Firmy w celu uniknięcia opóźnień w spłacie bieżących zobowiązań mogą pożyczać gotówkę między sobą. Pożyczki te są łatwiej dostępne w ramach firm będących wzajemnymi udziałowcami.
Jak mówi Michał Krawczyk, menedżer w Deloitte, w ramach grup kapitałowych prowadzących swoją działalność w Polsce coraz częściej to polskie spółki córki zapewniają finansowanie zagranicznym udziałowcom.
Rozliczenie odsetek
Co do zasady każdy przychód uzyskany przez polską spółkę kapitałową jest obciążony 19-proc. stawką CIT. Zasady rozpoznawania przychodu odsetkowego mają charakter szczególny.
– Nie jest ważny moment naliczenia odsetek, lecz dzień ich faktycznego otrzymania przez pożyczkodawcę względnie kapitalizacji odsetek. W tych momentach kwota odsetek powinna zostać uznana przez wierzyciela za przychód podlegający opodatkowaniu – mówi Michał Krawczyk.
W przypadku jednak odsetek otrzymywanych z zagranicy wpływ na rozliczenie podatkowe polskiej firmy mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowy te w zależności od kraju przewidują różny sposób opodatkowania odsetek w kraju źródła ich pochodzenia (tj. ich wypłaty).
Odliczenie podatku
W świetle umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które konstruowane są na podstawie konwencji modelowej OECD odsetki są zaliczane do tzw. dochodów biernych, czyli tak jak dywidendy oraz należności licencyjne.
Michał Krawczyk podkreśla, że w większości przypadków państwo, z którego odsetki są wypłacane (tj. w państwo siedziby pożyczkobiorcy) ma prawo pobrać podatek krajowy od płatności przekazywanej za granicę. Tak będzie, pod warunkiem że przepisy podatkowe kraju siedziby pożyczkobiorcy przewidują takie opodatkowanie.
– Zazwyczaj umowy te określają jednocześnie maksymalną stawkę podatku u źródła. Przykładowo, umowa zawarta pomiędzy Polską a Niemcami przewiduje maksymalną stawkę podatku w wysokości 5 proc., umowa z Luksemburgiem 10 proc. umowy z Francją i Szwecją nie przewidują z kolei takiego opodatkowania – wylicza Michał Krawczyk.
Polska spółka, która otrzymuje odsetki od zagranicznego pożyczkobiorcy, może jednak odliczyć kwotę podatku, który został pobrany za granicą, obniżając kwotę podatku w Polsce. Odliczenie to jest możliwe przy rocznym rozliczeniu podatku w zeznaniu CIT-8.
– Wówczas od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w obcym państwie. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie – wyjaśnia Michał Krawczyk.
Różnice kursowe
Oprócz tego pożyczki udzielone w walucie obcej zagranicznej firmie mogą powodować wystąpienie tzw. różnic kursowych.
Jak mówi Katarzyna Ryszard, doradca podatkowy, dodatnie różnice kursowe należy ujmować po stronie przychodów, natomiast ujemne różnice kursowe po stronie kosztów podatkowych.
Różnice kursowe powstają, kiedy po przeliczeniu na złote, kwota pożyczki w walucie obcej w momencie jej wypłaty będzie inna od kwoty pożyczki w momencie jej zwrotu.