Obowiązek ewidencyjny oraz obowiązek rejestracji podatników VAT wynikają z dwóch różnych ustaw. Spełnienie tych obowiązków jest od siebie niezależne, tzn. dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego nie zwalnia podatnika z obowiązku dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego i odwrotnie.

STAN FAKTYCZNY
Regina Ś. i Blanka L. prowadziły wspólną dokumentację podatkową, tj. rejestry zakupów i sprzedaży VAT oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów. Faktury sprzedaży wystawiane były przez każdą z podatniczek indywidualnie i wprowadzane do wspólnego rejestru sprzedaży VAT. Na koniec miesiąca łączna wartość wynikająca z rejestru sprzedaży VAT dzielona była na pół i przenoszona w równych wartościach do deklaracji VAT-7 składanych przez każdą z podatniczek oddzielnie. Faktury zakupów wystawiane były z kolei na obie wspólniczki i zawierały dwa numery NIP. Na koniec miesiąca wartość zakupów wynikająca z rejestru VAT również dzielona była na pół i przenoszona do deklaracji VAT-7 każdej ze wspólniczek.
UZASADNIENIE
Organy podatkowe wezwały jedną z podatniczek do skorygowania złożonych dokumentów. Podatniczka potwierdziła prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej oraz wniosła o anulowanie złożonych wcześniej formularzy, tj. NIP-1 i NIP-D, składając zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej nieprowadzącej samodzielnie działalności gospodarczej (NIP-3).
Organ podatkowy poinformował jednak wspólniczki o obowiązku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego spółki cywilnej na formularzu NIP-2, niezależnie od numerów NIP posiadanych przez wspólników spółki cywilnej. Podatniczki wyjaśniły, że prawidłowo wywiązały się z wszelkich obowiązków, które nakładają na nie ustawy podatkowe. Wyjaśniły, że każda z nich jest przedsiębiorcą i rozlicza się samodzielnie zarówno w zakresie podatku dochodowego, jak i VAT. Wskazały także, że nie znalazły w przepisach podatkowych wytycznych w zakresie konieczności prowadzenia oddzielnych książek przychodów i rozchodów, ewidencji zakupów i ewidencji sprzedaży. Wniosły o wydanie w tym zakresie decyzji.
Organy podatkowe odmówiły jednak zarejestrowania Reginy Ś. jako podmiotu prowadzącego samodzielnie działalność. Na tym tle powstał spór, który ostatecznie trafił na wokandę sądu administracyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę podatniczki. W jego ocenie skarżąca błędnie utrzymuje, że będąc wspólnikiem spółki cywilnej powinna uzyskać potwierdzenie rejestracji dla celów VAT, jako osoba fizyczna - podatnik tego podatku. Racji skarżącej nie przyznał także Naczelny Sąd Administracyjny. Z oceny materiału dowodowego dokonanej przez sąd I instancji (której skarżąca skutecznie nie podważyła) wynika, że skarżąca od stycznia 2002 r. prowadziła działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej.
Jak zauważył NSA, obowiązek ewidencyjny oraz obowiązek rejestracji podatników VAT wynika z dwóch różnych ustaw. Spełnienie tych obowiązków jest od siebie niezależne, tzn. dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego podatnika nie zwalnia z obowiązku dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego i odwrotnie.
W ocenie sądu skoro ze stanu faktycznego ustalonego przez WSA wynika, że od stycznia 2002 r. skarżąca prowadziła działalność gospodarczą będąc wspólnikiem spółki cywilnej, nie jest ona, jako osoba fizyczna, wspólnik spółki cywilnej - podatnikiem VAT. Podmiotowość taką posiada bowiem wyłącznie spółka cywilna.
Wyrok NSA z 20 września 2006 r., niepublikowany
SYGN. AKT I FSK 1020/05
Przygotowała ALEKSANDRA TARKA