Subskrybuj nas na Youtube
Prawie połowa państw Unii Europejskiej zdecydowała się wprowadzić czasowe preferencje w podatku od towarów i usług.
Głównym celem jest zachęcenie przedsiębiorców do zaopatrywania sektora medycznego (głównie szpitali) w testy, kombinezony i maseczki ochronne. W tym celu liczne państwa unijne wprowadziły 0-proc. stawkę VAT na dostawy, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import takich wyrobów, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Na daleko idący krok zdecydowała się również sama Komisja Europejska. 3 kwietnia br. zgodziła się zawiesić tymczasowo pobór cła i VAT od importu towarów przeznaczonych do walki z epidemią, jeśli trafią one do odpowiednich organizacji rządowych, fundacji itp. Zwolnienie obowiązuje w całej Unii Europejskiej już od 30 stycznia br. do 31 lipca 2020 r.
Nie tylko testy i maseczki
Część krajów unijnych chce też za pomocą obniżek VAT pomóc przedsiębiorcom, którzy najbardziej dotkliwie odczuli skutki gospodarczego kryzysu. Przykładowo w Grecji, Niemczech i na Litwie trwają prace legislacyjne nad obniżką stawek VAT na usługi restauracyjne, turystyczne i cateringowe. Holandia chce pobierać niższą daninę od internetowych usług fitness, aż do momentu gdy ponownie zostaną otwarte siłownie i kluby sportowe. Z kolei portugalski fiskus zachęca obywateli poprzez obniżkę VAT do odwiedzin w zoo, muzeach i ogrodach botanicznych.
Na najbardziej kontrowersyjny ruch może zdecydować się Chorwacja, gdzie rząd zaproponował wprowadzenie metody kasowej w rozliczeniach VAT przedsiębiorców. Firmy wpłacałyby podatek dopiero wtedy, gdy wystawiona przez nie faktura zostałaby zapłacona. Ten ruch może jednak zostać zakwestionowany przez Komisję Europejską.
Żaden kraj unijny nie zdecydował się natomiast na obniżkę podstawowej stawki VAT. Takie plany porzucił nawet Cypr, który jeszcze przed epidemią planował obniżyć stawkę podatku o 2 pkt proc.
Zmiany także Polsce
W Polsce wprowadzono również wiele zmian w tym zakresie. Są to:
1. Zwolnienie z podatku importu lub wewnątrz wspólnotowego nabycia wyrobów medycznych podarowanych:
- Agencji Rezerw Materiałowych,
- Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Epidemiologicznych,
- jednoimiennym szpitalom zakaźnym.
Zmiana obowiązuje z mocą wsteczną od 1 lutego do 31 sierpnia 2020 r.
2. Stawka 0 proc. dla darowizn krajowych wyrobów medycznych na rzecz: ARW, CBRSE, jednoimiennych szpitali zakaźnych.
Zmiana również obowiązuje z mocą wsteczną od 1 lutego do 31 sierpnia 2020 r.
3. Stawka 0 proc. dla darowizn krajowych wyrobów medycznych na rzecz: domów pomocy społecznej, schronisk dla bezdomnych itp.
Zmiana obowiązuje od 25 kwietnia do 31 sierpnia 2020 r.
4. Stawka 0 proc. dla sprowadzonych z zagranicy produktów leczniczych kupionych ze środków zebranych w trakcie zbiórki publicznej przez organizację pożytku publicznego, o ile są niezbędne w specjalistycznej terapii.
Zmiana obowiązuje od 25 kwietnia do dnia odwołania stanu epidemiologicznego.
5. Stawka 0 proc. dla darowizn laptopów i tabletów na rzecz:
- placówek oświatowych (np. szkół i przedszkoli),
- organizacji humanitarnych, charytatywnych i edukacyjnych oraz operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej,
- organów prowadzących szkoły i placówki edukacyjne (np. jednostki samorządu terytorialnego, ministrowie, inne osoby prawne lub fizyczne).
Zmiana obowiązuje od 22 kwietnia do 30 czerwca 2020 r.
6. Obniżona 8-proc. stawka na dostawy produktów biobójczych wpisanych do odpowiedniego rejestru.
Zmiana obowiązuje w okresie od 1 marca do 30 czerwca 2020 r. Potem 8-proc. stawka będzie obowiązywać na stałe na mocy nowelizacji ustawy o VAT wprowadzającej nową matrycę stawek podatkowych.
Kolejne obniżki niewykluczone
Czy możemy spodziewać się wprowadzenia kolejnych preferencji? Nie wykluczył tego w rozmowie z DGP Andrzej Szlachta, przewodniczący sejmowej komisji finansów publicznych.
