Podatnicy, którzy w 2007 roku uzyskali dochody kapitałowe, np. ze sprzedaży papierów wartościowych czy udziałów w spółkach mających osobowość prawną, muszą najpóźniej 30 kwietnia 2008 r. rozliczyć się z fiskusem. W tym celu trzeba wypełnić PIT-38. Warto jednak wiedzieć, że nie każda sprzedaż papierów wartościowych będzie objęta PIT, a także, że przy tego typu rozliczeniach istnieje możliwość uwzględnienia kosztów uzyskania przychodów. Dla wyjaśnienia pojawiających się wątpliwości w tym zakresie prezentujemy dziś wybrane interpretacje organów podatkowych wraz z opiniami specjalistów.
URZĄD SKARBOWY WARSZAWA-TARGÓWEK O OBLICZENIU WYSOKOŚCI PODATKU
Dochody z PIT-8C wykazuje się w rocznym PIT-38
Podatnik, który otrzymał informację PIT-8C z wykazanymi dochodami ze sprzedaży pochodnych instrumentów finansowych, musi wykazać je w PIT-38. Bez znaczenia jest fakt, że podatnik nie zgadza się z danymi z PIT-8C.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatnik dokonywał wypłat w 2006 roku z rachunku prowadzonego w X. Zgodnie z wystawioną informacją PIT-8C w 2006 roku podatnik osiągnął dochód z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających. Czy prawidłowe jest wykazanie w złożonej przez podatnika deklaracji PIT-38 za 2006 rok zerowego dochodu i podatku od zysków kapitałowych, jeżeli wykazany w deklaracji PIT-8C dochód i podatek został określony nieprawidłowo (sztucznie zawyżony)?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
W myśl z art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.
Przez pochodne instrumenty finansowe rozumie się prawa, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe. Katalog pochodnych instrumentów finansowych wymieniony w tym przepisie jest otwarty. Tak więc pojęcie pochodne instrumenty finansowe obejmuje również transakcje polegające na wymianie waluty na inną po kursie w momencie transakcji dokonywane na międzynarodowym rynku walutowym F.
W przypadku zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających dochodem, podlegającym 19-proc. PIT, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów.
Nie uważa się za koszty wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Wydatki poniesione przez podatnika na nabycie pochodnych instrumentów finansowych będą stanowić koszt z chwilą ich sprzedaży. W związku z tym podatnik ma obowiązek rozliczyć w deklaracji PIT-38 za 2006 rok kwoty otrzymane z X na podstawie wystawionej informacji PIT-8C. W przypadku otrzymania w kolejnych latach z firmy X jakichkolwiek środków finansowych niebędących zwrotem kapitału własnego, podatnik ma obowiązek uwzględnić te kwoty w rozliczeniu rocznym PIT-38 za rok, w którym nastąpi ich wypłata.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek z 31 lipca 2007 r. (nr 1437/ZDF/423/94/07/LJ).
OPINIA
GRZEGORZ JUKIEL
doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej White & Case
Dochody uzyskane z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających, są opodatkowane 19-proc. PIT jako odrębne źródło przychodu. Dochodem w tym przypadku jest różnica między przychodami uzyskanymi z wszystkich transakcji, a sumą odpowiadających im kosztów uzyskania przychodów. W przypadku braku możliwości identyfikacji ceny nabycia zbywanych papierów wartościowych nabytych po różnych cenach, przyjmuje się, że w pierwszej kolejności zbyto najwcześniej nabyte (metoda FIFO), przy czym zasadę tę stosuje się odrębnie dla każdego rachunku papierów wartościowych. Jeżeli suma przychodów z tego źródła przychodów przewyższy sumą kosztów, różnica jest stratą do odliczenia od przychodów z tego źródła w kolejnych pięciu latach podatkowych. Podatnik ma obowiązek samodzielnie rozliczyć podatek, przy czym otrzymuje on od biura maklerskiego informację PIT-8C. Zakładając profesjonalizm biura maklerskiego, co do zasady kwoty wykazane w informacji powinny odzwierciedlać stan rzeczywisty. W przypadku jednak błędów w zakresie wykazanego dochodu na niekorzyść podatnika, w jego interesie jest wyjaśnienie sprawy z biurem maklerskim w celu skorygowania informacji PIT-8C. Urząd skarbowy będzie bowiem bazował na tej informacji dla potrzeb weryfikacji prawidłowości zadeklarowanej przez podatnika kwoty podatku.
