Ograniczenie prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenia, które płacone są do funduszu lub towarzystwa z innego państwa członkowskiego, narusza prawo unijne.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie Komisja Europejska v. Belgia (C-522/04).
Sprawa rozstrzygana przez Trybunał dotyczyła przewidywanych w belgijskich przepisach ograniczeń udogodnień podatkowych dla podatników korzystających z ubezpieczeń emerytalnych i na życie oferowanych przez fundusze emerytalne lub towarzystwa ubezpieczeniowe z innych państw członkowskich. Ograniczenia te sprowadzają się do niemożliwości odliczania opłacanych przez pracodawcę składek na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne i na wypadek nagłej śmierci, a także zmniejszenia wymiaru podatku od oszczędności długoterminowych, w odniesieniu do składek opłacanych osobiście przez ubezpieczonego na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne bądź na wypadek nagłej śmierci.
Belgijskie przepisy przewidują także opodatkowanie przelewu lub wartości wykupu powstałych dzięki składkom opłacanym przez pracodawcę bądź składkom opłacanym osobiście przez ubezpieczonego na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne. Chodzi tu o wpłaty dokonane przez fundusze emerytalne lub towarzystwa ubezpieczeń, do których ubezpieczeni należeli, na rzecz ubezpieczonego bądź upoważnionych przez niego osób do innego funduszu emerytalnego bądź towarzystwa ubezpieczeń z siedzibą poza granicami Belgii.
Komisja Europejska zaskarżyła do ETS omawiane rozwiązania jako dyskryminujące i naruszające zasady swobodnego przepływ osób, pracowników, swobodnego świadczenia usług, a także swobody przedsiębiorczości i przepływu kapitału.
Zdaniem Trybunału, mimo że podatki bezpośrednie należą do kompetencji państw członkowskich, to jednak kraje te powinny korzystać z tych kompetencji z poszanowaniem prawa wspólnotowego. Świadczenie usług w dziedzinie ubezpieczeń stanowi usługę w rozumieniu art. 50 TWE, a art. 49 tego traktatu sprzeciwia się każdemu uregulowaniu krajowemu, które bez obiektywnego uzasadnienia ogranicza możliwość usługodawcy w zakresie skutecznego wykonywania tej wolności. Artykuł 49 TWE sprzeciwia się przepisom krajowym, które czynią świadczenie usług między państwami członkowskimi trudniejsze niż świadczenie usług wyłącznie wewnątrz jednego państwa członkowskiego. Ponadto z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że art. 49 TWE sprzeciwia się wszelkim przepisom krajowym, które uniemożliwiają lub zakłócają działalność usługodawcy mającego swe przedsiębiorstwo w innym państwie członkowskim.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że zaskarżone przez Komisję Europejską przepisy mają charakter dyskryminujący.
KIEDY OGRANICZENIA NARUSZAJĄ PRAWO UE
Ograniczenia prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie, które płacone są do funduszu lub towarzystwa z innego państwa członkowskiego, stanowią naruszenie postanowień Traktatu, o ile nie są spełnione łącznie następujące przesłanki:
  • ograniczenia te służą osiągnięciu uzasadnionego celu zgodnego z Traktatem;
  • znajdują uzasadnienie w wymogach interesu ogólnego;
  • są właściwe dla zapewnienia realizacji tego celu;
  • nie wykraczają poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tego celu.
Ewa Matyszewska