1 kwietnia 2007 r. wynajęłam mieszkanie (kupione dziesięć lat temu). Nie prowadzę działalności gospodarczej. Chcę rozliczać się z podatku na zasadach ogólnych. Aby faktycznie uniknąć podatku z wynajmu, postanowiłam amortyzować to mieszkanie, przyjmując za wartość początkową tej amortyzacji - wartość z wyceny tej nieruchomości (amortyzacja na dziesięć lat - 10 proc. w skali roku). Co to znaczy zrobić wpis do ewidencji środków trwałych? Czy odpisy amortyzacyjne będą miały wpływ na ewentualny podatek, który musiałabym zapłacić, gdybym musiała sprzedać mieszkanie np. za trzy lata?

Robert Mrówka
doradca podatkowy w Kancelarii Doradztwa Podatkowego i Rachunkowośći Dominus
Nie
Wysokość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych nie będzie miała wpływu na zobowiązanie podatkowe przy sprzedaży mieszkania po upływie 10 lat od jego kupna.
Jednym ze źródeł przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy osiągane przychody dotyczą składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Oznacza to w praktyce, że pomimo uzyskiwania przychodów w sposób ciągły i zorganizowany możliwe jest ich opodatkowanie w odmienny sposób. Dzięki temu podatnicy mogą w istotnym zakresie ograniczyć obowiązki dokumentacyjne, wynikające np. z braku powinności prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych dotyczy m.in. osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą. Podatnik decydując się amortyzować wynajmowane mieszkanie przy zastosowaniu indywidualnej stawki amortyzacyjnej musi mieć świadomość potrzeby prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Pomimo że wydawać by się mogło, że obowiązek ten formalnie ciąży na podatnikach prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, zatem niekoniecznie na podatniku uzyskującym przychody z najmu, to jednak powinność zaprowadzenia takiej ewidencji nakładają inne przepisy. Kosztem uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o oraz art. 22j ust. 1 ustawy o PIT, który warunkuje możliwość zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej do używanych lub ulepszonych środków trwałych od faktu wprowadzenia ich po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych danego podatnika. Brak takiej ewidencji skutkuje nieuznaniem odpisów amortyzacyjnych za koszty. Wpis do ewidencji środków trwałych polega na zamieszcze-niu wyspecyfikowanych w art. 22n ust. 2 ustawy o PIT danych charakteryzujących w naszym przypadku wynajmowany lokal, a następnie okresowym aktualizowaniu tej ewidencji o dane związane z dokonywanymi odpisami amortyzacyjnymi, a także zmianami wartości początkowej. Chodzi tu o umieszczenie danych dotyczących m.in. daty nabycia, daty przyjęcia do używania, wartości początkowej, stawki amortyzacyjnej, zaktualizowanej wartości początkowej, wartości ulepszenia zwiększającego wartość początkową oraz daty likwidacji wraz z określeniem przyczyny albo daty zbycia.
W razie konieczności sprzedaży zakupionego dziesięć lat temu mieszkania wysokość dokonanych odpisów amortyzacyjnych nie będzie miała wpływu na wymiar podatku dochodowego. Upływ dziesięciu lat od zakupu powoduje, że ewentualna transakcja sprzedaży wolna będzie od podatku dochodowego od osób fizycznych.
(EM)
Podstawa prawna
■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).