URZĄD SKARBOWY W WOŁOMINIE O ZRYCZAŁTOWANYM PODATKU
Dochód z kapitałów powstaje w określonym momencie
Dniem powstania dochodów z zysków kapitałowych jest data realizacji praw wynikających z kontraktu, data rezygnacji z realizacji tych praw albo data odpłatnego zbycia kontraktu.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy prawidłowe jest wykazanie w złożonej przez podatnika deklaracji PIT-38 zerowego dochodu i podatku od zysków kapitałowych, jeżeli wykazany w deklaracji PIT-8C złożonej przez firmę Y dochód i podatek został określony nieprawidłowo (sztucznie zawyżony w związku z dokonywaniem licznych transakcji walutowych)?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
O powstaniu dochodu z tytułu zysków kapitałowych podlegającego opodatkowaniu można mówić dopiero w momencie zamknięcia przez inwestora pozycji. Przyjęcie założenia, że wartość kontraktu jest daną, na bazie której należy wyliczyć przychód i koszty jego uzyskania, powoduje zafałszowanie obrazu stanu majątkowego podatnika, gdyż podatnik faktycznie nie będzie obracał kapitałem, który obejmuje kontrakt. W zakresie kosztów stwierdzić należy, że koszty uzyskania przychodu mogą stanowić tylko faktyczne obciążenia finansowe, zatem kosztem takim będzie faktyczna strata poniesiona na transakcjach foreksowych, prowizja oraz ujemne punkty swapowe. Zarówno przychody, jak i koszty podatkowe w omawianej sprawie - nawet jeśli wyrażone zostały w walucie obcej - powstają w tym samym dniu. Dniem tym będzie data realizacji praw wynikających z kontraktu, data rezygnacji z realizacji praw albo data odpłatnego zbycia kontraktu. Tak więc wszelkie wartości odnoszące się do pochodnych instrumentów finansowych powinny być przeliczone na walutę polską według tego samego kursu waluty.
W świetle powyższego dokumentem do rozliczenia PIT-38 za dany rok jest PIT-8C wystawiony przez firmę Y.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Wołominie z 11 lipca 2007 r. (nr 1442/DP-II/4111-36/EK/07).
OPINIA
MICHAŁ GRZYBOWSKI
starszy menedżer, doradca podatkowy w Ernst & Young
Interpretacja naczelnika Urzędu Skarbowego w Wołominie dotyczy skomplikowanej kwestii ustalania dochodu z tytułu kapitałów pieniężnych, powstałych w wyniku dokonywania nierzeczywistych transakcji walutowych.
Formalny element interpretacji dotyczy możliwości rozliczenia dochodów kapitałowych przez podatnika w zeznaniu PIT-38 odmiennie niż zostało to wykazane w informacji PIT-8C. Zgodnie z przepisami ustawy o PIT podatnik jest uprawniony i zobowiązany do właściwego zadeklarowania zarówno osiągniętych przychodów, jak i poniesionych kosztów z tytułu kapitałów pieniężnych. Jeżeli zatem uważa, że podmiot, od którego otrzymał informację PIT-8C, wykazał nieprawidłowe kwoty, powinien odpowiednio skorygować te wielkości, poprzez wykazanie prawidłowych bezpośrednio w zeznaniu PIT-38. Kluczowe jest jednak, aby podatnik posiadał dowody uzasadniające dokonane przez niego rozliczenie. Szczególne znaczenie może to mieć w przypadku transakcji walutowych, gdzie dane z systemu informatycznego stanowią podstawę określenia zarówno zysków lub strat w sensie ekonomicznym, jak również kluczowy materiał dla określenia konsekwencji podatkowych.
