Umorzenie zaległości podatkowej możliwe jest w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Uzyskanie umorzenia wymaga złożenia wniosku wraz z uzasadnieniem, choć w określonych sytuacjach organ podatkowy może dokonać umorzenia także z urzędu.

Zgodnie z art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

  • odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
  • odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
  • umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Umorzenie oznacza zwolnienie z obowiązku zapłaty konkretnych zobowiązań podatkowych. Decyzję podejmuje organ podatkowy na podstawie treści wniosku, załączonych dokumentów oraz informacji własnych. Umorzeniu podlegają wszystkie zobowiązania podatkowe, w tym VAT, PIT i CIT. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Czym jest ważny interes podatnika lub interes publiczny?

Wypowiedział się na ten temat Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 kwietnia 1999 roku (SA/Sz 850/98), który stwierdził, że:

"Ważny interes podatnika, to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku. Z drugiej strony, interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych."

Dokładny opis zaistniałej sytuacji wraz z dokumentami potwierdzającymi należy zawrzeć w treści wniosku o umorzenie skierowanym do urzędu skarbowego.

Ważne: Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej należy złożyć do urzędu skarbowego nie wcześniej niż dzień po terminie zapłaty podatku. Musi bowiem powstać zaległość podatkowa, choćby jednodniowa.

Umorzenie zaległości podatkowej z urzędu

Zgodnie z art. 67d § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może dokonać umorzenia zaległości podatkowej także z urzędu.

Dotyczy to sytuacji, gdy:

  • zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
  • kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
  • kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym lub umorzonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym albo sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości;
  • podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5 000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.