Remont środka trwałego przywraca jedynie jego pierwotną wartość użytkową. W związku z tym wydatki poniesione na zakup i montaż silnika należy bezpośrednio zaliczyć do kosztów działalności operacyjnej w momencie ich poniesienia.

Wymiana silnika samochodu wykorzystywanego w działalności gospodarczej ma konsekwencje zarówno podatkowe, jak i rachunkowe. Zależą one od klasyfikacji takiego zdarzenia bądź to jako remontu, bądź jako ulepszenia (modernizacji), o którym mowa w art. 16g ust. 13 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Dwie definicje

Jako ulepszenie rozumie się unowocześnienie środków trwałych, prowadzące do wzrostu ich wartości użytkowej (mierzonej np. okresem używania, lepszymi parametrami użytkowania, zmniejszeniem emisji pyłów i gazów szkodliwych dla środowiska).

Sławomir Patejuk, menedżer w TPA Horwath, podpowiada, że remonty to wydatki ponoszone przy wymianie części środka trwałego mające na celu jedynie odtworzenie jego pierwotnej wartości użytkowej. Takie koszty jako koszty pośrednio związane z przychodami, rozpoznaje się dla celów podatkowych na bieżąco w dacie poniesienia. W taki sposób rozliczany będzie koszt wymiany silnika na inny, który ma takie same lub zbliżone parametry.

Z uwagi na szybki postęp techniczny wymiana zużytych elementów na identyczne, jest czasami praktycznie niemożliwa. Wówczas silnik może być wymieniony tylko na model mający lepsze parametry techniczne. W takiej sytuacji organy podatkowe mogą uznać, że doszło do modernizacji samochodu, a w związku z tym koszty poniesione z tego tytułu należy rozpoznać w drodze odpisów amortyzacyjnych.

– W praktyce oznacza to, że dokonując takiej analizy, należy każdorazowo zbadać istotę prac, a nie jedynie samą metrykę części zamiennych – ostrzega Sławomir Patejuk.

Modernizacja w księgach

Rozróżnienie pomiędzy ulepszeniem środka trwałego a jego remontem jest istotne również z rachunkowego punktu widzenia. W przypadku ulepszenia podwyższana jest wartość początkowa samochodu (art. 31. ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). Zdaniem naszego rozmówcy w takiej sytuacji koszt wymiany silnika można zaksięgować zapisem: Wn – konto „Środki trwałe w budowie”/Ma konto „Rozrachunki z kontrahentem”. Po zakończeniu modernizacji koszty z nią związane, zakumulowane na koncie „Środki trwałe w budowie” przeksięgowuje się zapisem: Wn konto „Środki trwałe”/Ma konto „Środki trwałe w budowie”. Taki sposób księgowania znajduje również zastosowanie, gdy modernizacja dotyczy samochodu, który był uprzednio całkowicie zamortyzowany.



Księgowanie remontu

Jeżeli wymiana silnika ogranicza się do przywrócenia pierwotnej wartości użytkowej samochodu, należy ją potraktować jako remont i co do zasady uwzględnić w kosztach działalności operacyjnej w momencie poniesienia wydatku. Remont o takim zakresie jak wymiana silnika można niekiedy zakwalifikować do remontu kapitalnego.

– O klasyfikacji charakteru remontu jako remontu kapitalnego lub remontu o charakterze bieżącym przesądza zakres wykonanych prac, np. ich wartość w stosunku do pierwotnej wartości początkowej środka trwałego (np. możliwe jest wyznaczenie granicy na poziomie 30 – 40 proc.) – mówi Sławomir Patejuk.

Koszty remontów kapitalnych wskazane jest rozliczać w czasie na podstawie zapisów: Wn konto „Koszty rodzajowe”/Ma konto „Rozrachunki z kontrahentami”.

Przeniesienie kosztu dotyczącego przyszłych okresów sprawozdawczych jest księgowane: Wn konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”/ Ma konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych”. Aktywowanie kosztów w części przypadającej na bieżący okres sprawozdawczy księgowane jest następująco: Wn konto „Rozliczenie kosztów rodzajowych”/Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.

Jeżeli suma wydatków poniesionych na ulepszenie przekracza w roku podatkowym 3,5 tys. zł, wówczas powiększają one wartość początkową środka trwałego i w konsekwencji skutkują wzrostem odpisów amortyzacyjnych w przyszłych okresach.