URZĄD SKARBOWY WARSZAWA-WAWER O OPODATKOWANIU DOCHODÓW KAPITAŁOWYCH
Sprzedaż starych papierów jest zwolniona z podatku
Sprzedaż papierów wartościowych, które zostały nabyte przed 1 stycznia 2004 r., nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy zbycie papierów wartościowych, które zostały nabyte (przeniesiono ich własność) przed 1 stycznia 2004 r., będzie podlegało opodatkowaniu?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.
Od 1 stycznia 2004 r. opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody z kapitałów pieniężnych. Z kolei zgodnie z art. 52 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalnia się od podatku dochodowego:
1) w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2003 r. dochody:
a) z odpłatnego zbycia nabytych przed 1 stycznia 2003 r. obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych po 1 stycznia 1989 r. oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego po 1 stycznia 1997 r.
b) z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych, albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym, albo na podstawie zezwolenia udzielonego w trybie art. 92 lub 93 przepisów ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi - przy czym zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli sprzedaż tych papierów wartościowych jest przedmiotem działalności gospodarczej,
c) uzyskane z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
Stosownie do art. 19 ust. l pkt 2 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956) przepisów dotyczących opodatkowania dochodów ze zbycia papierów wartościowych uzyskanych po 31 grudnia 2003 r. nie stosuje się do dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, o których mowa w art. 52 pkt l lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed l stycznia 2004 r., pod warunkiem że papiery te zostały nabyte przed l stycznia 2004 r.
W opisanym przypadku obligacje banku podatniczka nabyła w listopadzie 2003 r. Obligacje te jako papiery wartościowe były przedmiotem obrotu publicznego, a podmiotem oferującym przedmiotowe obligacje w obrocie publicznym był bank.
Zatem do dochodu uzyskanego przez podatniczkę w 2004 roku z tytułu zbycia wskazanych papierów wartościowych ma zastosowanie art. 19 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. W tej sytuacji dochód uzyskany przez podatniczkę ze sprzedaży papierów wartościowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zatem nie należy ujmować go w zeznaniu PIT-38.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Wawer, sygnatura z 7 kwietnia 2006 r. (nr 1439/DF/410/117 /2006/art.14a).
OPINIA
MATEUSZ SERAFIŃSKI
aplikant radcowski w kancelarii Salans
Interpretacja dotyczy zastosowania przepisów wyłączających z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodu ze sprzedaży papierów wartościowych nabytych przed 1 stycznia 2004 r. Pomimo tego, że od 1 stycznia 2004 r. opodatkowaniu 19-proc. podatkiem dochodowym zaczęły podlegać m.in. dotychczas zwolnione od podatku dochody ze zbycia papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu i nabytych w jeden ze sposobów opisanych w art. 52 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to jednak art. 19 ustawy z 12 listopada 2003 r. wyłączył z opodatkowania dochód ze zbycia wyżej wymienionych kategorii papierów wartościowych nabytych do 31 grudnia 2003 r., a zbytych po tym dniu. Wyłączenia tego nie stosuje się do zbycia papierów wartościowych dokonanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Co do zasady, art. 19 ustawy zmieniającej ustawę o PIT należy ocenić pozytywnie - jako realizację zasady ochrony praw nabytych. Jest on jednak źródłem kontrowersji, np. dopiero uchwała siedmiu sędziów NSA (sygn. akt. II FPS 2/06) przesądziła o tym, że nie będzie na podstawie tego przepisu podlegał podatkowi dochód ze sprzedaży akcji, jeśli zostały zbyte w celu ich umorzenia.
URZĄD SKARBOWY WARSZAWA-TARGÓWEK O ROZLICZANIUSTRAT
Brak PIT-8C nie zwalnia z rozliczenia rocznego
Nieotrzymanie rocznej informacji o dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C nie zwalnia podatnika z obowiązku złożenia zeznania za dany rok podatkowy. Zeznanie roczne podatnik musi sporządzić na podstawie posiadanych własnych danych.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
W jaki sposób należy dokonać rozliczenia rocznego za 2006 rok i czy zasadne jest wykazywanie straty z tytułu utraconych, a nie zainwestowanych pieniędzy? Czy mimo nieotrzymania PIT-8C można wykazać taką stratę w rozliczeniu rocznym? Czy należy uwzględniać środki powierzone, a nieodzyskane z domu maklerskiego, z uwagi na to, że w przyszłości podatnik może otrzymać środki z masy upadłości?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych i realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. W przypadku zbycia papierów wartościowych dochodem będzie różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów.
Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem określonych w art. 23 ustawy o PIT. I tu trzeba wyjaśnić, że nie uważa się za koszty wydatków na objęcie lub nabycie m.in. udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych.
Wydatki poniesione przez podatnika na nabycie papierów wartościowych stanowią koszt uzyskania przychodu z chwilą ich sprzedaży. W związku z tym podatnik ma obowiązek rozliczyć w deklaracji PIT-38 za 2006 rok otrzymaną kwotę na podstawie posiadanego wyciągu bankowego.
Ostateczne rozliczenie osiągniętego przychodu z tytułu dokonanych inwestycji oraz związanego z tym uzyskanego zysku lub poniesionej straty nastąpi w momencie zakończenia postępowania upadłościowego przez syndyka. W przypadku wpłaty od syndyka należności z masy upadłości podatnik ma obowiązek uwzględnić ewentualnie otrzymane kwoty w rozliczeniu rocznym PIT-38 za rok, w którym nastąpi ich zwrot.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Targówek z 17 maja 2007 r. (nr 1437/ZDF/423/60/07/LJ).
OPINIA
JOANNA PATYK
konsultant podatkowy w BDO Numerica
Zaprezentowane stanowisko należy uznać za prawidłowe. Niewątpliwie podatnik ma obowiązek złożyć deklarację roczną PIT-38 pomimo braku uzyskania rocznej informacji PIT-8C. Obowiązek taki wynika wprost z art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o PIT. Przepis ten, wprowadzając taki obowiązek, nie ustanawia jednocześnie żadnych wyjątków, w szczególności w przypadku braku uzyskania informacji PIT-8C od płatnika.
W takiej sytuacji podatnik uwzględnia kwoty wynikające z posiadanych dokumentów (m.in. wyciągów bankowych). Podatnik jest ponadto uprawniony do ustalenia wyniku podatkowego (dochodu lub straty) zgodnie z zaleceniami zawartymi w omawianej interpretacji.
Warto tutaj wskazać, że rozliczenie straty ze źródła opisanego w postanowieniu podlega rozliczeniu wyłącznie z tego źródła w ciągu pięciu kolejnych lat kalendarzowych, przy czym kwota odliczenia starty w danym roku nie może przekroczyć połowy wysokości straty.
Diametralnie inna sytuacja wystąpiłaby natomiast, gdyby podatnik nie uzyskał żadnej kwoty od upadającego domu maklerskiego. Wówczas nie powstaje podstawa do rozliczenia wydatków związanych z wniesionymi kapitałami i podatnik nie ma możliwości rozliczenia kosztów poniesionych w związku z tym źródłem przychodów.
URZĄD SKARBOWY W PŁOCKU O ŹRÓDŁACH PRZYCHODÓW
Zysków jednego małżonka nie można rozliczyć we wspólnym PIT
Dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji, których posiadaczem był jeden z małżonków, nie można wykazać we wspólnym zeznaniu podatkowym i pomniejszyć o stratę wynikającą z rachunku inwestycyjnego drugiego małżonka.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy w związku z tym, że podatnicy wspólnie rozliczają się z podatku dochodowego PIT, mogą również wspólnie rozliczyć podatek od dochodów kapitałowych, tzn. zysk z jednego rachunku pomniejszyć o stratę z drugiego rachunku?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Źródłami przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z: odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych, realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Dochodów kapitałowych nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej oraz z dochodami z działalności gospodarczej opodatkowanymi 19-proc. podatkiem liniowym. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu rocznym, o którym mowa w art. 45 ust.1a pkt 1, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14 i dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i obliczyć należny podatek dochodowy.
Zatem, jeżeli sprzedaż akcji nastąpi w 2006 roku, dochód uzyskany z tego tytułu (lub poniesioną stratę) uwzględnia się w odrębnym zeznaniu podatkowym, które należy złożyć po zakończeniu roku podatkowego do 30 kwietnia 2007 r. i w tym samym terminie wpłacić obliczony należny podatek dochodowy w wysokości 19 proc. uzyskanego dochodu. Stosownie do art. 6 ust. 1 cyt. wyżej ustawy, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Jednak zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie. W myśl art. 9 ust. 1a powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 28-30, art. 30a-30c oraz art. 44 ust.7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł dochodów.
Zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodów uzyskanych ze sprzedaży akcji nie łączy się z przychodami z innych źródeł, opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27, a tym samym nie wlicza się ich do przychodów małżonków, którzy złożyli wniosek o wspólne opodatkowanie.
W świetle powyższego dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji, których posiadaczem był jeden z małżonków, nie można wykazać we wspólnym zeznaniu podatkowym i pomniejszyć o stratę wynikającą z rachunku inwestycyjnego drugiego małżonka. Stąd postanowiono jak w sentencji.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku z 14 grudnia 2006 r. (nr 1419/UDD-415-187/06/RL/01).
OPINIA
TOMASZ RYSIAK
prawnik z kancelarii prawniczej Magnusson
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT małżonkowie są uprawnieni do wspólnego rozliczenia osiągniętych przez nich dochodów z pewnymi wyjątkami. Do tych wyjątków zaliczane są m.in. dochody z kapitałów pieniężnych obejmujące również dochód z odpłatnego zbycia akcji. Co istotne, dochodów z kapitałów pieniężnych nie łączy się z innymi dochodami podatników, dlatego też zgodnie z przepisami ustawy o PIT nie podlegają one regulacjom o wspólnym opodatkowaniu małżonków. W konsekwencji brak jest możliwości odliczenia strat poniesionych przez jednego małżonka od dochodów z kapitałów pieniężnych drugiego z małżonków. Co więcej, w przypadku wspólnego opodatkowania małżonków brak jest w ogóle możliwości rozliczenia strat jednego małżonka. Dlatego też należy zgodzić się z twierdzeniem naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku wskazanym w przedmiotowej interpretacji.
TRZECI URZĄD SKARBOWY W GDAŃSKU O UMOWACH ZLECENIA
Dywidenda wypłacona przez powiernika jest przychodem
Dywidenda wypłacona powiernikowi, który nabył udziały, działając w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawców, powinna być opodatkowana jako przychód zleceniodawcy, a nie powiernika.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy dywidenda wypłacona powiernikowi, który nabył udziały, działając w imieniu własnym, lecz na rachunek zleceniodawców w wykonaniu umowy zlecenia powierniczego, a następnie przekazana zleceniodawcom, powinna być opodatkowana jako przychód zleceniodawcy czy powiernika?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Instytucja powiernictwa ma swoje źródło w umowie zlecenia uregulowanej w kodeksie cywilnym. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Z braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie.
Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.
Umowa zlecenia polega na dokonywaniu czynności prawnych przez powiernika w imieniu własnym, ale na rachunek zlecającego. W związku z tym, nabywając określone prawa majątkowe, a następnie władając nimi, powiernik czyni to w cudzym interesie. W przypadku władania udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wobec spółki występuje jako pełnoprawny wspólnik, jednak w stosunku wewnętrznym jest związany instrukcjami zlecającego. W szczególności nie może bez wskazania lub zgody zlecającego rozporządzać posiadanymi udziałami i zachowywać dla siebie uzyskanych z tytułu uczestnictwa w spółce wypłaty od spółki.
W omawianym przypadku powiernik uzyskaną dywidendę w całości przekazał zleceniodawcom zgodnie z zawartą umową zlecenia powierniczego. Zatem przychodu uzyskanego z dywidendy nie można traktować jako przysporzenia zleceniobiorcy - powiernika. Za przychody powiernika z tytułu umowy zlecenia powierniczego należy uznać wyłącznie wynagrodzenie określone w zawartej umowie. Natomiast wypłacone dywidendy stanowią dochód zleceniodawcy, który będzie miał obowiązek zapłacić 19-proc. PIT.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 31 sierpnia 2006 r. (nr DF/415-586/06/FW).
