Ze zwolnienia od podatku od spadków mogą skorzystać podatnicy, którzy nabyli spadki po 1 stycznia 2007 r. Mimo niekorzystnych wyroków NSA podatnicy nie wycofali skarg w sprawie zwolnienia z podatku tzw. starych spadków. Z sondy GP wynika, że tylko w Warszawie i Kielcach wojewódzkie sądy odnotowały wycofanie skarg.
SONDA
Zainteresowanie zwolnieniem z podatku spadków nabytych między 12 maja a 31 grudnia 2006 r. nie zmalało, mimo niekorzystnych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 czerwca 2008 r. Z sondy GP przeprowadzonej w wojewódzkich sądach administracyjnych wynika, że podatników nie odstraszyły wyroki NSA. W WSA w Warszawie podatnicy wycofali jedynie cztery skargi, a w WSA w Kielcach tylko trzy. Pozostałe WSA nie odnotowały wycofania skarg (brak informacji z WSA w Lublinie i Szczecinie).

Niekorzystne wyroki NSA

Jak przypomina Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy z Ożóg i Wspólnicy, skład orzekający NSA w czterech wyrokach z 12 czerwca 2008 r. (sygn. akt II FSK 606/08, II FSK 722/08, II FSK 235/08, II FSK 329/08) uznał, że nie ma możliwości stosowania zwolnienia dla najbliższych członków rodziny (tzw. grupa zerowa) od podatku od spadków nabytych przed 1 stycznia 2007 r., a po 12 maja 2006 r.
- Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że zwolnienie to przysługuje najbliższym wyłącznie, jeśli spadek nabyli po 31 grudnia 2006 r. - przypomina doradca.
Wszystkie cztery sprawy rozstrzygnął jeden skład orzekający. W przeszłości zdarzały się różnice stanowisk pomiędzy różnymi składami orzekającymi.
- Zatem wyroki te nie powinny być traktowane jako ugruntowana linia orzecznictwa - uważa Andrzej Nikończyk.
Przeciwne stanowisko prezentuje Monika Mazur, prawnik z kancelarii Auxilium.
- Wyroki NSA z czerwca 2008 r. wydane przez sąd w składzie trzyosobowym świadczą o kształtowaniu się pewnej linii orzeczniczej w kwestii opodatkowania spadków nabytych w okresie od 12 maja 2006 do 31 grudnia 2006 r. - twierdzi Monika Mazur.
Dodaje, że w każdym z wyroków NSA potwierdził decyzje urzędów skarbowych, odmawiające prawa do zwolnienia od podatku spadków nabytych we wspomnianym wyżej okresie. Mimo że orzeczenia NSA zapadające w składzie trzyosobowym są wiążące tylko dla stron postępowania, istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że w podobnych sytuacjach zarówno urzędy skarbowe, jak i wojewódzkie sądy administracyjne będą kierowały się wskazówkami zawartymi w wyrokach NSA z 12 czerwca 2008 r.
Z informacji GP oraz najnowszych orzeczeń WSA wynika, że sądy oddalają skargi w sprawach zwolnienia z podatku spadków nabytych między 12 maja a 31 grudnia 2006 r. (np. wyrok WSA w Poznaniu z 24 lipca, sygn. akt I SA/Po 261/08). Monika Mazur przyznaje, że obecnie trudno powiedzieć, czy najnowsze orzecznictwo NSA spowoduje wycofywanie skarg złożonych przez podatników do WSA.
- Sędziowie są w tych przypadkach związani konstytucją i ustawami, więc zawsze istnieje możliwość uzyskania korzystnego dla podatnika orzeczenia - stwierdza prawnik Auxilium.

Decyzja podatnika

Jakub Borkowski, konsultant podatkowy w KPT Doradcy Podatkowi, przyznaje, że w związku z niekorzystnymi dla podatników wyrokami NSA w sprawie podatku od spadków i darowizn od tzw. starych spadków podatnicy, którzy znajdują się w podobnej sytuacji i złożyli skargi do WSA, powinni zastanowić się nad dalszym sposobem postępowania. Jak podkreśla Jakub Borkowski, wyroki NSA zapadłe w indywidualnych sprawach w związku z wniesieniem kasacji od orzeczeń WSA nie wiążą co prawda innych składów orzekających NSA, jak i WSA, które rozpatrują podobne sprawy, ale w praktyce w istotny sposób kształtują linię orzecznictwa, wyznaczając kierunek ich przyszłych rozstrzygnięć.
Andrzej Nikończyk mimo to stwierdza, że byłby dość ostrożny, namawiając podatników do wycofywania złożonych skarg w związku z brakiem szans na wygranie sprawy. Przyznaje, że w literaturze spotyka się stanowiska innych sędziów NSA, którzy nie podzielają poglądu wyrażonego w przywołanych wyrokach NSA, a decydujący głos w sprawie może należeć do Trybunału Konstytucyjnego.
Również Jakub Borkowski jest zdania, że w toczących się już postępowaniach podatnicy wciąż mogą powołać się na pozytywne dla nich rozstrzygnięcia WSA w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bd 658/07 oraz I SA/Bd 692/07) potwierdzające, że zwolnienie z podatku dotyczy również spadków nabytych po 12 maja 2006 r.

Zwrot opłaty

Podatnicy, którzy złożyli już skargi do WSA, powinni się zastanowić nad wszystkimi konsekwencjami przed wycofaniem skargi.
Monika Mazur zwraca uwagę, że konsekwencją wycofania skargi będzie uprawomocnienie się decyzji organu podatkowego II instancji.
Ponieważ odwołania od decyzji podatkowych nie wstrzymują jej wykonania, cofnięcie skargi jest w tym przedmiocie najczęściej obojętne.
- Jedynie w przypadku uprzedniego wstrzymania wykonalności decyzji cofnięcie skargi będzie skutkowało odwieszeniem wykonalności decyzji podatkowej - wyjaśnia Monika Mazur.
Trzeba też wspomnieć o konsekwencjach finansowych. Cofnięcie skargi przed przesłaniem jej odpisu drugiej stronie spowoduje zwrot uiszczonej opłaty sądowej w całości. Jeśli strona cofnie skargę przed rozpoczęciem posiedzenia, na które została skierowana skarga, ma prawo do zwrotu połowy uiszczonej opłaty.
Jakub Borkowski przyznaje też, że strony mogą ubiegać się o zwrot całości wniesionej kwoty, a sądy przychylają się do stanowiska wnioskujących. Wycofanie skargi przesądza jednak o obowiązku podatnika do uiszczenia podatku od spadku.
1 stycznia 2007 r. od tej daty spadki nabyte przez najbliższych objęte są całkowitym zwolnieniem z podatku
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl
1 stycznia 2007 r. od tej daty spadki nabyte przez najbliższych objęte są całkowitym zwolnieniem z podatku. / ST