Czy należy zapłacić podatek od zamiany lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w spółdzielni na prawo własnościowe?

MARCIN SZYMANKIEWICZ
doradca podatkowy, BDO Numerica
Nie
Podatku dochodowego od osób fizycznych nie trzeba płacić przy zamianie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na własnościowe w spółdzielni mieszkaniowej.
Zakładam, że w pytaniu chodzi o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu mieszkalnego, i nastąpiło ono przed 31 lipca 2007 r., gdyż po tym dniu przekształcenie takie nie jest możliwe. Zakładam także, że chodzi o skutki tej czynności w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Stosownie do art. 111 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (w brzmieniu obowiązującym przed 31 lipca 2007 r.), na pisemne żądanie członka (spółdzielni), któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest zobowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu po spełnieniu przez niego warunków szczegółowo wskazanych w tym przepisie. Z tytułu przekształcenia przysługującego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nie wystąpi przychód w podatku dochodowym.
Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, to różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego podlega zmniejszeniu o 50 proc. wartości pomocy uzyskanej przez spółdzielnię, zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej lokalu.
W związku z tym pojawia się pytanie, czy z tytułu ewentualnego udzielania takiej bonifikaty u osoby, która przekształca omawiane prawo do lokalu, nie powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Przychodem jest bowiem m.in. wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Zwrócić tutaj należy uwagę na stanowisko niektórych organów podatkowych (np. postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z 28 grudnia 2006 r., nr DN/415-37/06D30), które wskazują, że z art. 111 ust. 1 pkt 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że zmniejszenie (o którym mowa w tym przepisie), jest elementem służącym do wyliczenia wielkości wpłaty, który spółdzielnia korzystająca z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków musi zastosować wobec każdego członka występującego z wnioskiem o przekształcenie prawa lokatorskiego na prawo własnościowe do lokalu mieszkalnego. Zmniejszenie to nie jest więc jakimś szczególnym świadczeniem o charakterze podmiotowym (skierowanym do indywidualnego podmiotu lub grupy podmiotów), lecz jest przesłanką obligatoryjnie stosowaną przy ustalaniu wartości zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego. Zatem obniżka ta nie ma charakteru nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie stanowi dochodu u członka spółdzielni.
(EM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 111 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 31 lipca 2007 r.