NSA: Każda dotacja wpływa na cenę, ale nie każda jest z VAT

Dofinansowanie jest opodatkowane tylko wtedy, gdy zostało udzielone w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, czyli dostawy towarów lub świadczenia usługi – orzekł NSA.

Chodziło o gminę, która zrealizowała budowę 29 przydomowych oczyszczalni ścieków (POS) na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców. Inwestycja, będąca zadaniem własnym gminy, została dofinansowana ze środków unijnych – na poziomie 75 proc. wartości poniesionych przez gminę kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT). Wybudowane oczyszczalnie miały służyć wyłącznie do czynności opodatkowanych VAT, tj. świadczenia usługi odprowadzania i oczyszczania ścieków.

Spór toczył się o to, czy dofinansowanie zwiększa podstawę opodatkowania. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT dzieje się tak wtedy, gdy dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mają bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W tej sprawie fiskus stwierdził, że VAT od dotacji jest należny, bo dotacja otrzymana przez gminę na pokrycie kosztów przydomowych oczyszczalni ma bezpośredni wpływ na cenę usług oczyszczania ścieków. Przekazane gminie pieniądze stanowią bowiem dofinansowanie do konkretnej instalacji dla danego mieszkańca, do konkretnej posesji.

Tak samo orzekł WSA w Łodzi. Stwierdził, że otrzymane przez gminę dofinansowanie nie zostanie przeznaczone na ogólną działalność, lecz będzie miało charakter kompensujący cenę usług świadczonych przez gminę. Dotacja podlega więc opodatkowaniu VAT.

Instalacje OZE z dotacją unijną a VAT. Korzystny wyrok dla gmin

Na cały projekt

W skardze kasacyjnej gmina przekonywała, że otrzymane przez nią środki nie są dopłatą do ceny oferowanych przez nią usług oczyszczania ścieków, ponieważ stanowią dofinansowanie ogólne, przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z realizacją inwestycji, takich jak dokumentacja techniczna, nadzór inwestorski, ocena techniczna złożonych ofert, wykonanie analiz planistycznych.

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał jej rację. Sędzia Janusz Zubrzycki wyjaśnił, że nie ma żadnych podstaw do tego, by twierdzić, że udzielona gminie dotacja stanowi dopłatę do ceny, za jaką mieszkańcy nabędą usługi oczyszczania ścieków.

Zwrócił uwagę na to, że we wniosku o interpretację gmina wyraźnie wskazała, iż przyznano jej dofinansowanie na poziomie 75 proc. wartości poniesionych kosztów kwalifikowanych netto i zobowiązano ją do wybudowania i zamontowania na wskazanych terenach oczyszczalni oraz spełnienia wielu warunków formalnych.

– Wynika z tego, że gmina pozyskała dofinansowanie na zrealizowanie całego projektu – podkreślił sędzia Zubrzycki.

Dotacja zakupowa

Sędzia Zubrzycki wyjaśnił, że jeżeli dotacja jest przeznaczona na pokrycie kosztów zakupu i montażu oczyszczalni, to ma ona charakter zakupowy. Nie ma natomiast na celu sfinansowanie ceny sprzedaży usług oczyszczania ścieków realizowanych następnie przez gminę na rzecz mieszkańców.

Sędzia dodał, że każda dotacja wpływa na ostateczną cenę świadczenia, lecz decydujące jest wykazanie, że została ona udzielona w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej, czyli dostawy towarów lub świadczenia usługi.

Tym samym – jak wyjaśnił sędzia Zubrzycki – nawet w razie wykazania, że kalkulacja ceny jednostkowej towaru lub usługi jest związana pośrednio, w sensie ekonomicznym, z otrzymaną dotacją, to nie oznacza to jeszcze jej opodatkowania.

Podobnie NSA orzekł 25 września 2019 r. (sygn. akt I FSK 635/18) w sprawie dotacji na budowę sieci gazowej, otrzymanej w zamian za zgodę na utworzenie wysypiska śmieci. Pisaliśmy o tym w artykule „NSA temperuje zapędy fiskusa w sprawie dotacji” (DGP nr 191/2019).