Warunkiem zwolnienia najbliższej rodziny z podatku od spadków jest dokonanie zgłoszenia w odpowiednim terminie, nie zaś na druku według określonego wzoru.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn (art. 4a; t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514) przewiduje, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia przez najbliższą rodzinę (tzw. zerową grupe podatkową).
Zwolnienie obejmuje małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Co do zasady zgłoszenia takiego dokonuje się na formularzu SD-Z2 (chociaż w obiegu nadal jest spełniający taką sama rolę, starszy druk SD-Z1).
Aby ze zwolnienia móc skorzystać, konieczne jest zatem zawiadomienie w odpowiednim terminie naczelnika urzędu skarbowego o nabyciu spadku. Niezłożenie takiego zawiadomienia lub też złożenie go po terminie oznacza utratę prawa do zwolnienia i konieczność zapłaty podatku na zasadach obowiązujących pierwszą grupę podatkową. Jest tak nawet wtedy, gdy jest to spóźnienie jednodniowe.
Nie jest natomiast wymagane, by zawiadomienie koniecznie nastąpiło na przeznaczonym do tego formularzu, czyli druku SD-Z2.
Oznacza to, że również w przypadku gdy podatnik złożył zamiast takiego zawiadomienia zeznanie podatkowe na druku SD-3, a spełnia warunki do zwolnienia go z podatku, zwolnienie takie mu przysługuje. Inaczej mówiąc, błędne złożenie formularza SD-3 zamiast SD-Z1, nie pozbawia podatników prawa do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. I to bez względu na to, co było przyczyną złożenia niewłaściwego formularza podatkowego.
Potwierdzają to zresztą wyjaśnienia skierowane przez ministerstwo do GP już w październiku 2007 r. (nr pisma MB8-0553-89/07/853). Wyjaśnienia te nadal są aktualne.
W piśmie tym stwierdzono, że warunkiem skorzystania z ulgi jest dokonanie zgłoszenia w odpowiednim terminie, nie zaś dokonanie zgłoszenia na druku według określonego wzoru. Dlatego - jak argumentowano dalej - Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że gdy zgłoszenie złożone zostało na niewłaściwym formularzu, tj. na formularzu SD-3 zamiast SD-Z2, stanowi to błąd formalny, który nie powoduje skutków materialnych (utraty prawa do zwolnienia). Zdaniem resortu, błąd ten powinien być jednak usunięty w trakcie czynności sprawdzających.
1 miesiąc ma spadkobierca na zgłoszenie do urzędu, że chce korzystać ze zwolnienia z podatku