W rozliczeniu za 2007 rok o 211 tys. wzrosła liczba podatników składających małżeński PIT w porównaniu z 2006 rokiem. W konsekwencji zmalała liczba osób składających roczne zeznania podatkowe za pośrednictwem płatników. Zdaniem ekspertów taka tendencja będzie się utrzymywać, bo samodzielne złożenie PIT jest bardziej opłacalne.
ANALIZA
Zeznanie PIT za pośrednictwem płatników w 2007 roku złożyło mniej o 253 tys. podatników niż w 2006 roku. Zdaniem Ministerstwa Finansów jest to konsekwencją większego niż przed rokiem zainteresowania ulgami podatkowymi, w tym ulgą prorodzinną.
Eksperci nie do końca zgadzają się z tą argumentacją. Przypominają, że rozliczając się za pośrednictwem płatnika można skorzystać z ulgi prorodzinnej. Wystarczy tylko złożyć płatnikowi oświadczenie. Specjaliści przekonują, że przyczyną opisanego zjawiska jest raczej większa świadomość podatników, co do korzyści wynikających z samodzielnego rozliczenia się z fiskusem. Wymieniają tu: więcej czasu na dokonanie rozliczenia czy korzyści finansowe wynikające ze wspólnego rozliczenia małżonków. Drugi przykład potwierdzają też statystyki. W 2007 roku o 211 tys. wzrosła liczba małżonków, którzy złożyli wspólny PIT.
Podatnik jest świadomy...
Rozliczenie za pośrednictwem płatników dotyczy określonej grupy podatników (m.in. pracowników, emerytów i rencistów, studentów). Jest też uzależnione od spełnienia kilku warunków. Na ten aspekt zwraca uwagę Ewa Opalińska, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel. Wśród najważniejszych warunków jest złożenie oświadczenia przez podatnika płatnikowi, nie później niż do 10 stycznia roku, następującego po roku podatkowym. Ponadto podatnik musi zadeklarować, że w danym roku podatkowym nie uzyskał innych dochodów poza otrzymanymi od płatnika.
- Ten ostatni warunek uniemożliwia skorzystanie z rozliczenia za pośrednictwem płatników tym podatnikom, którzy uzyskali dochód z innych źródeł opodatkowanych według skali (umowy zlecenia, prawa autorskie itd.). Może to wpływać na mniejsze zainteresowanie takim sposobem rozliczenia - argumentuje Ewa Opalińska.
Trudno uznać, że mniejsze zainteresowanie w 2007 roku rozliczeniem przez płatnika wynikało z niewiedzy, np. o możliwości odliczenia ulgi prorodzinnej za pośrednictwem płatników. To raczej efekt, że kolejnym warunkiem korzystania z tej formy rozliczenia jest to, aby podatnik nie korzystał ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
- W praktyce zawężało to krąg osób zainteresowanych uwzględnieniem ulgi prorodzinnej w rozliczeniu przez płatnika - dodaje ekspert z Gide Loyrette Nouel.
...swoich praw...
Również Mirosława Przewoźnik-Kurzyca, szef zespołu do spraw postępowań podatkowych Kancelarii Salans, tłumaczy, że korzystanie z opcji rozliczenia przez płatnika wyklucza wspólne rozliczenie przez małżonków. To z kolei uniemożliwia uzyskanie przez nich oszczędności podatkowej, którą realizują, gdy jedno z małżonków nie osiąga dochodów podlegających opodatkowaniu lub też osiąga dochody mieszczące się w niższym przedziale skali niż dochody drugiego małżonka. W podobnej sytuacji są osoby samotnie wychowujące dzieci.
To nie jedyne przyczyny, dla których rozliczenie przez płatnika jest dziś mało atrakcyjne.
- Przeszkodą jest osiąganie przez podatnika innych jeszcze dochodów niż te wypłacane przez płatnika (wyjątkiem są dochody niepodlegające łączeniu w zeznaniu rocznym z dochodami z innych źródeł) - podkreśla Mirosława Przewoźnik-Kurzyca.
Wskazuje też, że przy takim rozliczeniu - co do zasady - nie jest możliwe korzystanie z odliczeń. Wyjątek dotyczy np. tzw. ulgi prorodzinnej. Podatnik musi jednak w terminie do 10 stycznia złożyć płatnikowi oświadczenie, w którym potwierdzi spełnienie warunków do korzystania z ulgi, wskaże liczbę dzieci oraz kwotę odliczenia.
...i korzyści z nich płynących
Zatem powodów, dla których podatnicy coraz rzadziej przy rozliczeniu rocznym korzystają z pomocy zakładów pracy, jest co najmniej kilka. W przeciwieństwie do innych ekspertów Agnieszka Stanisławska, starszy konsultant w Grant Thornton Frąckowiak, dodaje, że jednym z nich może być fakt, że część podatników nie wie, że płatnik może za nich dokonać niektórych odliczeń od dochodu czy podatku, w tym może odliczyć np. ulgę na dziecko.
- Największym motywatorem do samodzielnego rozliczania była zmiana przepisów ustawy o PIT w zakresie, w jakim podatnik, rozliczając się samodzielnie, uzyskał od 2007 roku prawo do odliczenia od podatku kwoty 1 proc. podatku, przekazując ją, co istotne - za pośrednictwem urzędu skarbowego - na konto wybranej organizacji pożytku publicznego twierdzi Agnieszka Stanisławska.
Poza tym - jak podkreśla ekspert Grant Thornton Frąckowiak - coraz większa jest świadomość praw, jakie przysługują podatnikowi. Rozliczając się samodzielnie, podatnicy wydłużają sobie czas potrzebny na zebranie dokumentów pozwalających podjąć decyzję, czy, jakich i w jakiej wysokości dokonać odliczeń.
- Z drugiej strony, mając prawo do korzystania z odliczeń, podatnik, który nie chce czekać do końca lutego, zaraz po otrzymaniu deklaracji od płatnika, rozlicza sam swój podatek, uzyskując szanse na szybszy zwrot nadpłaty podatku - konkluduje Agnieszka Stanisławska.
253 tys. o tyle spadła w 2007 roku liczba podatników rozliczających się za pośrednictwem płatnika w porównaniu z 2006 rokiem
