Przedsiębiorca ma prawo do dokonania obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty na fakturze dokumentującej otrzymanie premii pieniężnej.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Firma w celu zachęcenia klientów do nabywania produktów wypłaca swoim klientom premie pieniężne. Warunkiem otrzymania bonusu jest osiągnięcie określonego poziomu obrotu wartościowego w uzgodnionym okresie. Czy w przypadku otrzymania przez spółkę faktury dokumentującej usługę osiągnięcia określonego poziomu zakupów (premia pieniężna) spółka ma prawo odliczyć wykazany na tej fakturze podatek VAT?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie.
W opisanym przypadku premia pieniężna związana jest z zachęceniem klientów do nabywania produktów, czyli osiągnięciem określonego poziomu zakupów przez kontrahentów. Wypłacana w ten sposób gratyfikacja nie będzie związana z żadną konkretną dostawą i nie będzie miała charakteru dobrowolnego, będzie bowiem uzależniona od określonego zachowania nabywcy. W tym wypadku wypłacona premia stanowi rodzaj wynagrodzenia dla kontrahentów za świadczone na rzecz spółki usługi. Zatem pomiędzy stronami będzie istniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem, podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.
W naszym przypadku wypłacane przez spółkę premie są narzędziem motywacyjnym dla kontrahentów spółki za osiągnięcie określonego poziomu zakupów. Zatem wypłacane premie niewątpliwie będą miały wpływ na dokonywaną przez spółkę sprzedaż towarów stanowiącą czynność, która podlega opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku, pod warunkiem jednak, że zakup tych usług może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Trzeba dodatkowo podkreślić, że do końca grudnia 2007 r. traktowanie przyznawania premii pieniężnych jako czynności podlegających opodatkowaniu VAT nie pociągało za sobą żadnych negatywnych konsekwencji prawnych także dla dostawców. Przesądzało o tym ówczesne brzmienie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT. Z przepisu tego - interpretowanego a contrario - wynikało, że jeżeli czynność udokumentowana fakturą nie podlegała opodatkowaniu, ale kwota VAT wykazana na fakturze została zapłacona - nabywca (w tym przypadku dostawcy) zachowywał prawo do odliczenia VAT naliczonego. W wyniku nowelizacji, z dniem 1 stycznia 2008 r. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT został jednak zmieniony w ten sposób, że podstawy do obniżenia podatku należnego nie stanowi faktura VAT w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlegała opodatkowaniu lub była zwolniona od podatku (niezależnie od tego, czy podatek wykazany na fakturze został zapłacony czy też nie). Zmiana ta może zatem pociągnąć za sobą negatywne konsekwencje prawne dla dostawców, w postaci braku możliwości odliczenia podatku naliczonego z wystawianych faktur, które nie dotyczą czynności opodatkowanych. W opisanym przypadku art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie ma zastosowania, gdyż nabywane usługi podlegają opodatkowaniu VAT.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20 maja 2008 r. (nr IP-PP2-443-560/08-2/IB).