Dla wskazanych opakowań jednostka może przyjąć opisaną w jej zasadach (polityce) rachunkowości jedną z następujących metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych (art. 17 ust. 2 ustawy o rachunkowości):
  • ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych;
  • ewidencję ilościową obrotów i stanów, prowadzoną dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych (wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych);
  • ewidencję wartościową obrotów i stanów towarów oraz opakowań, prowadzona dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu;
  • odpisywanie w ciężar kosztów wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

Graniczna kwota

Dla celów bilansowych (ewidencyjnych) w zakresie kwalifikacji wytworzonych we własnym zakresie opakowań do poszczególnych składników firmowego majątku (środki trwałe, rzeczowe aktywa obrotowe) lub też ich odpisania bezpośrednio w ciężar kosztów można przyjąć obowiązującą w prawie podatkowym (vide art. 22d ust. 1, art. 22e ust. 1–2, art. 22f ust. 3 ustawy o PIT; art. 16d ust. 1, art. 16e ust. 1–2, art. 16f ust. 3 ustawy o CIT) graniczną kwotę ich wartości (10 tys. zł). Jeżeli wydatki na wytworzenie opakowań są aktywowane do postaci środków trwałych, to ich zużycie następuje stopniowo w drodze dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

W księgach

Operacje gospodarcze dotyczące opakowań wielokrotnego użytku wyprodukowanych we własnym zakresie celem zabezpieczenia wyrobów gotowych w trakcie transportu do kontrahentów wymagają następującego ujęcia w księgach rachunkowych:
1. Odpisanie wytworzonych opakowań – z uwagi na ich nieistotną wartość początkową równą lub niższą niż 10 tys. zł – bezpośrednio w ciężar kosztów operacyjnych.
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (zużycie materiałów) lub konto 52 „Koszty działalności podstawowej – handlowej”
  • Ma różne konta zespołów 1,2,3 (np. konto 10 „Kasa”; konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”; konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”; konto 23 „Rozrachunki z pracownikami”; konto 24 „Pozostałe rozrachunki”; konto 30 „Rozliczenie zakupu”; konto 31 „Materiały”; konto 33 „Towary”)
oraz (uwzględnienie opakowań w pozabilansowej ewidencji rzeczowych aktywów obrotowych)
  • Wn konto 39 „Wyposażenie w używaniu” (ewidencja pozabilansowa).
2. Zakwalifikowanie wytworzonych we własnym zakresie opakowań – z uwagi na ich istotną, jednostkową wartość początkową przekraczającą 10 tys. zł i przewidywany okres używania przekraczający rok – do środków trwałych.
– Aktywowanie wydatków na wytworzenie opakowań
  • Wn konto 08 „Środki trwałe w budowie”
  • Ma konto 50 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej”
oraz (przyjęcie środka trwałego do ewidencji)
  • Wn konto 01 „Środki trwałe”
  • Ma konto 08 „Środki trwałe w budowie”
– Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej aktywowanych wydatków na wytworzenie opakowań
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (amortyzacja) lub odpowiednie konto zespołu 5
  • Ma konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych”
3. Zakwalifikowanie wytworzonych we własnym zakresie opakowań – z uwagi na ich istotną, jednostkową wartość początkową przekraczającą 10 tys. zł i przewidywany okres użytkowania równy lub krótszy niż rok – do rzeczowych aktywów obrotowych.
– Przyjęcie wyprodukowanych we własnym zakresie opakowań do magazynu
  • Wn konto 31 „Materiały” (opakowania w magazynie)
  • Ma konto 50 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej”
– Odchylenia od cen ewidencyjnych opakowań przyjętych do magazynu
  • Wn/Ma konto 31 „Materiały” (opakowania w magazynie)
  • Ma/Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów”
– Wydanie opakowań z magazynu w celu zabezpieczenia przy ich pomocy produktów gotowych w trakcie transportu do kontrahentów
  • Wn konto 31 „Materiały” (opakowania poza magazynem)
  • Ma konto 31 „Materiały” (opakowania w magazynie)
– Zwrot uprzednio wydanych opakowań zabezpieczających produkty gotowe w trakcie ich transportu do kontrahentów do magazynu
  • Wn konto 31 „Materiały” (opakowania w magazynie)
  • Ma konto 31 „Materiały” (opakowania poza magazynem)
– Nakłady na naprawę uszkodzonych opakowań (siłami własnymi lub obcymi)
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (np. zużycie materiałów i energii, usługi obce, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia) lub konto 52 „Koszty działalności podstawowej – handlowej”
  • Ma różne konta zespołów 1,2,3 (np. konto 10 „Kasa”; konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”; konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”; konto 23 „Rozrachunki z pracownikami”; konto 24 „Pozostałe rozrachunki”; konto 30 „Rozliczenie zakupu”; konto 31 „Materiały”; konto 33 „Towary”)
– Wycofanie zużytych opakowań z obrotu
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (zużycie materiałów) lub konto 52 „Koszty działalności podstawowej – handlowej”
  • Ma konto 31 „Materiały” (opakowania w magazynie)
oraz wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych opakowań, wycofanych z obrotu wskutek ich zużycia
  • Wn/Ma konto 40 „Koszty według rodzajów” (zużycie materiałów) lub konto 52 „Koszty działalności podstawowej – handlowej”
  • Ma/Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów”
– Koszty likwidacji zużytych opakowań (otrzymanie faktury dokumentującej te koszty)
  • Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”
  • Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT)
  • Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
oraz (ujęcie wydatków na likwidację w ciężar kosztów operacyjnych)
  • Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”
  • Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
Podstawa prawna:
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z poz. 875)
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r., poz. 695)