Podatnik, który przenosi na gminę majątek w zamian za umorzenie zobowiązań podatkowych, nie dokonuje czynności opodatkowanej.
Przeniesienie własności majątku przez podatnika na gminę w zamian za umorzenie jego zobowiązań podatkowych to nie dostawa towarów opodatkowana VAT. Według Marcina Zawadzkiego, eksperta podatkowego w Ernst & Young, jest to specyficzna forma uiszczenia należności publicznoprawnej przez podatnika, która została określona w art. 66 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz.60 z późn. zm.). Na postawie tego artykułu szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz gminy, powiatu lub województwa – w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów.
– W efekcie podatnik nie dokonuje komercyjnego zbycia majątku, ale jedynie wypełnia swój obowiązek ustawowy w formie rzeczowej, a nie pieniężnej – wyjaśnia Marcin Zawadzki.
Przeniesienie majątku następuje na podstawie umowy zawartej z wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa
Takie stanowisko wynika m.in. z uchwały NSA wydanej 8 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 2/07) oraz orzeczenia WSA w Białymstoku z 9 listopada 2011 r. (sygn. akt I SA/Bk 383/11). Orzeczenia te zapadły zarówno na gruncie aktualnie obowiązującej ustawy o VAT, jak i ustawy o VAT i podatku akcyzowego z 1993 roku. Z tego względu można domniemywać ostateczne rozstrzygnięcie kwestii opodatkowania VAT przeniesienia własności w zamian za długi podatkowe.
Marcin Zawadzki stwierdza, że orzeczenia skłaniają do refleksji, czy po stronie jednostek samorządu terytorialnego występują sytuacje, w których odliczały one VAT od przeniesienia własności majątku w zamian za umorzenie zobowiązań podatkowych, bądź też (co bardziej prawdopodobne) VAT nie odliczały i podwyższał on ich koszty.
