Opodatkowanie transakcji wymiany udziałów w spółkach unijnych do końca 2010 roku było niezgodne z przepisami wspólnotowymi.
Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że brak stosownych przepisów w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustanawiających preferencję w zakresie operacji wymiany udziałów jest sprzeczne z dyrektywą w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich.
Na podstawie dyrektywy (2009/133/WE, wcześniej Dyrektywa 90/434/EWG) operacja wymiany udziałów umożliwia uniknięcie opodatkowania w przypadku zbycia udziałów lub akcji jednej spółki kapitałowej na rzecz innej spółki kapitałowej, o ile zostaną spełnione określone warunki.
Problem polegał na tym, że zasady wynikające z dyrektywy zostały zaimplementowane tylko w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji nie znajdowała zastosowania w ocenie organów podatkowych do transakcji przeprowadzanych przez osoby fizyczne. Dyrektywa natomiast nie ogranicza kręgu podmiotów uprawnionych do skorzystania ze zwolnienia podatkowego tylko i wyłącznie do udziałowców czy akcjonariuszy korporacyjnych (w Polsce podatników CIT).
Organ podatkowy, wydając interpretację podatkową podatnikowi, który posiadane akcje w spółce akcyjnej z siedzibą w Polsce dające prawo do więcej niż 51 proc. głosów zamierzał wnieść te do spółki kapitałowej z siedzibą w państwie należącym do UE i w zamian otrzymać udziały tej spółki, nie uznał tej operacji za wymianę udziałów. Nakazał też opodatkować przychód z tego tytułu.
Sąd przyznał rację podatnikowi i uznał interpretację ministra finansów za niezgodną z prawem. Jeśli ustawodawca nie zawarł podobnej regulacji w ustawie o PIT, to nie oznacza, że osoba fizyczna nie może powoływać się na korzystne przepisy dyrektywy.
Sędzia NSA Teresa Porczyńska podkreśliła, że wymiana udziałów czy akcji ma dotyczyć spółek różnych państw członkowskich UE, natomiast akcjonariuszem tych spółek może być zarówno osoba prawna, jak i osoba fizyczna.
Z początkiem 2011 roku, stosowane zmiany w zakresie operacji wymiany udziałów zostały wprowadzone również do ustawy o PIT. Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT II FSK 208/10
Ważne!
Akcjonariusze będący osobami fizycznymi, którzy przeprowadzili transakcje wymiany udziałów i zapłacili PIT, mogą wnioskować o stwierdzenie nadpłaty podatku