Nowelizacja ustawy o VAT, która weszła w życie 1 stycznia 2011 r., miała dostosować przepisy krajowe do unijnych. Czy stało się tak przy zwolnieniu z VAT dostaw towarów używanych?
Zwolnienie to nie zostało zmodyfikowane, mimo ewidentnego naruszenia prawa unijnego przez art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Artykuł 136 dyrektywy VAT zwalnia z podatku dostawy towarów przez podatnika, któremu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy ich nabyciu ze względu na rodzaj działalności, do której wykorzystywane były te towary lub ze względu na przepis zakazujący odliczenia od takiego towaru. Natomiast art. 43 ust. 2 ustawy o VAT definiuje, że przez towary używane rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Ustawa wprowadza więc dodatkowe kryterium czasowe, które nie istnieje w dyrektywie. Zgodnie z przepisami UE ze zwolnienia z VAT powinna korzystać każda odsprzedaż towarów, jeśli nabywca nie był upoważniony do odliczenia. Zwolnienie powinno mieć zastosowanie np. do odsprzedaży komputera dwa miesiące po zakupie. W takich przypadkach podatnicy mogą zastosować zwolnienie, powołując się na skutek bezpośredni art. 136 dyrektywy VAT.
Inne naruszenie prawa UE wynika z nieprawidłowej interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którą zwolnienie miałoby zastosowanie do każdego przypadku braku odliczenia podatku przy nabyciu towaru przez podatnika dokonującego odsprzedaży. Tymczasem zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE (sprawa C-280/04 Jyske Finanse) konieczna jest wąska interpretacja zwolnienia. Może mieć ono zastosowanie wyłącznie w dwóch przypadkach braku prawa do odliczenia. Albo musi wynikać to z działalności gospodarczej, niedającej prawa do odliczenia VAT, do której wykorzystywany był odsprzedawany towar (np. odsprzedaż przez instytucję finansową, szpital, szkołę), albo z istnienia przepisu zakazującego odliczenia VAT (np. paliwo do aut osobowych).