Organy podatkowe nie mogą subiektywnie decydować, czy przeprowadzić dowód, o który wnioskuje podatnik. Odmowa przeprowadzenia dowodu musi być uzasadniona, gdyż może zostać zweryfikowana.

PORADA
Ciężar dowodowy spoczywa na organie podatkowym. Pojawia się tu pytanie, czy w takim razie może on uchylać się od przeprowadzenia dowodów, o które wnioskuje podatnik?
Wojciech Pietrasiewicz, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, stwierdził, że rzeczywiście w świetle przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) to organ podatkowy jest zobowiązany do precyzyjnego ustalenia stanu faktycznego w sprawie oraz do zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Ponadto zasada prawdy obiektywnej nakazuje organom podatkowym podjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym.
- Warto pamiętać, że orzecznictwo sądów administracyjnych przerzuca niekiedy ciężar udowodnienia pewnych okoliczności (np. faktycznego wykonania usług o charakterze niematerialnym) na podatnika - podkreślił Wojciech Pietrasiewicz.
Jednocześnie dodał, że w toku postępowania podatkowego podatnik ma prawo do aktywnego działania poprzez przedstawianie dodatkowych dowodów czy też kierowanie stosownych wniosków dowodowych, które mogą wpłynąć na wyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy. Przepisy o postępowaniu dowodowym nakazują jako dowód dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
- W zakresie wniosków dowodowych formułowanych przez podatnika Ordynacja podatkowa nakazuje uwzględnienie żądania podatnika co do przeprowadzenia dowodu, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem. Oznacza to, że organy podatkowe nie mogą subiektywnie decydować, czy przeprowadzić dowód, o który wnioskuje podatnik - argumentował nasz rozmówca z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe.
Według niego organy podatkowe powinny przeprowadzić dowód, jeżeli jego przedmiotem są okoliczności mające znaczenie dla sprawy. Jest to klauzula generalna, która daje organom podatkowym pewną swobodę w zakresie ustalenia, czy wniosek dowodowy dotyczy okoliczności istotnych dla sprawy. Stanowisko organu podatkowego w zakresie odmowy przeprowadzenia dowodu podlega weryfikacji.
- Podatnik może bowiem zarzucić organowi podatkowemu, który nie uwzględnił jego wniosków dowodowych, naruszenie art. 188 Ordynacji podatkowej, które może być podstawą do uchylenia decyzji organu podatkowego - radził Wojciech Pietrasiewicz.
Zauważył także, że przeprowadzenie dowodu, o który wnioskuje podatnik, nie jest potrzebne, jeżeli okoliczności, których dotyczy wniosek dowodowy, stwierdzone są wystarczająco innym dowodem. Warto pamiętać, że w orzecznictwie sądowym podkreśla się, że sformułowanie, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innymi dowodem, odnosi się do sytuacji, gdy żądanie dotyczy tezy dowodowej, już stwierdzonej na korzyść strony. Jeżeli dowód dotyczy tezy odmiennej (tzw. przeciwdowód), powinien być przeprowadzony.
- Nieprzeprowadzenie dowodu w takiej sytuacji stanowi naruszenie przepisów postępowania i może być podstawą stosownych zarzutów przeciwko decyzji wydanej przez organ podatkowy - podsumował Wojciech Pietrasiewicz.
Ważne!
Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem
Ewa Matyszewska