Wierzytelności, podobnie jak inne prawa majątkowe, mogą być przedmiotem obrotu gospodarczego. Czy przelew wierzytelności stanowi usługę ściągania długu opodatkowaną VAT?
Cesja wierzytelności nie stanowi dostawy towaru, dlatego też na potrzeby rozliczeń VAT powinna być uznana za świadczenie usług. Prawidłowa klasyfikacja zbycia wierzytelności jako usługi rodzi wiele problemów, które wynikają głównie z braku definicji usług finansowych w polskich przepisach. Organy podatkowe zwykle uznają tego rodzaju usługi za usługi ściągania długów opodatkowane VAT. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji z 12 maja 2009 r. (nr ILPP1/443-286/09-2/BD), stwierdził, że realizowane przez spółkę czynności polegające na zakupie wierzytelności przeterminowanych od pierwotnego wierzyciela, w celu sprzedaży, zamiany lub windykacji na własny rachunek, stanowią czynności odzyskiwania długów wyłączone ze zwolnienia z VAT.
Trudno jednak uznać, że w przypadku takiej transakcji nabywca wierzytelności wykonuje jakiekolwiek świadczenie na rzecz zbywcy wierzytelności. Usługa taka powinna być uznana za jedną z usług pośrednictwa finansowego określonych w załączniku nr 4 do ustawy o VAT, których świadczenie zostało zwolnione z podatku. Potwierdzają to sądy administracyjne. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 stycznia 2010 r. (sygn. akt I FSK 1627/08) uznał, że nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe, skarżący wejdzie w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Jeżeli podatnik wyegzekwuje nabyty dług od dłużnika na swoją rzecz – trudno uznać, że takie ściągnięcie długu stanowi jakąkolwiek usługę. Egzekwowanie własnych wierzytelności na swoją rzecz jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego i usługi nie tworzy, gdyż nie można być bowiem jednocześnie usługobiorcą i usługodawcą. Trzeba mieć nadzieję, że argumenty przedstawione przez sąd znajdą uznanie w oczach organów podatkowych.