Od dziś roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia będą przedawniały się z upływem 10 lat. Dotychczas były to dwa lata.
Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia ma umożliwić odzyskanie majątku w tych przypadkach, w których bez uzasadnienia orzeczono jego przepadek.
Roszczenie takie trzeba zgłosić w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym zgłaszający takie roszczenie dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu przepadku składników jego majątku. Nie może to jednak nastąpić później niż przed upływem 10 lat liczonych od daty uprawomocnienia się tego orzeczenia. Takie regulacje zawiera znowelizowana ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o zmianie kodeksu karnego skarbowego (Dz.U. nr 129, poz. 733), która 6 lipca wchodzi w życie.
– W poprzednim brzmieniu omawianych przepisów zamiast 10 były 2 lata – przypomina Tomasz Rudyk, adwokat w DLA Piper Wiater.
Zmiana kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2010 r. (sygn. akt SK 50/80). Trybunał zakwestionował zgodność przepisów k.k.s. z art. 64 ust. 1 konstytucji. Stwierdził, że każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Dlatego termin dotyczący dochodzenia zwrotu majątku w przypadku, gdy zostaliśmy go niesłusznie pozbawieni, musi być odpowiednio długi, na tyle, by jego odzyskanie było realnie możliwe. W tym kontekście Tomasz Rudyk zwraca uwagę na art. 180 k.k.s., który mówi, że interwenient (osoba, która zgłasza, że objęty przepadkiem majątek należy do niej, a nie do sprawcy przestępstwa), roszczący sobie prawo do przedmiotów objętych zabezpieczeniem lub egzekucją przepadku przedmiotów lub ściągnięcia ich równowartości pieniężnej, może dochodzić swych roszczeń tylko w trybie określonym w art. 119 tego kodeksu.
– W związku z tym nie ma on legitymacji do zgłoszenia powództwa w trybie art. 841 k.p.c. (powództwo przeciwegzekucyjne), a powództwo z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia przez niego wniesione byłoby bezskuteczne, jeżeli zostało wniesione po upływie 2 lat od uprawomocnienia się wyroku o przepadku przedmiotów, mimo że interwenient zmieścił się w terminie trzech miesięcy od uzyskania wiadomości o prawomocności orzeczenia – tłumaczy Tomasz Rudyk.
Ekspert dodaje, że w przypadku postępowania cywilnego na zasadach ogólnych termin przedawnienia dla roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wyniósłby 10 lat. Wydaje się – zdaniem naszego rozmówcy – że obecna zmiana ma na celu wyrównanie szans osób, które zostały pokrzywdzone w postępowaniu karnym skarbowym z uwagi na pozbawienie ich prawa własności. Stąd stworzenie możliwości dochodzenia tego prawa w terminie przewidzianym dla innych postępowań.
Ważne!
Bezpodstawne wzbogacenie polega na osiągnięciu korzyści majątkowej bez podstawy prawnej kosztem innej osoby