Przy obliczaniu podstawy naliczania 4-proc. daniny nie uwzględnia się dochodów zwolnionych z PIT, z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dywidend – potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
DGP
Daninę solidarnościową płacą osoby o dochodach rocznych przekraczających łącznie milion złotych. W tym roku była ona rozliczana po raz pierwszy. Należało uwzględnić w niej dochody z 2019 r., choć samą deklarację składało się za 2020 r. Pisaliśmy o tym w artykule „Fiskus popełnił błąd i już go naprawia” (DGP nr 107/2020).
Zgodnie z art. 30h ustawy o PIT podstawą naliczania 4-proc. daniny jest nadwyżka ponad 1 mln zł sumy dochodów:
  • opodatkowanych według skali podatkowej, czyli na zasadach określonych w art. 27 ust 1, 9 i 9a ustawy o PIT (np. dochody z pracy, z działalności gospodarczej, z rent, emerytur, działalności wykonywanej osobiście, z praw autorskich),
  • z zysków kapitałowych, opodatkowanych według stałej stawki 19 proc., zgodnie z art. 30b (dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z tytułu zbycia udziałów, akcji itp.),
  • z działalności gospodarczej i z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych podatkiem liniowym, zgodnie z art. 30c,
  • zagranicznej spółki kontrolowanej (z ang. CFC), opodatkowanych według stałej stawki 19 proc., zgodnie z art. 30f.
Mimo że czas rozliczeń już minął, podatnicy nadal mają wiele wątpliwości, co uwzględniać w podstawie opodatkowania daniną solidarnościową, a czego nie brać pod uwagę.

Dochody zwolnione

W interpretacji z 9 lipca 2020 r. (sygn. akt 0115-KDIT3. 4011.367.2020.1.KR) dyrektor KIS potwierdził, że nie uwzględnia się dochodów zwolnionych z PIT.
Spytał o to komandytariusz spółki komandytowej, działającej w specjalnej strefie ekonomicznej. Podatek dochodowy rozliczają więc wspólnicy (a nie spółka), ale z uwzględnieniem zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy o PIT. Od pozostałego dochodu uzyskanego z tytułu udziału w spółce komandytowej jej wspólnicy płacą PIT według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy PIT.
Jeden z nich chciał się więc upewnić, że przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie musi uwzględnić dochodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy o PIT.
Dyrektor KIS to potwierdził. Przypomniał, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowane są wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl tej zasady opodatkowaniu nie podlegają zatem dochody zwolnione przedmiotowo od podatku, wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy. Tym samym przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się tych dochodów – wyjaśnił dyrektor KIS.

Dywidendy i zaliczki na nie

W innej interpretacji – z 28 kwietnia 2020 r. (sygn. akt 0112-KDIL2-2.4011.102.2020. 2.AA) –dyrektor KIS potwierdził, że do podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie wlicza się także zaliczek na dywidendę.
Chodziło o jednorazową wypłatę z cypryjskiej spółki. Zaliczka na dywidendę jest objęta w Polsce 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ustawy o PIT.
Jednak – jak wskazał organ – przy ustalaniu daniny solidarnościowej nie są brane pod uwagę inne dochody, niż wymienione w art. 30h ustawy o PIT. Na wysokość daniny solidarnościowej nie wpływają więc dochody opodatkowane 19-proc. zryczałtowanym podatkiem, tj. m.in. z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 30a ustawy o PIT) – wyjaśnił organ.
Tak samo będzie w razie wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów, jeżeli na gruncie zagranicznego prawa taka wypłata jest traktowana jako dywidenda. W świetle prawa polskiego powinna być ona traktowana jako dochód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu zryczałtowanym 19-proc. podatkiem dochodowym (zgodnie z art. 30a ustawy o PIT) A zatem tych dochodów również nie uwzględnia się w podstawie obliczania daniny solidarnościowej – stwierdził dyrektor KIS w interpretacji z 5 lutego 2020 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.555.2019.2.MG ).

Kwalifikowane prawa

Przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się też dochodów opodatkowanych na podstawie art. 30ca ustawy o PIT, tj. dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. One również nie zostały wymienione w art. 30h ustawy o PIT, który mówi o podstawie naliczania 4-proc. daniny.
Potwierdził to dyrektor KIS w interpretacji z 14 lutego 2020 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.110.2019.1.AMN).

Przed opodatkowaniem

Z kolei w interpretacji z 17 czerwca 2020 r. (sygn. akt 0113-KDIPT2-3.4011.426. 2020.1.AC) dyrektor KIS wyjaśnił, że daninę solidarnościową nalicza się od kwoty dochodu jeszcze przed opodatkowaniem, pomniejszonego jedynie o zmniejszenia wskazane w art. 30h ust. 2 ustawy. Należy więc odjąć tylko:
  • składki na ubezpieczenia społeczne (o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy o PIT) oraz
  • kwoty wymienione w art. 30f ust. 5 ustawy o PIT, tj. z tytułu uwzględnionej w podstawie opodatkowania dywidendy otrzymanej od zagranicznej spółki kontrolowanej (CFC).
OPINIE

Minister powinien zaktualizować objaśnienia podatkowe

Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton
Mamy za sobą pierwsze w historii polskiego systemu podatkowego rozliczenie daniny solidarnościowej. Nie było to łatwe, wątpliwości dotyczyły odliczenia składek na ubezpieczenia zdrowotne, składek na IKZE, darowizn. Podatnicy rozliczający PIT wspólnie z małżonkiem zastanawiali się też, czy można dzielić podstawę opodatkowania przez dwa. Był także problem z dochodami zagranicznymi – czy one również są wliczane do podstawy opodatkowania.
Wszystkie te wątpliwości wynikają moim zdaniem z tego, że podatnicy próbowali rozliczyć daninę solidarnościową w sposób analogiczny do PIT. I nie sposób się temu dziwić, skoro danina solidarnościowa została określona w ustawie PIT, a zasady jej obliczania wprost odwołują się do przepisów dotyczących sposobu obliczania PIT. Co prawda minister finansów wydał objaśnienia podatkowe, w których podjął próbę wyjaśnienia największych wątpliwości, ale nadal wiele z nich pozostało niewyjaśnionych.
Z objaśnień wynika, że przy daninie solidarnościowej nie można zastosować wspólnego rozliczenia z małżonkiem, tj. podzielić podstawy opodatkowania przez dwa. Nie ma natomiast wyjaśnień dotyczących pozostałych wspomnianych kwestii. Moim zdaniem nie można od podstawy opodatkowania odliczyć składek na ubezpieczenia zdrowotne, składek na IKZE ani darowizn. Jeżeli chodzi natomiast o dochody zagraniczne, to według mnie do podstawy opodatkowania daniny solidarnościowej powinny być brane pod uwagę wyłącznie te, do których zastosowanie ma tzw. odliczenie proporcjonalne.
Po pierwszym roku funkcjonowania daniny solidarnościowej należałoby zaktualizować objaśnienia podatkowe i wyjaśnić te zagadnienia wprost, by podatnicy nie mieli wątpliwości w przyszłym roku.