Osoby prowadzące prywatną praktykę kupują środki trwałe i wartości materialne, które są wykorzystywane w takiej działalności. Gdy chcą je sprzedać, a ich wartość jest wyższa niż 1,5 tys. zł - muszą zapłacić podatek.
Jeśli wartość początkowa środków trwałych przekracza 3,5 tys. zł, inwestycje takie są wliczane w koszty za pośrednictwem amortyzacji. Trzeba pamiętać, że małe firmy oraz osoby fizyczne rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej mogą od 1 stycznia 2007 r. jednorazowo amortyzować w koszty zakupy inwestycyjne - z wyjątkiem części nieruchomości oraz aut osobowych - o wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości w złotych 50 tys. euro.
Dochód ze sprzedaży majątku
Z kolei składniki majątku o wartości ponad 1,5 tys. zł, które są użytkowane krócej niż rok, powinny być wpisywane do ewidencji wyposażenia. Gdy takie składniki majątku zostaną następnie sprzedane, podatnik musi ustalić przychód lub dochód z takiej sprzedaży, odpowiednio go zaewidencjonować i opodatkować.
Lekarze i inne osoby z branży medycznej, które rozliczają dochody z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, mają prawo do pomniejszenia przychodów ze sprzedaży składników majątku o koszty uzyskania. Kosztem jest przede wszystkim zaktualizowana wartość środka trwałego. Tą jest różnica między wartością początkową a sumą dokonanych odpisów. Dochód podlega opodatkowaniu według takich samych reguł jak standardowe dochody z działalności gospodarczej - albo więc według stawki 19-proc. podatku, gdy przedsiębiorca wybrał podatek liniowy, albo - po zsumowaniu z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu na tych zasadach - według skali tabeli podatkowej.
Sprzedaż gabinetu
Jedyny wyjątek dotyczy odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku itp. Jest ono bowiem opodatkowane według reguł przewidzianych dla obrotu poza działalnością gospodarczą. Do takiego zbycia stosuje się zasady identyczne jak przy sprzedaży mieszkań i innych nieruchomości w obrocie cywilnym, a więc podatek dochodowy w wysokości 19 proc. dla takich składników majątku nabytych po 1 stycznia 2007 r. oraz zryczałtowany 10-proc. podatek od przychodu ze zbycia, jeśli nie upłynęło pięć lat od nabycia, a nastąpiło ono do końca minionego roku.
Wszystkie inne składniki majątku firmy są objęte podatkiem dochodowym od działalności gospodarczej nawet, jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło sześć lat.
Wpis do księgi
Operacja sprzedaży składnika majątku powinna być zapisana zarówno w ewidencji środków trwałych, jak i w księdze przychodów.
Zapisów w księdze można dokonać na dwa sposoby: albo w jednym wierszu, ujmując w nim zarówno przychód oraz koszt uzyskania, albo w dwóch wierszach - w jednym opisując zdarzenie polegające na zaktualizowaniu wartości początkowej środka trwałego, a w drugim zdarzenie, którego treścią jest osiągnięcie przychodu ze sprzedaży.
JAK TO ZROBIĆ...
Sprzedaż urządzeń po likwidacji praktyki
PROBLEM: Stomatolog zrezygnował z prywatnej praktyki, ale urządzenia z gabinetu sprzedał dopiero w następnym roku.
ROZWIĄZANIE: Stomatolog, który prowadził prywatną praktykę opodatkowaną w formie księgi, w grudniu 2005 r. kupił urządzenia do gabinetu o wartości początkowej 15 tys. zł, które od stycznia 2006 r. amortyzował co miesiąc według stawki rocznej 20 proc. Z końcem czerwca 2007 r. zlikwidował działalność gospodarczą (w 2007 roku korzystał z podatku liniowego w wysokości 19 proc.). Urządzenie udało mu się sprzedać dopiero w sierpniu 2008 r. Przychód ze sprzedaży wyniósł 9,9 tys. zł. Podatnik musi go rozliczyć tak jak przychód z działalności gospodarczej, mimo że nie prowadzi już prywatnej praktyki. Ustali dochód 9,9 tys. zł minus zaktualizowana wartość 10,5 tys. zł (15 tys. zł minus 4,5 tys. zł; czyli 18 odpisów miesięcznych po 250 zł). Da to w efekcie stratę w wysokości 600 zł. Mimo to podatnik musi wypełnić za 2008 rok (w terminie do 30 kwietnia) PIT-36L i rozliczyć w nim tę transakcję. Jednocześnie uzyska prawo do odliczenia tej straty od dochodu z działalności gospodarczej, jeśli uzyska z tego tytułu dochód w latach 2008-2012.