Poszczególne państwa unijne zdecydowały się do tej pory na odroczenia terminu składania zeznań i wpłaty zaliczek na PIT, zawieszenie płatności składek oraz dodatkowe świadczenia i ulgi – wynika z raportu firmy doradczej PwC
Raport „Praca w UE – podatki i składki. Wpływ COVID-19 na podatki pracownicze” nie tylko pokazuje, jakie rozwiązania podatkowo-składkowe wdrożyły kraje unijne w związku z pandemią koronawirusa, lecz także obrazuje poziom klina podatkowego w UE.

Działania antycovidowe

Z raportu wynika, że większość państw, chcąc odciążyć przedsiębiorców i pracowników, odroczyła terminy składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek PIT. Natomiast aż 17 krajów, w tym Polska, zgodziło się na zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast na dodatkowe świadczenia z ZUS (lub jego odpowiedniki) mogą liczyć firmy w 12 państwach.
– Znalazły się tu takie rozwiązania jak dofinansowania do pensji pracowników, świadczenia pieniężne na rzecz samozatrudnionych, wydłużanie urlopów i okresów zasiłkowych – wskazuje Joanna Narkiewicz-Tarłowska, dyrektor w dziale prawnopodatkowym PwC.
Dodaje, że niektóre kraje UE wprowadziły, oprócz standardowych działań, również rozwiązania dalej idące. Przykładowo Belgia uruchomiła dodatek ok. 126 euro za pracę z domu.
– Na Cyprze wprowadzono specjalny zasiłek chorobowy dla osób pracujących i zainfekowanych koronawirusem (w maksymalnej wysokości 1214 euro miesięcznie), a w Wielkiej Brytanii do jednego dnia zmniejszono czas nabywania prawa do świadczenia chorobowego – wskazuje ekspertka.
Ocenia, że liczba rozwiązań zaproponowanych w polskich tarczach antykryzysowych jest relatywnie wysoka. W zależności od rozmiaru spółki przedsiębiorcy mają do wyboru nawet 58 rozwiązań, choć – jak twierdzi ekspertka – część z nich istniała jeszcze przed pandemią.
– Pomoc w głównej mierze jest skoncentrowana na wsparciu przedsiębiorstw. Ale ważnym, planowanym działaniem, stosowanym już w innych krajach, jest wprowadzenie dodatkowego trzymiesięcznego zasiłku dla osób tracących pracę – mówi Joanna Narkiewicz-Tarłowska. W Polsce taki zasiłek miałby wynosić 1300 zł.

Klin podatkowy

Raport PwC pokazuje też wysokość klina podatkowego w Polsce w 2019 r. na tle innych państw Unii Europejskiej. Przypomnijmy, że chodzi o różnicę pomiędzy łącznym kosztem zatrudnienia a pensją netto wypłacaną pracownikowi.
PwC policzyła to dla czterech scenariuszy. W pierwszym porównano pensję netto i koszty pracodawców singla zarabiającego przeciętne wynagrodzenie. Z raportu wynika, że w Polsce taki pracownik przynosił do domu 71 proc. pensji brutto, co dało naszemu krajowi 16. miejsce na 28 krajów unijnych (unijna średnia to 72 proc.). W porównaniu do badania za 2018 r. zanotowaliśmy awans o jedną pozycję (wyprzedziliśmy Łotwę) dzięki obniżce dolnej stawki PIT z 18 proc. do 17,75 proc. (obecnie 17 proc.).
W drugim scenariuszu porównano zarobki przeciętnie zarabiającej rodziny z dwójką dzieci, w której jedynym żywicielem jest pracownik. Założono, że nie uzyskuje on dodatkowych dochodów ani nie korzysta z innych preferencji podatkowych niż ulga prorodzinna i wspólne rozliczenie małżonków. Przy takich założeniach przeciętnie zarabiająca polska rodzina zachowywała 76 proc. pensji brutto, czyli mniej niż wynosi unijna średnia (79 proc.). Polska zajęła 19. miejsce, co oznacza spadek o jedną pozycję w porównaniu do raportu za 2018 r. Wyprzedziły nas Włochy.
W trzecim modelu wzięto pod uwagę wynagrodzenie zamożnych singli zarabiających pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia. W Polsce ich pensja netto to 66 proc. całości wynagrodzenia, co daje naszemu krajowi 9. miejsce w zestawieniu (unijna średnia to 60 proc.). W porównaniu do badania za 2018 r. awansowaliśmy o jedną pozycję, przed Litwę.
Ostatni scenariusz to porównanie zarobków zamożnej rodziny z dwójką dzieci, w której jedynym dochodem jest pensja pracownika i nie są wykorzystywane inne ulgi podatkowe jak prorodzinna i wspólne rozliczenie małżonków. Z obliczeń wynika, że w 2019 r. taka rodzina zachowała 71 proc. wynagrodzenia (unijna średnia to 62 proc.). Dało to naszemu krajowi 6. miejsce, co oznacza awans przed Litwę i Cypr.