– Trudno oczywiście się spodziewać obniżki podstawowej stawki 23 proc. VAT, ale na bieżąco monitorujemy obecną sytuację gospodarczą i nie wykluczamy wprowadzenia kolejnych preferencji w branżach szczególnie dotkniętych przez koronawirusa. W tym momencie trudno jednak przesądzić o jakichkolwiek szczegółach – powiedział poseł.
Żadne państwo unijne nie zdecydowało się na obniżkę podstawowej stawki VAT. Preferencje dotyczą wybranych wyrobów (zwłaszcza medycznych) i usług
Planowane i wprowadzone już zmiany w VAT (stan na 5 maja 2020 r.)
| Państwo lub organizacja | Czego dotyczy zmiana? | Termin obowiązywania |
| Unia Europejska | Zwolnienie z cła i VAT od importu dla wyrobów medycznych sprowadzonych spoza UE | od 30 stycznia do 31 lipca 2020 r. |
| Austria | Stawka 0 proc. VAT dla dostawy i wewnątrzwspólnotowego nabycia masek ochronnych | od 13 kwietnia do 1 sierpnia 2020 r. |
| Belgia | Obniżona 6-proc. stawka podatku dla dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu medycznych produktów ochronnych | od 4 maja do 31 grudnia 2020 r. |
| Chorwacja | Rząd zaproponował wprowadzenie tzw. metody kasowej opłacania VAT (przedsiębiorca wpłaca podatek dopiero wtedy, gdy wystawiona przez niego faktura zostanie opłacona). Zmiana najprawdopodobniej nie zostanie zaakceptowana przez Komisję Europejską. | ------------------- |
| Cypr | Porzucony został plan obniżki podstawowej stawki VAT z 19 do 17 proc. | Obniżka miała wejść w życie od maja br. |
| Czechy | Obniżona 10-proc. stawka VAT na dostawy wody, piwa beczkowego (sprzedawanego wyłącznie w restauracjach) oraz usługi gastronomiczne, sprzątające, opiekuńcze | od maja br. |
| Francja | Obniżona 5,5-proc. stawka VAT na dostawy i wewnątrzwspólnotowe nabycie odzieży ochronnej, np. maseczek, oraz dostawy i nabycie produktów przewidzianych do higieny osobistej | Pierwsza preferencja obowiązuje od 24 marca br., druga od 1 marca br. |
| Grecja | Obniżono do 6 proc. stawkę VAT na dostawy i wewnątrzwspólnotowe nabycie ochronnych wyrobów medycznych. Rząd rozważa też obniżkę do 13 proc. stawki podatku na usługi restauracyjne i turystyczne. | od 1 kwietnia do 31 grudnia 2020 r. |
| Holandia | Trwają prace nad obniżką do 9 proc. stawki VAT od internetowych usług fitness i zwolnieniem z VAT usług pomocy medycznej. | Pierwsza zmiana obowiązywałaby za okres od 16 marca do momentu, gdy rząd ponownie otworzy siłownie i kluby sportowe. Druga za okres od 16 marca do 16 czerwca 2020 r. |
| Hiszpania | Stawka 0 proc. VAT na dostawy i wewnątrzwspólnotowe nabycie i import ochronnych produktów medycznych, które trafią do szpitali i domów opieki społecznej | od 23 kwietnia do 31 lipca 2020 r. |
| Irlandia | Stawka 0 proc. VAT na dostawy ochronnych produktów medycznych, które trafią do szpitali i domów opieki społecznej | do 31 lipca 2020 r. |
| Litwa | Trwają prace nad obniżką do 9 proc. stawki VAT na usługi restauracyjne. | ------------------- |
| Niemcy | Trwają prace nad obniżką do 7 proc. stawki VAT na usługi cateringowe i gastronomiczne. | Zmiana obowiązywałaby od 1 lipca 2020 r. do 1 lipca 2021 r. |
| Portugalia | Usługi świadczone przez psychologów i tłumaczy języka migowego są wolne od podatku. Obniżona 6-proc. stawka VAT dotyczy usług opiekuńczych, wizyt w zoo, ogrodach botanicznych i akwariach i obiektach kulturalnych (np. muzeach). | od 1 kwietnia 2020 r. |
| Wielka Brytania (nie jest już członkiem UE, ale ciągle stosuje przepisy unijnej dyrektywy VAT) | Stawka 0 proc. VAT na dostawy ochronnych wyrobów medycznych do publicznej brytyjskiej służby zdrowia. | od 1 maja do 31 lipca 2020 r. |
Źródło: opracowanie własne
