Adam Popłonkowski: W przypadku firm z sektora MŚP kryteria umorzenia subwencji z PFR są trzy. Każde z nich dotyczy 12 miesięcy, ale dla każdego z nich te 12 miesięcy jest liczone od innego momentu
Z Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju skorzystało na dzień 3 czerwca br. przeszło 231 tys. firm, którym wypłacone zostało 43,7 mld zł. To sporo pieniędzy. Czy są jakieś wydatki, których nie można sfinansować z tej subwencji?
Adam Popłonkowski: Owszem. Z regulaminu PFR wyraźnie wynika, że beneficjent nie może przeznaczyć subwencji na akwizycję – w sposób bezpośredni lub pośredni – innego podmiotu. Otrzymanej subwencji nie można też przeznaczyć na rozliczenia z podmiotami powiązanymi ani na jakiekolwiek płatności na rzecz właściciela bądź osób lub podmiotów z nim powiązanych. Obowiązuje również ograniczenie w zakresie możliwości przeznaczenia subwencji na przedterminową spłatę kredytów. Jest to dopuszczalne, ale maksymalnie jedynie do 25 proc. wartości subwencji.
Na co więc można wykorzystać pieniądze z subwencji?
A.P.: Zasadniczo należy je wydać na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Innymi słowy subwencja powinna zostać przeznaczona na cele związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Jak to będzie weryfikowane? Czy trzeba to udowodnić np. odpowiednią ewidencją w księgach rachunkowych (dodatkowe konta analityczne)? Czy firmy rozliczające się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów muszą prowadzić jakieś dodatkowe zestawienie (np. w formie pliku Excel)?
Olga Weremiuk–Roge: PFR nie narzucił formy dokumentowania wydatków. Należy jednak zauważyć, że spółka powinna móc wykazać wydatkowanie środków z subwencji w sposób umożliwiający ich powiązanie z danym wydatkiem.
Czy chodzi wyłącznie o koszty, które powstały po otrzymaniu wsparcia? Czy może z subwencji można też zapłacić za zobowiązania powstałe przed jej udzieleniem?
O.W.-R.: PFR nie wprowadza w tym zakresie żadnych ograniczeń. Co więcej, sama kalkulacja straty gotówkowej będącej podstawą umorzenia może obejmować okres przed przyznaniem wsparcia. Nie został też wskazany maksymalny okres, w którym powinny być wydatkowane środki.
Zgodnie z regulaminem bezzwrotne może być maksymalnie 75 proc. kwoty otrzymanego wsparcia. Jakie są warunki tego umorzenia?
A.P.: W przypadku firm z sektora MŚP pod uwagę bierze się trzy warunki: kontynuowanie działalności, utrzymanie średniego stanu zatrudnienia oraz stratę gotówkową na sprzedaży. Każde z tych kryteriów dotyczy 12 miesięcy, ale dla każdego z nich te 12 miesięcy jest liczone od innego momentu.
Jedno z nich dotyczy kontynuowania działalności gospodarczej. Jak liczyć te 12 miesięcy?
O.W.-R.: W tym wypadku liczy się je od dnia przyznania subwencji. Jeżeli w tym czasie firma zaprzestanie lub zawiesi prowadzenie działalności gospodarczej, lub gdy w stosunku do niej zostanie otwarte postępowanie likwidacyjne, upadłościowe lub restrukturyzacyjne, to całość subwencji będzie musiała być zwrócona.
Jak liczyć 12-miesięczny okres w odniesieniu do straty gotówkowej na sprzedaży?
O.W.-R.: Strata gotówkowa na sprzedaży ma zostać wykazana w okresie 12 miesięcy, licząc od pierwszego miesiąca, w którym spółka odnotowała stratę po 1 lutego 2020 r., lub od miesiąca, w którym PFR podjął decyzję o przyznaniu subwencji finansowej. Zdefiniowanie terminów w ten sposób oznacza, że wysokość umorzenia subwencji może być kalkulowana w oparciu o straty powstałe zarówno przed udzieleniem finansowania, jak i po uzyskaniu wsparcia z PFR.
Czy jeżeli firma nie wykaże skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży w tym 12-miesięcznym okresie, to będzie musiała zwrócić 25 proc. z 75 proc. kwoty umorzenia?
A.P.: Tak. Jeżeli natomiast w badanym okresie wykaże skumulowaną stratę gotówkową na sprzedaży w wysokości od 0 do 25 proc. wypłaconej subwencji, to zwrot będzie wyliczany poprzez odjęcie od 25 proc. otrzymanej subwencji wartości wykazanej skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży.
A co jeżeli kwota skumulowanej straty gotówkowej na sprzedaży przewyższy w badanym okresie 25 proc. udzielonej subwencji?
A.P.: W takiej sytuacji nie trzeba będzie zwracać 25 proc. otrzymanej subwencji.
