Właściciele lub kupujący działki w rodzinnych ogrodach działkowych zazwyczaj są przekonani, że od gruntów pod działką i altan, nie płacą podatku od nieruchomości, ani w ogóle żadnych innych podatków. Większość podatników ma rację, jednak zdarzają się przypadki, gdy altany i domki są opodatkowane. Dotyczy to sytuacji, gdy rozmiary domku przekraczają limity określone w Prawie budowlanym. Jak się okazuje również transakcje sprzedaży działki z domkiem podlegają opodatkowaniu.  

Obowiązki podatkowe

Aby właściwie rozpoznać swoje obowiązki podatkowe trzeba wiedzieć, jakie zwolnienia przewidują przepisy oraz jakie należy spełnić warunki, aby z nich skorzystać.

Wyjaśnijmy jednak, że osoby, które mają działki w rodzinnych ogrodach działkowych nie są właścicielami gruntów. Potwierdził to w wyroku z 10 czerwca 2009 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 265/08). Przyznał, że użytkownik działki rodzinnego ogrodu działkowego (ROD) nie jest właścicielem gruntu. Jest on, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o ROD, właścicielem nasadzeń, urządzeń i obiektów znajdujących się na działce, wykonanych osobiście lub nabytych z własnych środków finansowych. Co więcej przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 47 i art. 48 k.c. Zatem użytkownik jest właścicielem rzeczy znajdujących się na terenie ogrodu działkowego – wyjaśnił sąd.

Rozróżnienie to jest niezbędne, aby dobrze zrozumieć przepisy odnoszące się do opodatkowania. Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn.zm.) zwalnia się z podatku od nieruchomości budynki położone na terenie rodzinnych ogrodów działkowych, nieprzekraczające norm powierzchni ustalonych w przepisach Prawa budowlanego dla altan i obiektów gospodarczych, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą. Z kolei z art. 29 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego (Dz.U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016, z późn. zm.) mówi o następujących normach powierzchni: pozwolenia na budowę nie wymagają altany i obiekty gospodarcze na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 mkw. w miastach i do 35 mkw. poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich. Tak jak Prawo budowlane nie wymaga pozwolenia, jeśli altana nie przekroczy powyższych rozmiarów, tak ustawa o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia je z podatku. A zatem podatnik, który wybuduje lub kupi większy domek, będzie musiał płacić od niego podatek od nieruchomości. Pozostaje jednak jeszcze sprawa gruntu.

PZD właścicielem

Zgodnie z ustawą z 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. nr 169, poz. 1419, dalej ROD), nie można zostać właścicielem działki. Można stać się jej użytkownikiem, z przydziału zarządu ogrodu. Z kolei zgodnie z art. 9 ustawy o ROD, rodzinne ogrody działkowe zakładane są na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Polskiego Związku Działkowców. A zatem te podmioty, a nie użytkownik działki są właścicielem gruntu. Nie zmienia to jednak faktu, że użytkownik może być właścicielem domku, czy altany.

Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych od podatku od nieruchomości zwalnia się również Polski Związek Działkowców, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą. Analogiczne regulacje, przewidujące zwolnienie z podatku, przewiduje ustawa o podatku rolnym i ustawa o podatku leśnym. A zatem PZD jest zwolnione z podatku od gruntów użytkowanych przez podatników.