OPINIA
PIERWSZY URZĄD SKARBOWY W KRAKOWIE O DEFINICJACH USTAWOWYCH
Podatnik nie może odliczyć kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji w latach następnych, gdy w roku faktycznego poniesienia wydatku wykaże stratę albo nie uzyska żadnych przychodów.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy istnieje możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu ze sprzedaży akcji w latach następnych, gdy w roku faktycznego poniesienia wydatku podatnik wykaże stratę albo nie uzyska żadnych przychodów?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 ustawy o PIT nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Z kolei kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.
Przy ustalaniu dochodu z kapitałów pieniężnych należy mieć na uwadze art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) są wydatki na nabycie tych udziałów (akcji), a w omawianej sprawie przychód został osiągnięty przed poniesieniem tego kosztu. W roku uzyskania przychodu ze zbycia akcji podatniczka nie poniosła wydatku z tytułu ich nabycia. Brak jest zatem podstaw do uznania, że wydatki poniesione przez podatnika w 2006 roku tytułem zaspokojenia wierzytelności zasądzonej w stosunku do niej z tytułu niedokonania zapłaty za akcje zbyte w 2003 roku, stanowią koszt uzyskania przychodu z tego tytułu. Nie ma więc podstaw do uznania, że wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów w następnych latach podatkowych.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Krakowie z 12 września 2006 r. (nr PD/415-51/06).
OPINIA
KATARZYNA BIEŃKOWSKA
doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf
Podatnik ma prawo od uzyskanej ceny sprzedaży odliczyć wydatki na nabycie takich akcji lub udziałów (będzie to albo zapłacona w przeszłości kwota pieniężna, albo określona wartość skalkulowana), ustalona w zależności od tego, w jaki sposób akcje lub udziały zostały objęte.
Organ w swojej interpretacji zwrócił uwagę na zasadniczą kwestię: aby wydatek mógł zostać uznany za koszt podatkowy, musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu. Pomiędzy wydatkiem a następnie wygenerowanym wskutek poniesienia wydatku przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. W przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychód, pomimo że nie poniósł faktycznie żadnych wydatków, a dopiero następnie ponad trzy lata później, przymuszony wyrokiem sądowym dokonuje wydatków, trudno o takim związku mówić. Nawet gdyby jednak dowodzić, że był to wydatek związany z uzyskaniem przychodu z tytułu zbycia akcji, na takie rozliczenie, jak się wydaje, nie pozwalały przepisy dotyczące zasad rozliczania kosztów w czasie w brzmieniu obowiązującym w okresie, którego dotyczy spór.
URZĄD SKARBOWY W NOWYM SĄCZU O PRZEKSZTAŁCENIU SPÓŁEK
Niepodzielone zyski są przychodem podlegającym PIT
Przy przekształceniu spółek niepodzielone zyski ze spółki z o.o. przechodzą na wspólników spółki jawnej. Stanowią one dochód opodatkowany 19-proc. stawką PIT.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy w związku z przekształceniem spółki z o.o. w spółkę jawną, niepodzielony zysk z lat ubiegłych spółki z o.o. przeniesiony na kapitał spółki jawnej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę jawną nie jest likwidacją osoby prawnej, a jedynie transformacją, wobec czego nie może mieć zastosowania art. 24 ust. 5 ustawy o PIT. Podstawowym kryterium dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany. Za dochód faktycznie otrzymany należy uważać taki dochód, którym podatnik (wspólnik) może sam rozporządzać, a więc dochód rzeczywiście mu wypłacony lub postawiony do dyspozycji.
W momencie przekształcenia spółki z o.o. na spółkę jawną niepodzielone zyski ze spółki z o.o. przechodzą na wspólników spółki jawnej, a więc postawione są do ich dyspozycji. Stanowią one w dacie przekształcenia faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach spółki z o.o. podlegający opodatkowaniu stosownie do postanowień art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 19-proc. stawką podatku.n
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Nowym Sączu z 22 listopada 2006 r. (nr PD-2-415-44-06).
