnienia są natomiast podmioty prawa publicznego (np. jednostki oświatowe) lub inne instytucje o podobnych celach, np. fundacje, stowarzyszenia, których działalność służy zaspokajaniu potrzeb powszechnych.
Według niej trzeba usunąć niezgodność polskich przepisów z unijnymi. Ministerstwo Finansów, które mogłoby wystąpić z taką inicjatywą legislacyjną, nie chce komentować sprawy, dopóki nie otrzyma pisemnego uzasadnienia orzeczenia NSA.
/>
Podwykonawca może zażądać VAT
Przemysław Skorupa, doradca podatkowy, starszy menedżer, Deloitte Doradztwo Podatkowe, biuro w Warszawie
Co do zasady przepisy dyrektywy oraz ustawy o VAT należy interpretować w ten sposób, że szkolenia świadczone w sposób komercyjny powinny podlegać opodatkowaniu stawką podstawową. Wskazuje na to m.in. sformułowanie zawarte w dyrektywie, odnoszące się do instytucji zrównanych na podstawie przepisów z podmiotami publicznymi.
O ile można uznać za zwolnione z VAT szkolenia organizowane za opłatą przez samorządy zawodowe dla ich członków, o tyle trudno, aby tak się stało w przypadku usług świadczonych przez zewnętrzne firmy, będące podwykonawcami takich samorządów. Niemniej jednak w praktyce nie musi to oznaczać, że samorząd (lub inna podobna organizacja) zostanie obciążony kosztem VAT przez podmiot zewnętrzny. Najczęściej bowiem takie szkolenia prowadzą osoby fizyczne nie w ramach ich działalności gospodarczej, lecz w ramach działalności wykonywanej osobiście (która pod pewnymi warunkami wyłączona jest z VAT).
