Reguła wydatkowa oraz obowiązek lokowania wolnych środków u ministra – to nowości w ustawie o finansach publicznych, które mają przynieść miliardowe oszczędności budżetowi.
NOWE PRAWO
Ustawa o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1726) wprowadza mechanizmy, które mają ograniczyć wzrost wydatków publicznych. Dotyczy to jednak tylko tych wydatków, na które wpływ ma rząd, a więc wydatków elastycznych (niezdeterminowanych prawnie). Ustawa zakłada, że wydatki te będą mogły rosnąć rocznie nie więcej niż o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług powiększony o 1 pkt proc. ze względu na to, że wydatki w latach 2006 – 2008 rosły średnio o 4,5 proc. (w projekcie nowelizacji nie podano, jaki był wzrost wydatków w latach 2009 – 2010) wprowadzenie reguły wydatkowej będzie oznaczało znaczne oszczędności. Jak podawał resort finansów, na koniec 2011 r. oszczędności mają wynieść 2,8 mld zł, a na koniec 2012 r. – 8,5 mld zł.
W kolejnych latach oszczędności miałyby wynieść jeszcze więcej. Dzięki regule ma się również poprawić jakość finansów publicznych. Obniżą się też koszty finansowania zadań oraz koszty obsługi długu publicznego.
Poprawę w finansach publicznych ma przynieść również obowiązek lokowania wolnych środków przez niektóre jednostki. Obowiązek taki będą miały agencje rządowe, fundusze celowe, Narodowy Fundusz Zdrowia, a także inne państwowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego. Swoje wolne środki u ministra finansów będą mogły też lokować inne jednostki: samorządy, instytucje gospodarki budżetowej, ZUS, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Jak wynika z wyliczeń resortu finansów, dzięki wprowadzeniu tej zmiany potrzeby pożyczkowe budżetu państwa zmniejszą się w tym roku o ok. 20 mld zł. Oszczędności natomiast pojawią się w przyszłym roku oraz kolejnych latach, ponieważ zmniejszą się koszty obsługi długu publicznego (rząd nie będzie musiał np. emitować obligacji skarbowych, a więc nie będzie też musiał wypłacać odsetek od nich).
Wyjaśnijmy, że przepisy określające regułę wydatkową obowiązują od 1 stycznia 2011 r., natomiast zmiany dotyczące obowiązku lokowania wolnych środków w formie depozytu u ministra wejdą w życie po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, czyli od 1 maja 2011 r.
Nowelizacja ustawy o finansach publicznych wprowadza również limity wydatków oraz mechanizmy je korygujące w przypadku uchwalania nowych projektów ustaw przyjmowanych przez rząd.
20 mld zł o tyle mają się zmniejszyć potrzeby pożyczkowe budżetu państwa w tym roku dzięki obowiązkowemu lokowaniu środków na depozycie u ministra finansów