OPINIA
MAREK GADACZ
doradca podatkowy w Pricewaterhouse- Coopers
Konsekwencje podatkowe przekształcenia spółki kapitałowej w osobową nie są bezpośrednio uregulowane w przepisach. Dlatego na tym tle dochodzi czasami do sporów z fiskusem. Nie ma wątpliwości, że kapitał zakładowy spółki z o.o., który zostaje przeniesiony na kapitał spółki osobowej, nie powoduje opodatkowania po stronie udziałowców. Kontrowersje pojawiają się w przypadku przekazania na kapitał spółki osobowej innych środków osoby prawnej, np. niepodzielonego zysku z lat ubiegłych. W tym przypadku fiskus stoi na stanowisku, że dochodzi do realizacji dochodu u udziałowca, a zatem powstaje obowiązek zapłaty 19-proc. podatku. Takie stanowisko jest do pewnego stopnia uzasadnione pomimo braku jednoznacznych przepisów. Wynika to z faktu, że zwrot wkładów wspólnikowi spółki osobowej jest zwolniony z opodatkowania. Zatem brak opodatkowania zysków niepodzielonych w chwili przeniesienia ich do kapitałów spółki osobowej mógłby oznaczać brak ich opodatkowania w ogóle.
IZBA SKARBOWA W WARSZAWIE O DOCHODACH KAPITAŁOWYCH
Stare akcje nie zawsze będą wolne od podatku
Dochody ze sprzedaży akcji otrzymanych przed 2004 rokiem nie zawsze będą zwolnione od PIT. Akcje nabyte nie w ofercie publicznej będą opodatkowane.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Czy od sprzedaży akcji pracowniczych spółki w 2006 roku (otrzymanych przed 2004 rokiem) należy zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 52 pkt 1 lit. b) ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r.) wolne od podatku dochodowego w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2003 r. były dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które są dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym, albo na podstawie zezwolenia udzielonego w trybie art. 92 lub 93 przepisów z 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Od 1 stycznia 2004 r. wprowadzono nową regulację prawną w tym zakresie.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu. Przedmiotowych dochodów nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, tj. według obowiązującej w danym roku skali podatkowej. Wskazanych przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2004 r. nie stosuje się do opodatkowania dochodów (poniesionej straty) uzyskiwanych po 31 grudnia 2003 r. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r. pod warunkiem, że papiery te zostały nabyte przed 1 stycznia 2004 r.
W omawianej sprawie podatniczka w 2006 roku sprzedała akcje pracownicze spółki, które otrzymała przed 2004 rokiem. Ponieważ otrzymane przez podatniczkę akcje pracownicze nie zostały nabyte na podstawie publicznej oferty, nie mają do nich zastosowania przepisy art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Zatem osiągnięty przez podatniczkę w 2006 roku dochód ze sprzedaży tych akcji jest dochodem z kapitałów pieniężnych i podlega opodatkowaniu 19-proc. podatkiem dochodowym.n
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego Izby Skarbowej w Warszawie z 19 czerwca 2007 r. (nr 1401/BF-II/415-56/07/BCz).
OPINIA
JOANNA ŚWIERZYŃSKA
menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
Od 1 stycznia 2004 r. dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podlegają opodatkowaniu 19-proc. stawką podatku. Jednocześnie, na podstawie przepisów ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, przepisów art. 30b nie stosuje się m.in. do dochodów uzyskanych po 31 grudnia 2003 r. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które zostały dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych przed 1 stycznia 2004 r. na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych, albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym. W świetle orzecznictwa uzyskanie nieodpłatnie akcji pracowniczych nie stanowi jednak oferty publicznej. A zatem dochody uzyskane w 2006 roku ze zbycia akcji pracowniczych nabytych przed 1 stycznia 2004 r. nie mogą korzystać ze zwolnienia od PIT i podlegają opodatkowaniu. Bez znaczenia jest przy tym fakt, że odpłatne zbycie nastąpiło w drodze przymusowego wykupu. Podatek od dochodów uzyskanych ze zbycia tych akcji w wysokości 19 proc. płatny jest w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpiło zbycie. W tym samym terminie podatnik zobowiązany jest do złożenia w urzędzie skarbowym zeznania rocznego PIT-38, w którym wykaże dochody uzyskane w danym roku podatkowym w związku z odpłatnym zbyciem papierów wartościowych.
/>
/>
/>
/>
/>
/>
/>
