Anna Zielińska,
starszy konsultant, departament rachunkowości, HLB Frąckowiak i Wspólnicy
W przeddzień postawienia spółki w stan likwidacji należy dokonać wyceny aktywów po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych jednak od cen ich nabycia lub wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Jednostka jest również zobowiązana utworzyć rezerwę na spodziewane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.
W czasie trwania procesu likwidacyjnego jednostka posiada osobowość prawną. Prowadzi się ją pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. W okresie likwidacji, stosując zasadę memoriału zawartą w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w księgach należy ujmować wszystkie uzyskane przychody oraz obciążające ją koszty, związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
Koszty pośrednie, do których zaliczamy między innymi ubezpieczenia, zaliczane są do kosztów w momencie ich poniesienia. Jeżeli natomiast koszty te dotyczą kilku lat bilansowych, należy je rozliczać poprzez czynne rozliczenia międzyokresowe i odnosić w ciężar kosztów stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń, z zachowaniem zasady ostrożności, w myśl przepisów art. 39 ustawy o rachunkowości.
Art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówi, iż koszty uzyskania przychodu, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Opłaty poniesione z góry na polisę ubezpieczeniową, która obejmuje okres dłuższy niż rok, należy rozliczać proporcjonalnie do długości okresu trwania umowy. Rozliczenie to następuje poprzez ujęcie wartości polisy na koncie 640 „Czynnych rozliczeń międzyokresowych” oraz proporcjonalne księgowanie w koszty miesięcznej kwoty. Metodę tę stosuje się przez cały okres trwania likwidacji.
W trakcie procesu likwidacyjnego Likwidatorzy mają za zadanie spieniężenie majątku spółki. W momencie sprzedaży środków trwałych nierozliczoną wartość polis należy odnieść w koszty. Na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego kończącego likwidację saldo konta 640 powinno wykazywać wartość zerową.
(AP)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1-2, art. 29 oraz art. 39 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
■ Art. 15 ust. 4d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz 654 z późn. zm.).