dr JANUSZ MARCINIUK
doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy
Plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają dłużej niż określony w umowie czas. Dopóki zagraniczna osoba prawna nie posiada w Polsce zakładu, nie działa w Polsce w charakterze płatnika lub nie rejestruje się jako czynny podatnik VAT, nie ma obowiązku dokonywania w polskim urzędzie skarbowym zgłoszenia identyfikacyjnego.
W przypadku decyzji o rejestracji dla celów VAT wraz ze zgłoszeniem rejestracyjnym VAT-R konieczne jest również złożenie zgłoszenia identyfikacyjnego NIP. Zgłoszenia takiego dokonuje się w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach VAT. Problem pojawia się w momencie, kiedy działalność prowadzona w Polsce przez zagranicznego przedsiębiorcę budowlanego staje się zakładem w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku prac budowlanych decyduje o tym okres ich prowadzenia. Dla celów rozliczania CIT właściwy będzie urząd skarbowy inny niż dla rozliczeń z tytułu VAT. W takiej sytuacji organy podatkowe właściwe dla CIT wymagają dodatkowej rejestracji, żądając w szczególności zgłoszenia aktualizacyjnego NIP. Żądanie takie nie znajduje oparcia w przepisach. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 ustawy o NIP zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz prowadzonych przedsiębiorstw. Powstanie zakładu z tytułu prowadzonych prac budowlanych rodzi jedynie obowiązki w zakresie rozliczania CIT, nie powodując przy tym zmian wymagających składania aktualizacji NIP.
W związku z tym, że w opisanym przypadku przepisy prawa podatkowego nie określają procedury rejestracyjnej, wystarczające wydaje się złożenie w urzędzie skarbowym właściwym dla CIT pisemnego zawiadomienia o fakcie powstania zakładu w rozumieniu umowy wraz z kopią NIP potwierdzającą wcześniejsze dokonanie rejestracji dla celów NIP w urzędzie właściwym dla VAT. Na tej podstawie organ podatkowy właściwy dla CIT powinien odnotować nowego podatnika. Zastosowanie się do żądania organu podatkowego w zakresie aktualizacji NIP spowodowałoby natomiast uchybienie przepisom o właściwości miejscowej organów podatkowych i w konsekwencji naruszałoby zasadę praworządności.