W 2021 r. zakup lub sprzedaż towarów na rzecz firmy z siedzibą w Irlandii Północnej nadal będą rozliczane na gruncie VAT i akcyzy tak jak każda inna transakcja wewnątrzwspólnotowa.
Odmienne zasady będą dotyczyć świadczenia usług, bo przedsiębiorcy unijni (a więc także polscy) rozliczą takie transakcje podobnie jak te dokonywane z państwami trzecimi, np. USA, Rosją czy Kanadą. Takie będą podatkowe skutki upłynięcia wraz z 31 grudnia br. okresu przejściowego dla brexitu – przypomniała w ubiegłym tygodniu Komisja Europejska.
Specjalny status Irlandii Północnej na gruncie VAT i akcyzy został zapisany w protokole do ratyfikowanej już przez UE i Wielką Brytanię umowy brexitowej. Z art. 8 protokołu wynika, że o ile to brytyjski fiskus będzie odpowiedzialny za pobór VAT i akcyzy na terytorium Ulsteru, o tyle przy rozliczaniu dostawy towarów podatkowa suwerenność Wielkiej Brytanii będzie ograniczona. Pomimo brexitu nadal będą bowiem stosowane przepisy unijne. Dochody pozyskane przez brytyjskiego fiskusa z transakcji podlegających opodatkowaniu w Irlandii Północnej nie będą jednak przekazywane UE, ale pozostaną w budżecie brytyjskim. Specjalny podatkowy status Ulsteru miałby w założeniu trwać przez następne cztery lata.
Komisja Europejska opublikowała projekt nowelizacji dyrektywy VAT, który ma wdrożyć postanowienia protokołu. Zakłada on, że od 2021 r. przedsiębiorcy z Irlandii Północnej będą posiadać specjalny numer identyfikacyjny pozwalający im nadal handlować towarami na podstawie przepisów unijnych. Firma z jakiegokolwiek innego zakątka Wielkiej Brytanii nie będzie jednak miała już takiego prawa.
Najnowszy projekt musi być zaakceptowany przez wszystkie państwa członkowskie, co, jak liczy Bruksela, nastąpi szybko.
TRZY PYTANIA

Nowe rozwiązanie może przysporzyć kłopotów w praktyce

Agnieszka Kisielewska, doradca podatkowy i menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Jakie znaczenie ma najnowszy pomysł KE dla polskich firm, które handlują ze Zjednoczonym Królestwem?
Pomysł pozostawienia wymiany towarowej z Irlandią Północną w ramach regulacji unijnego VAT ma kluczowe znaczenie dla zasad opodatkowania i co za tym idzie – ma ogromny wpływ na obowiązki dostawców z innych krajów UE. Unijne firmy (w tym polskie) będą bowiem musiały rozróżnić dostawę do Irlandii Północnej od dostawy do pozostałych części Zjednoczonego Królestwa (UK). Pierwsza transakcja będzie nadal wewnątrzwspólnotową dostawą, ale druga już eksportem. W zakresie usług całe Zjednoczone Królestwo będzie traktowane jako obszar poza UE, co wymaga wdrożenia dodatkowych zmian.
Zasady opodatkowania będą więc odmienne w zależności od tego, czy chodzi o sprzedaż towarów, czy świadczenie usług. Jak to będzie wyglądało w praktyce?
Z perspektywy dostawców unijnych w 2021 r. nadal obowiązywać mają regulacje dotyczące wymogów wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), w tym dokumentowania wywozu jak przy przemieszczeniu towarów do innego kraju UE. Z drugiej strony wywóz towarów do pozostałej części UK będzie wiązał się nie tylko z koniecznością dokonania odprawy celnej, ale też z opodatkowaniem VAT właściwym dla przemieszczeń poza UE (eksport lub przemieszczenie własnych towarów). W rezultacie np. pojedynczy kontrahent ze względu na kilka miejsc odbioru/nadania towarów w UK będzie objęty zarówno unijnymi zasadami VAT, jak i przepisami nieunijnymi. W zakresie opodatkowania usług widoczne będą efekty brexitu, bo Zjednoczone Królestwo będzie traktowane jako obszar poza UE. W przypadku świadczenia niektórych usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami posiadającymi siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w UK miejscem opodatkowania będzie właśnie Zjednoczone Królestwo. Dotyczy to m.in. usług przetwarzania danych, dostarczania informacji oraz tłumaczeń i dostarczania (oddelegowania) personelu. Dodatkowo zmiany będą miały wpływ na opodatkowanie usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz konsumentów.
Czy nowe rozwiązanie ma szansę się przyjąć, czy też będzie raczej problemem dla wszystkich zainteresowanych?
Pozostawienie Irlandii Północnej w jurysdykcji Unii Europejskiej w zakresie opodatkowania VAT handlu towarowego ma być w założeniu ułatwieniem służącym usprawnieniu wymiany towarowej w Irlandii. W praktyce jednak, szczególnie w początkowej fazie, zastosowanie różnych regulacji podatkowych do poszczególnych części Zjednoczonego Królestwa może być problematyczne. Utrzymanie obecnych zasad opodatkowania w Irlandii Północnej spowoduje konieczność dostosowania systemów księgowych i logistycznych w celu wyodrębnienia tego obszaru od reszty Zjednoczonego Królestwa. Niezbędna będzie również wzmożona czujność w kwestii dokumentowania przemieszczeń i składania informacji podsumowujących, przy jednoczesnym zachowaniu zasad wprowadzonych w ramach Quick Fixes. Pozostawienie Irlandii Północnej w jurysdykcji UE jest od początku postrzegane jako tymczasowe (wstępnie cztery lata, zgodnie z Protokołem dot. Irlandii Północnej). Prawdopodobne jest zatem, że jeżeli zidentyfikowane zostaną problemy praktyczne w obrocie z Irlandią Północną ze względu np. na VAT, również ta część Zjednoczonego Królestwa przejdzie pełen brexit w perspektywie kilku lat.