Właśnie mija 20 lat od uchwalenia przez Sejm ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jakie zmiany przyniosła ta ustawa?

Akt ten został przyjęty 26 lipca 1991 r., wszedł w życie 1 stycznia 1992 r. i był kluczowy dla przemian społeczno-gospodarczych, jakie po 1989 r. dokonały się w Polsce.
Ustawa wprowadziła powszechne opodatkowanie dochodów osobistych. Zastąpiła pięć podatków funkcjonujących w dobie gospodarki centralnie planowanej, tj. podatek od wynagrodzeń, podatek wyrównawczy, podatek dochodowy, podatek rolny w części dotyczącej działów specjalnych produkcji rolnej oraz podatek od płac pobierany od jednostek gospodarki uspołecznionej. Jej głównym celem było stworzenie systemu podatkowego odpowiadającego potrzebom gospodarki rynkowej.
Czy ten cel osiągnięto?
Wprowadzenie nowych zasad opodatkowania dochodów osobistych spowodowało gwałtowny wzrost liczby podatników z 2 mln do 20 mln, z których zdecydowana większość wcześniej nie miała kontaktu z urzędem skarbowym. Liczba ta na przestrzeni lat zwiększała się, osiągając w 2010 roku poziom ponad 25 mln podatników. Należy dodać, że zgodnie ze swoim celem podatek był i jest wykorzystywany nie tylko do celów fiskalnych. Preferencje podatkowe stanowiły i stanowią bodziec dla podatników do podejmowania określonych w ustawie działań, np. wspierania organizacji społecznych, ponoszenia wydatków na cele rehabilitacyjne czy korzystania z internetu.
Zasadniczo zmienia się sposób komunikacji podatników z urzędami skarbowymi, które przeżywały niegdyś prawdziwe oblężenie. Od trzech lat internet staje się coraz powszechniejszym środkiem składania deklaracji. W tym roku takich zeznań podatnicy przesłali blisko milion.

W ciągu 20 lat ustawa o PIT była nowelizowana około 150 razy. Czy czekają nas kolejne zmiany?

W tym czasie ukazały się trzy teksty jednolite ustawy o PIT. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem czwartego.
Przypomnijmy, że wiele zmian było oczekiwanych i np. obniżało stawki skali podatkowej. Pamiętajmy, że najniższa stawka wynosiła niegdyś 21 proc., a najwyższa 45 proc. Od dwóch lat wynoszą one odpowiednio 18 i 32 proc.

Czy nie warto by zafundować podatnikom chociaż jednego roku spokoju, bez zmian w PIT?

W przyszłości nie da się uniknąć kolejnych zmian w zakresie opodatkowania dochodów osób fizycznych. Jednak jak wynika z przyjętego przez Radę Ministrów w kwietniu br. Wieloletniego Planu Finansowego Państwa 2011 – 2014, zmiany prawa podatkowego będą ukierunkowane na dalszą poprawę efektywności, prostoty i przejrzystości systemu.

Ważna statystyka dla podatku dochodowego

● podatników PIT jest 25 mln
● 4 mln podatników korzysta z ulgi na dzieci
● 4 mln podatników korzysta z ulgi internetowej
● 1 mln podatników korzysta z ulgi rehabilitacyjnej
● 5 mln małżeństw korzysta ze wspólnego rozliczenia PIT
● 500 tys. osób rozlicza się jako osoby samotnie wychowujące dzieci
● 62 mld zł podatku wpłacili podatnicy w rozliczeniu za 2010 rok
● około 1 mln zeznań złożyli podatnicy drogą elektroniczną za 2010 rok