Zarówno przepisy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują możliwość rozliczenia takich wierzytelności, których przedsiębiorcy nie mogą odzyskać od swoich kontrahentów.
Brak zapłaty
Generalnie za koszt podatkowy mogą zostać uznane takie wierzytelności, które podatnik wcześniej uznał za przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, jeśli spełniony jest jeden z przypadków:
● dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
● zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe, albo
● wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
● wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.
Filip Siwek, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Skoczyński Wachowiak Strykowski, podkreśla, że wierzytelność nieściągalna może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, jeśli jej nieściągalność zostanie udokumentowana w odpowiedni sposób.
Właściwa dokumentacja
Przepisy podatkowe zawierają ograniczoną listę takich dokumentów. Oprócz postanowienia organu egzekucyjnego czy postanowienia sądu nieściągalność wierzytelności może zostać udokumentowana protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
W ocenie Filipa Siwka wprowadzenie do przepisów możliwości dowodzenia nieściągalności protokołem sporządzanym przez podatnika jest korzystne, bo eliminuje kwestie formalne związane z dokumentowaniem nieściągalności. Protokół pozwala uznać daną wierzytelność za nieściągalną na podstawie własnej oceny przedsiębiorcy, a przepisy nie określają wyraźnie, jakie elementy taki protokół powinien zawierać.
Podstawa prawna
Art. 16 ust. 1 pkt 25, ust. 2, 2a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).
Art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).