Rozliczenia - Osoba, która w drodze zapisu windykacyjnego otrzyma dom, samochód lub inny majątek, będzie musiała zgłosić nabycie do opodatkowania podatkiem od spadku i darowizn.
Nabyciem w drodze zapisu windykacyjnego składników majątku spadkodawcy będzie interesował się fiskus. Podobnie jak zapis zwykły, również zapis windykacyjny objęty został podatkiem od spadków i darowizn. Jednak moment powstania obowiązku podatkowego dla obu rodzajów zapisów uregulowany jest odrębnie. Wynika to z tego, że własność zapisu windykacyjnego przejdzie na nabywcę już z chwilą śmierci spadkodawcy.
– W konsekwencji obowiązek podatkowy powstanie z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia – tłumaczy Marcin Sikora, doradca podatkowy w Kancelarii Prawno-Podatkowej Sikora i Wspólnicy.
Inaczej jest przy zapisie zwykłym, gdzie śmierć spadkodawcy skutkuje jedynie powstaniem roszczenia o jego wykonanie. Dopiero z chwilą realizacji zapisu powstaje obowiązek podatkowy.
Zapis windykacyjny będzie opodatkowany na zasadach ogólnych. Oznacza to, że przynależność nabywcy do jednej z trzech grup podatkowych będzie decydowała o wielkości obciążenia podatkowego. Podatek według najwyższych stawek podatkowych płacą osoby, których nie wiążą żadne więzy rodzinne ze spadkodawcą (III grupa), natomiast niższy podatek występuje między członkami rodziny (I lub II grupa). Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych (po potrąceniu ewentualnych długów i ciężarów). Wartość tę podatnik ustala według cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Podobnie jak inne rodzaje nieodpłatnego nabycia objęte ustawą o podatku od spadków i darowizn, również zapis windykacyjny będzie całkowicie zwolniony z podatku, gdy otrzyma go członek najbliższej rodziny – w tym przypadku spadkodawcy (małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha).
– Oczywiście warunkiem zwolnienia będzie zawiadomienie urzędu skarbowego o nabyciu przedmiotu zapisu w terminie półrocznym – podkreśla Marcin Sikora.
Natomiast osoby, które z pełnego zwolnienia korzystać nie mogą, a otrzymają w drodze zapisu windykacyjnego dom lub mieszkanie, będą mogły korzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn. Na określonych warunkach pozwala ona nie płacić podatku od nabycia nieruchomości, której powierzchnia użytkowa nie przekracza 110 mkw.
Istotne jest, że w związku z wejściem w życie 23 października przepisów o zapisie windykacyjnym wprowadzone zostaną zaktualizowane druki formularzy podatkowych. Dotyczy to zarówno zgłoszenia nabycia zwolnionego z podatku (druk SD-Z2), jak i zeznania podatkowego składanego przez podatników zobowiązanych do zapłaty podatku od spadków i darowizn (druk SD-3). Przypomnijmy, że zgłoszenie zwolnienia składa się w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a deklarację podatkową w ciągu miesiąca liczonego od tego samego momentu.
W przypadku nabycia udziałów we współwłasności rzeczy lub w prawie majątkowym przez kilku podatników mogą oni złożyć wspólne zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Zeznanie to składa się wraz z informacją o pozostałych podatnikach. Przepisów tych nie stosuje się do nabycia udziałów we współwłasności rzeczy lub w prawie majątkowym z tytułu zasiedzenia.
W przypadku gdy przedmiotem nabycia z tytułu darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9637 zł – w zgłoszeniu SD-Z2 powinny być zawarte także dane dotyczące sposobu przekazania środków pieniężnych.