Przepisy dotyczące zakresu opodatkowania VAT w ustawie obowiązującej od 1 maja 2004 r. są często interpretowane rozszerzająco. Na czym to polega?
JERZY MARTINI
doradca podatkowy Baker & McKenzie
Dotyczy to zwłaszcza definicji usług. Warto jednak pamiętać, iż nie każda czynność odpłatna podlega opodatkowaniu VAT.
Aby czynność uznać za usługę w rozumieniu przepisów o VAT, musi być transakcją, czyli zdarzeniem gospodarczym polegającym na tym, że jedno świadczenie wymieniane jest na inne. Ponadto warunkiem uznania za usługę jest świadczenie na rzecz usługobiorcy. Jeśli dany podmiot wykonuje pewne czynności głównie na własną rzecz, a jedynie ubocznym beneficjentem jest inna osoba, trudno uznać, że jest do świadczenie na rzecz tej osoby podlegającej opodatkowaniu.
Jeśli chodzi o pierwsze z kryteriów, to dobrym przykładem są płatności o charakterze odszkodowawczym. Zatem, jeśli dotychczasowy najemca rozwiązuję umowę przed terminem w niej określonym i z tego typu płaci wynajmującemu karę umowną, to zdarzenie takie nie podlega opodatkowaniu. Mimo iż występuje tu płatność ze strony najemcy, to nie jest ona następstwem świadczenia wykonanego przez wynajmującego na rzecz najemcy, lecz naruszeniem warunków umowy przez najemcę. W tym kontekście kontrowersje budzić też mogą niektóre płatności dokonywane na rzecz dystrybutorów czy sieci handlowych. Przykładem może być premia od obrotu. Trudno uznać, że osiągnięcie określonego obrotu przez dystrybutora było świadczeniem na rzecz sprzedawcy. Dystrybutor, prowadząc działalność we własnym imieniu i na własny rachunek, nie dokonuje świadczenia na rzecz sprzedawcy, jeśli uda mu się osiągnąć odpowiednio wysoki poziom obrotów. Bardziej prawidłowe byłoby uznanie, iż jest to obniżenie ceny towarów sprzedawanych w danym okresie mające wpływ na zmniejszenie podstawy opodatkowania. Ucieczka podatników w kierunku usług podyktowana jest nadmiernym formalizmem polskich przepisów dotyczących wystawiania faktur korygujących i obniżania obrotu, warto więc aby prawodawca reformując system podatkowy uprościł zasady związane z fakturowaniem. Zmieniające się interpretacje dotyczące tej kwestii zdecydowanie źle służą polskiej gospodarce.
Od 1 stycznia 2008 r. modyfikacji ulegnie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, która skutkuje tym, że nawet jeśli nabywca ureguluje kwoty z faktury dokumentującej transakcję niepodlegającą opodatkowaniu lub zwolnioną, to nie będzie mu przysługiwać prawo do odliczenia podatku. Przepis ten w obecnym brzmieniu jest dla podatników bardzo ważny, gdyż znacznie ogranicza ryzyko związane z błędnym naliczeniem VAT na czynnościach, które nie podlegają opodatkowaniu.
Not. EM
/>