W ciągu ostatnich lat wykorzystanie spółek osobowych w praktyce rynkowej stało się bardzo powszechne. Jednocześnie aż do ostatniej nowelizacji ustawy o PIT przepisy ogólnie rozstrzygały wątpliwości związane z funkcjonowaniem i opodatkowaniem wspólników takich spółek. Jakie to były wątpliwości?
Obowiązująca od 1 stycznia tego roku nowelizacja ustawy o PIT rozstrzygnęła wiele wątpliwości interpretacyjnych na przyszłość. Nie dała ona jednak odpowiedzi na niektóre pytania dotyczące spraw powstałych i nierozstrzygniętych przed końcem 2010 roku. Dobrze, że taką odpowiedź w jednej z kwestii opodatkowania wspólników spółek osobowych przyniósł wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 kwietnia 2011 r.
W wyroku tym NSA dokonał zarówno analizy przepisów, które zmieniły się, począwszy od tego roku, ale również istotnych regulacji, które obowiązują w niezmienionym kształcie. Najważniejszym wnioskiem wynikającym z orzeczenia jest stwierdzenie, że kwota otrzymana przez wspólnika występującego ze spółki osobowej jest przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej, a nie przychodem z praw majątkowych. Ma to zasadnicze znaczenie dla sposobu opodatkowania takiego dochodu.
W pierwszym przypadku możliwy jest bowiem wybór opodatkowania liniową stawką w wysokości 19 proc. Natomiast w drugim przypadku dochody łączy się z innymi i opodatkowuje według progresywnej skali podatkowej. Takie stanowisko potwierdza NSA – wyjście wspólnika ze spółki osobowej i otrzymanie wypłat z tego tytułu jest niejako ostatnim elementem prowadzenia tej działalności i w związku z tym powinno być kwalifikowane do tego źródła przychodu. Począwszy od 2011 roku, jasno wskazują na to przepisy znowelizowanego art. 14 ustawy o PIT.
Drugą kwestią, którą potwierdził sąd, był brak opodatkowania zwrotu zwiększenia wkładu w spółce oraz wzrostu wartości składników jej majątku. Jeżeli bowiem elementy te były poprzednio opodatkowane jako dochód wspólnika z bieżącej działalności, nie mogą podlegać opodatkowaniu po raz kolejny.