Na skutek zmian planowanych przez rząd zyski spółek komandytowej i jawnej zostaną dwukrotnie opodatkowane podatkiem od osób prawnych. Raz będzie to na etapie ich wygenerowania przez spółkę i drugi raz na etapie ich dystrybucji do wspólników.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 642; dalej: projekt nowelizacji) przewiduje objęcie CIT:
• spółek komandytowych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski oraz
• spółek jawnych – jeżeli ich wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, a spółka nie złoży do organów podatkowych w przewidzianym terminie informacji o podatnikach podatku dochodowego posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, prawa do udziału w zysku tej spółki.
Co do zasady spółka komandytowa zostanie objęta ogółem regulacji przewidzianych w ustawie o CIT dla spółek kapitałowych. Z tego względu do dochodów takiej spółki będzie mogła znaleźć zastosowanie 9-proc. stawka CIT w przypadku osiągania przychodów nieprzekraczających 2 mln euro rocznie.
Skutkiem objęcia spółek komandytowych CIT będzie dwukrotne opodatkowanie zysków takiej spółki – raz na etapie ich wygenerowania przez spółkę i drugi raz na etapie ich dystrybucji do wspólników. Projekt przewiduje, co prawda, zwolnienie z podatku 50 proc. zysków komandytariusza uzyskanych od spółki komandytowej (nie więcej jednak niż 60 tys. zł w roku podatkowym, odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej spółce komandytowej, w której podatnik jest komandytariuszem). Zwolnienie to nie będzie jednak obejmować komandytariuszy, którzy posiadają więcej niż 5 proc. udziałów (akcji) w spółce kapitałowej będącej komplementariuszem spółki komandytowej lub pełnią funkcję członka zarządu komplementariusza, lub są podmiotem powiązanym tych podmiotów.
W przypadku wypłat zysku spółki do komplementariusza podatek należny od otrzymanego zysku będzie można pomniejszyć o część podatku zapłaconego uprzednio przez spółkę (w części odpowiadającej udziałowi komplementariusza w zyskach spółki).
Od kiedy zmiana statusu
Pierwotnie projekt nowelizacji przewidywał, że spółki komandytowe staną się podatnikami od 1 stycznia 2021 r. Na początku października pojawiły się jednak sygnały o możliwym opóźnieniu wejścia w życie zmian. Na ubiegłotygodniowym posiedzeniu sejmowej komisji finansów publicznych zgłoszona została poprawka, zgodnie z którą spółka komandytowa będzie mogła wybrać, czy chce stać się podatnikiem CIT od 1 stycznia 2021 r., czy dopiero od 1 maja 2021 r.
Zamknięcie ksiąg na 31 grudnia 2020 r. lub 30 kwietnia 2021 r.
Zmiana statusu podatkowego spółki komandytowej będzie wiązać się z obowiązkiem zamknięcia ksiąg rachunkowych z dniem 31 grudnia 2020 r. Dotyczy to również spółek, których rok obrotowy dotychczas nie pokrywał się z rokiem kalendarzowym.
Należy jednak zauważyć, że ma być też wprowadzone rozwiązanie umożliwiające spółkom komandytowym, które zdecydują się opóźnić moment nabycia statusu podatnika CIT na 1 maja 2021 r., wydłużenie roku obrotowego 2020 o cztery miesiące, do końca kwietnia. Rozwiązanie takie ma pozwolić uniknąć sytuacji, w której spółki decydujące się skorzystać z „majowej furtki” musiałyby zamykać księgi dwukrotnie w okresie czterech miesięcy.
Inna poprawka przyjęta przez komisję finansów publicznych zakłada rozszerzenie na wszystkich wspólników prawa do rozliczania w przyszłych latach strat z działalności spółki komandytowej, powstałych w okresie, gdy nie była ona podatnikiem CIT. Prawo to będą mieli nie tylko komplementariusze (jak zakładała pierwsza wersja nowelizacji), lecz także komandytariusze. Z uzasadnienia poprawki wynika, że wymaga tego zasada kontynuacji praw nabytych w postaci prawa do pomniejszania dochodów w przyszłych latach o wielkości poniesionej straty, które komandytariusze nabyli z tytułu udziału w spółce. Argumentem za przyjęciem tej poprawki było też to, że wszyscy wspólnicy spółki komandytowej (zarówno komplementariusze, jak i komandytariusze) rozliczają się obecnie na tych samych zasadach (PIT lub CIT).
Rozliczenie historii (przepisy przejściowe)
Do dochodów wspólników spółki komandytowej lub spółki jawnej uzyskanych z udziału w zyskach takiej spółki, osiągniętych przez te spółki przed dniem, w którym spółki takie stały się podatnikiem CIT, zastosowanie mają mieć dotychczasowe zasady opodatkowania.
Wspólnik, który udział w spółce komandytowej lub spółce jawnej nabył przed dniem, w którym spółki takie stały się podatnikiem CIT, będzie mógł przychód uzyskany na wyjściu z takiej spółki pomniejszyć o:
• wydatki na nabycie lub objęcie udziału w takich spółkach oraz
• określoną zgodnie z art. 8 ustawy o PIT albo art. 5 ustawy o CIT część odpowiadającą uzyskanej przez wspólnika przed dniem, w którym spółka komandytowa lub jawna stała się podatnikiem CIT, nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w spółce i o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodu.