Jesteśmy polską jednostką dominującą i jednocześnie jednostką zależną od jednostki dominującej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii. Był brexit. Czy możemy skorzystać ze zwolnienia i nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania finansowego?

Ministerstwo Finansów 9 listopada br. na swojej stronie internetowej odpowiedziało na podobne pytanie. Przypomniało, iż art. 56 ust. 2, w powiązaniu z ust. 2a i 2b, ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości zezwala, pod pewnymi warunkami, by jednostka dominująca będąca jednocześnie jednostką zależną od innej jednostki (dominującej wyższego szczebla) nie sporządzała skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jednym z tych warunków jest, by jednostka dominująca wyższego szczebla miała siedzibę w państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Wyżej wymienione przepisy są implementacją art. 23 ust. 3 i 4 dyrektywy 2013/34/UE w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek.
Jednocześnie MF zauważyło, że 31 stycznia 2020 r. Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Obecnie trwa okres przejściowy, który zakończy się 31 grudnia 2020 r. Zgodnie z zapisami umowy wyjścia (art. 127) w okresie przejściowym prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium. W praktyce oznacza to, że do jego zakończenia Wielką Brytanię należy traktować jako państwo członkowskie.
Zasadne jest więc pytanie, czy polska jednostka dominująca, będąca jednocześnie jednostką zależną od jednostki dominującej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii, może skorzystać z opcji przewidzianej w art. 56 ust. 2 ustawy o rachunkowości za rok obrotowy 2020. Wątpliwości mogą bowiem wynikać z faktu, że sam proces sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2020 r. przez brytyjską jednostkę dominującą wyższego szczebla faktycznie będzie miał miejsce na początku 2021 r., kiedy to z formalnego punktu widzenia Wielka Brytania będzie już państwem trzecim. Zatem wymóg wskazany w art. 56 ust. 2 ustawy o rachunkowości, że jednostka dominująca wyższego szczebla ma mieć siedzibę w państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nie będzie na ten moment spełniony.
MF zauważyło jednak, że sprawozdanie finansowe sporządza się „na dzień bilansowy”, który w przypadku roku obrotowego równego kalendarzowemu przypada na 31 grudnia 2020. Jest to więc ostatni dzień okresu przejściowego, w którym Zjednoczone Królestwo nadal należy traktować jako państwo członkowskie. Zatem warunek art. 56 ust. 2 ustawy o rachunkowości należy uznać za spełniony. I nie ma tu znaczenia fakt, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki dominującej wyższego szczebla zostanie opublikowane już w 2021 r., kiedy do Wielkiej Brytanii nie będzie mieć już zastosowanie prawo unijne.
Wniosek: polska jednostka dominująca, będąca jednocześnie jednostką zależną od jednostki dominującej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii, może skorzystać ze zwolnienia i nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Podstawa prawna
•ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
•art. 23 ust. 3 i 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. UE L z 2013 r. nr 182/19; ost.zm. Dz. Urz. UE L z 2014 r. nr 334/86)