Poza 12-miesięcznym okresem zameldowania, potrzebnym do korzystania z ulgi meldunkowej, podatnik musi spełnić jeszcze jeden warunek. Otóż podatnik musi w terminie 14 dni od momentu sprzedaży nieruchomości złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie, że przysługuje mu prawo do ulgi meldunkowej.
Wydawać by się mogło, że ulga meldunkowa to proste zwolnienie podatkowe, z którego podatnicy bez trudu będą korzystać. Niestety, prosty przepis sprawił wiele kłopotów w praktyce. Przede wszystkim pojawiły się różne interpretacje co do tego, od kiedy liczyć okres 12--miesięcznego zameldowania – od dnia faktycznego zameldowania czy od momentu nabycia nieruchomości.
Wątpliwości postanowiło rozwiać Ministerstwo Finansów. W ogólnej interpretacji podatkowej wydanej w tym zakresie 19 lutego 2008 r. (nr DD2/033
/0557/SKT/07/1682) resort finansów wyjaśnił, że ustawą z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588) od 1 stycznia 2007 r. zostały zmienione zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami.
Jednocześnie ustawodawca w art. 7 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw wskazał, że do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw związanych z nieruchomościami, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r.
Ministerstwo podkreśliło także, że znowelizowane zasady opodatkowania nie wprowadzają jednak zmian przepisów odnoszących się do powstania przychodu z tego źródła. Przychód powstaje jedynie wówczas, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub prawa zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości lub prawa.
Nie oznacza to – jak tłumaczy MF – że w każdej sytuacji, kiedy nie upłynął pięcioletni okres, powstaje zobowiązanie podatkowe. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:
a) budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
b) lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,
c) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,
d) prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie
– jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a)–d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, po spełnieniu określonych prawem warunków.
Ważne!
Zdaniem sądów administracyjnych okres zameldowania należy liczyć od rzeczywistego zameldowania, a nie od dnia nabycia nieruchomości. Ulga meldunkowa dotyczy uzyskanego przychodu ze zbycia określonych nieruchomości i innych praw majątkowych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) po 31 grudnia 2006 r. Żaden przepis nie określa, że termin należy liczyć od dnia nabycia lokalu lub od 1 stycznia 2007 r.
Zwolnienie ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Przedmiotowe zwolnienie ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków.
Ważne!
Podatnicy, którzy sprzedali lub sprzedadzą nieruchomość w 2008 roku, mają wydłużony czas na złożenie oświadczenia o uldze meldunkowej do 30 kwietnia 2009 r.
Jak wynika z powołanych przepisów ustawy o PIT, warunkiem zwolnienia od podatku dochodowego przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT, jest zameldowanie podatnika w zbywanym budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przepis ten nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadania tytułu własności do nieruchomości lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez wyżej wskazany okres.
Zdaniem resortu finansów na gruncie polskiego systemu prawa, a w szczególności prawa podatkowego, można mówić o zasadzie pierwszeństwa wykładni językowej. Posługując się jedną z reguł tej wykładni, można stwierdzić, że skoro przepis nie precyzuje, czy okres zameldowania rozpoczyna się od 1 stycznia 2007 r. albo od dnia nabycia nieruchomości lub prawa – to, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT, przyjąć należy, że obejmuje (co najmniej) 12 miesięcy wstecz od daty ich zbycia.
Tym samym należy uznać, że dzień 1 stycznia 2007 r. nie wywiera bezpośredniego wpływu na liczenie okresu zameldowania. Dzień 1 stycznia 2007 r. to data wejścia w życie przepisów wprowadzających nowe zwolnienie. Z przepisów ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie wynika, że od tej daty należy liczyć 12-miesięczny okres zameldowania. Ustawodawca w przejściowym art. 7 ust. 1 powołanej nowelizacji również nie zawarł nakazu obliczania okresu zameldowania począwszy od 1 stycznia 2007 r.
W tej sytuacji zasadne jest, że do 12-miesięcznego okresu zameldowania podatnika na pobyt stały wlicza się okres zameldowania zarówno przed 1 stycznia 2007 r., jak i przed datą nabycia nieruchomości lub prawa.