Chcę jeszcze zapytać o stratę, ale nie tę ze sprzedaży, tylko podatkową. Czy przedsiębiorców, którzy otrzymali subwencję, obowiązują w tym zakresie jakieś ograni czenia?
O.W.-R.: Rozumiem, że pytanie dotyczy możliwości odliczenia straty za 2020 r. od dochodu za 2019 r. Co do zasady firmy korzystające ze wsparcia w ramach Tarczy Finansowej będą mogły skorzystać również z tego instrumentu. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli łączone są różne instrumenty pomocowe stanowiące pomoc publiczną, to łączny limit pomocy uzyskanej z różnych źródeł nie może przekroczyć 800 tys. euro, przy czym w przypadku podmiotów działających w sektorze rybołówstwa i akwakultury limit ten wynosi 120 tys. euro, a w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych – 100 tys. euro.
Zostało jeszcze trzecie kryterium – dotyczące utrzymania średniego stanu zatrudnienia.
A.P.: Tak. W tym przypadku spółka może być zobowiązana do zwrotu 25 proc. subwencji w związku z wykazanym spadkiem średniej liczby pracowników z wyłączeniem właściciela (średnie zatrudnienie). Przy czym ten spadek zatrudnienia liczy się w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę złożenia wniosku o udzielenie subwencji finansowej, w stosunku do średniego stanu zatrudnienia w 2019 r. Ten z kolei oblicza się jako średnią z liczby pracowników na dzień 31 grudnia 2019 r. oraz 30 czerwca 2019 r.
Czy ustalając średnie zatrudnienie, bierze się pod uwagę również osoby współpracujące na zasadzie B2B? Mam na myśli samozatrudnionych.
O.W.-R.: Nie, dla wyliczania stanu zatrudnienia na potrzeby ustalenia wysokości umorzenia subwencji należy brać pod uwagę zatrudnionych na podstawie stosunku pracy zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych oraz osoby współpracujące z pracodawcą zgłoszone do ubezpieczeń społecznych. Należy wykazać również przebywających na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim, wychowawczym. Osoby współpracujące z Beneficjentem na zasadzie B2B nie są uwzględniane w tej kalkulacji.
A czy w takim razie z subwencji można finansować należności za usługi świadczone przez osoby samozatrudnione?
O.W.-R.: Jeżeli spółka współpracuje w ramach swojej bieżącej działalności operacyjnej z osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą, zobowiązania z tego tytułu stanowią dla niej koszt związany bezpośrednio z prowadzoną działalnością i jako takie mogą być finansowane przez środki otrzymane w ramach subwencji. Natomiast nie bierze się tych osób pod uwagę przy ustalaniu średniego stanu zatrudnienia.
Rozumiem, że w przypadku kryterium utrzymania średniego stanu zatrudnienia działa ten sam mechanizm co przy stracie gotówkowej. A więc jeżeli średnie zatrudnienie obliczone zgodnie z wytycznymi będzie na poziomie wyższym niż 100 proc. w stosunku do średniego stanu zatrudnienia w 2019 r., to przedsiębiorca nie będzie musiał zwracać 25 proc. subwencji?
O.W.-R.: Właśnie tak. Jeśli natomiast średnie zatrudnienie obliczone zgodnie z opisanymi wytycznymi będzie stanowiło mniej niż 50 proc. średniego stanu zatrudnienia w 2019 r., to trzeba będzie zwrócić 25 proc. otrzymanej subwencji. Z kolei gdy średnie zatrudnienie wyniesie od 50 proc. do 100 proc. średniego stanu zatrudnienia w 2019 r., to zwrotowi będzie podlegało od 0 do 25 proc. kwoty subwencji, proporcjonalnie do skali redukcji zatrudnienia, zgodnie ze wzorem określonym w Regulaminie ubiegania się o udział w Programie Rządowym „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm”. Chcę przy tym zaznaczyć, że rozmawiając, bazujemy na informacjach publicznie dostępnych, w tym w szczególności na wspomnianym regulaminie oraz na wybranych Dokumentach Wykonawczych opublikowanych na stronie internetowej Polskiego Funduszu Rozwoju. Są one aktualne na dzień rozmowy, ale mogą ulec zmianie. Zwracamy przy tym uwagę, że finansowanie jest udzielane przez PFR w oparciu o Umowy Subwencji Finansowej, które mogą zawierać zapisy mające wpływ na opisane poniżej zagadnienia. Każda Spółka powinna wnikliwie zapoznać się z treścią podpisywanej Umowy.
Czyli, podsumowując, 75 proc. subwencji nie będzie musiała zwracać firma, która…
A.P.: Na moment badania warunków umorzenia nie zaprzestanie ani nie zawiesi działalności gospodarczej firma, która utrzyma średni poziom zatrudnienia na poziomie co najmniej 100 proc. oraz wykaże stratę gotówkową na sprzedaży w kwocie co najmniej 25 proc. wartości otrzymanej subwencji.
