Wyłączeniu z zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) podlega także udzielenie pożyczki, jeżeli w związku z dokonaniem tych czynności co najmniej jedna ze stron jest opodatkowana VAT lub jest zwolniona z tego podatku.
ROBERT PASTERNAK
partner w Kancelarii Prawniczej Deloitte Legal
Wyłączeniu z zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) podlega także udzielenie pożyczki, jeżeli w związku z dokonaniem tych czynności co najmniej jedna ze stron jest opodatkowana VAT lub jest zwolniona z tego podatku. O zastosowaniu tego wyłączenia z zakresu opodatkowania PCC nie decyduje okoliczność, że obie strony czynności są podatnikami VAT, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT lub z niego zwolniona (np. jako usługa pośrednictwa finansowego). Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o PCC na równi z VAT rozumieć należy podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów unijnych.
W konsekwencji zastosowanie tego wyłączenia możliwe jest w odniesieniu do pożyczek udzielanych podmiotowi polskiemu przez podmiot mający siedzibę w kraju Wspólnoty innym niż Polska (np. we Francji), jeżeli udzielenie pożyczki będzie traktowane w Polsce jako czynność opodatkowana VAT lub z niego zwolniona i będzie wykazywane dla celów VAT przez pożyczkobiorcę (tzw. import usług ujmowany dla celów VAT na zasadzie mechanizmu reverse charge, czyli samonaliczenia podatku, przy którym obowiązek rozliczenia VAT jest przerzucony z dostawcy na nabywcę). W takim przypadku, dla uzasadnienia poddania przez pożyczkobiorcę czynności udzielenia pożyczki opodatkowaniu VAT, konieczne będzie wykazanie przez pożyczkobiorcę, że udzielenie pożyczki mieściło się w zakresie profesjonalnej działalności pożyczkodawcy, tj. że udzielanie pożyczek zostało wskazane jako element działalności gospodarczej pożyczkodawcy w umowie spółki/statucie. W przypadku braku odpowiednich postanowień statutu/umowy spółki w tym zakresie trzeba będzie wykazać, że pożyczkodawca zwyczajowo wykonuje czynności obejmujące udzielanie pożyczek, przy czym w ww. zakresie wystarczające powinno być nawet sporadyczne udzielanie pożyczek na rzecz różnych podmiotów.
Prawidłowość tego stanowiska potwierdzona została m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 7 marca 2008 r. (nr IPPB2/436-161/07-4/MZ) oraz 12 grudnia 2008 r. (nr IPPB2/436-372/08-4/MZ) oraz w postanowieniu naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bielany z 29 sierpnia 2007 r. (nr 1432/PMiCC/436/8/07KZ).