Od 31 marca 2020 r. obowiązuje specustawa wprowadzająca również wiele zmian dla podatników. Została ona opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 568
Rząd nie wyklucza kolejnego pakietu, który miałby pomóc przedsiębiorcom i pracownikom.
Przyjrzyjmy się tym, które obowiązują od wtorku.
Zasadniczo dotyczą one wszystkich podstawowych ustaw podatkowych, a więc PIT, CIT, ordynacji podatkowej i VAT.
Zaliczki do 1 czerwca
Do 1 czerwca 2020 r. płatnicy mogą zapłacić zaliczki na PIT pobrane w marcu i kwietniu od przychodów:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia,
- z umów zlecenia i umów o dzieło, oraz
- z tytułu praw autorskich i praw pokrewnych.
Dotyczy to płatników, którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.
Rezygnacja z zaliczek uproszczonych
Mali podatnicy PIT i CIT, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę rozliczania zaliczek, a teraz ponoszą negatywne skutki pandemii, mogą z niej zrezygnować. Dzięki temu rozliczą się z fiskusem na podstawie dochodów faktycznie osiąganych w 2020 r. O rezygnacji wystarczy poinformować w zeznaniu rocznym składanym za 2020 r.
Ulga dla dłużników
Jest też preferencja dla dłużników, ale tylko w PIT i CIT (nie w VAT). Nie muszą oni po upływie 90 dni zwiększać swojego dochodu podatkowego (przychodu – u ryczałtowców) o kwotę niezapłaconą wierzycielowi. Warunkiem jest, aby ich przychody w danym okresie rozliczeniowym spadły o co najmniej 50 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Podatnicy CIT, u których rok podatkowy kończy się przed 1 października 2020 r., nie muszą zwiększać podstawy opodatkowania z chwilą złożenia zeznania rocznego. Wolno im doliczyć tę kwotę do dochodu przy rozliczaniu pierwszej zaliczki za 2021 r.
Strata za 2020 r.
Podatnicy PIT, którzy poniosą w 2020 r. stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej i uzyskają w 2020 r. łączne przychody z tej działalności niższe o co najmniej 50 proc. od przychodów z 2019 r., będą mogli jednorazowo odliczyć tę stratę (nie więcej jednak niż 5 mln zł) od dochodu lub od przychodu z działalności gospodarczej uzyskanego w 2019 r. W tym celu trzeba będzie złożyć (w 2021 r.) korektę zeznania podatkowego PIT-36, PIT-36L lub PIT-28 (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) za 2019 r.
W ustawie o CIT regulacja ta dotyczy:
- zarówno podatników, którzy poniosą stratę w roku podatkowym rozpoczętym przed 1 stycznia 2020 r., a kończącym się po 31 grudnia 2019 r. (a więc gdy rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy),
- jak i tych, którzy poniosą stratę w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2019 r. i kończącym przed 1 stycznia 2021 r. (a więc pokrywającym się z rokiem kalendarzowym).
Wszyscy oni – jeżeli tylko będą mieli w 2020 r. przychody niższe o co najmniej 50 proc. niż w 2019 r. – będą mogli jednorazowo odliczyć stratę podatkową (nie więcej niż 5 mln zł).
Preferencja ta dotyczy jednak wyłącznie tych podatników, u których przychody w 2020 r. były o co najmniej 50 proc. niższe od przychodów osiągniętych w poprzednim roku (2019 r.).
| Terminy zmienione w związku z koronawirusem | ||
| Czego dotyczy | Obecnie | Po zmianach |
| Sprawozdanie za 2019 r.*: | ||
| – sporządzenie | 31 marca | 30 czerwca (31 maja – dla spółek nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego) |
| – zatwierdzenie | 30 czerwca | 30 września (31 sierpnia – dla spółek nadzorowanych przez KNF) |
| – złożenie do Krajowego Rejestru Sądowego | 15 lipca | 15 października (15 września – dla spółek nadzorowanych przez KNF) |
| – przekazanie szefowi Krajowej Administracji Skarbowej przez podatników PIT prowadzących księgi rachunkowe | 30 kwietnia | 31 lipca |
| CIT-8 za 2019 r.**: | ||
| – podatnicy CIT z wyjątkiem: – podatników osiągających wyłącznie dochody wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o CIT, czyli np. szpitale, jednostki naukowe, oraz – organizacji pożytku publicznego, dla których przychody z działalności pożytku publicznego stanowią co najmniej 80 proc. wszystkich przychodów. | do 31 marca | do 31 maja do 31 lipca |
| Zeznanie PIT za 2019 r. | 30 kwietnia | 31 maja |
| Zapłata zaliczek na PIT przez pracodawców i zleceniodawców za marzec i kwiecień br. | 20 kwietnia – za marzec 20 maja – za kwiecień | 1 czerwca |
| Zapłata podatku od przychodów z wynajmowanych budynków (w PIT i w CIT) | 20 kwietnia – za marzec 20 maja – za kwiecień 20 czerwca – za maj | 20 lipca |
| Zgłoszenie szefowi KAS płatności na rachunek spoza białej listy | 3 dni | 14 dni |
| Raty podatku od nieruchomości płacone przez przedsiębiorców za kwiecień, maj i czerwiec (uwaga: o przesunięciu terminów zdecydują radni danej gminy w uchwale) | 15 kwietnia 15 maja 15 czerwca | do 30 września |
| Zapłata po raz pierwszy podatku od sprzedaży detalicznej | 1 lipca | 1 stycznia 2021 r. |
| Złożenie szefowi KAS lokalnej dokumentacji cen transferowych przez podmioty, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po 31 grudnia 2018 r., a zakończył przed 31 grudnia 2019 r. | do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego | 30 września |
| Okres przejściowy w pakiecie paliwowym, dotyczącym olejów opałowych | do 31 marca | do 31 sierpnia |
| Informacja*** IFT-2R (o pobranym podatku u źródła od cudzoziemców) składana przez płatników, których rok podatkowy skończył się w okresie od 31 grudnia 2019 r. do 31 stycznia 2020 r. Informacja*** ORD-U (o umowach zawartych z nierezydentami) w przypadku gdy terminy złożenia upływają w okresie od 31 marca 2020 r. do 31 maja 2020 r. | do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym | do końca piątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego |
| * rozporządzenie z 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz.U. poz. 570) | ||
| ** rozporządzenie z 27 marca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) i wpłaty należnego podatku przez podatników CIT (Dz.U. poz. 542) | ||
| *** rozporządzenie z 31 marca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów do sporządzenia i przesłania niektórych informacji podatkowych (Dz.U. poz. 563) | ||
Odliczanie darowizn
Wprowadzono możliwość odliczania darowizn przekazanych od 1 stycznia do 30 września 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19. Chodzi o darowizny na rzecz: wskazanych podmiotów leczniczych, Agencji Rezerw Materiałowych oraz Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Epidemicznych.
Podatnicy PIT i CIT mogą je odliczać od podstawy obliczenia podatku lub zaliczki na podatek, a ryczałtowcy – przy obliczaniu ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w trakcie roku podatkowego.
Wielkość odliczenia wynosi dla darowizn przekazanych:
- do 30 kwietnia 2020 r. – 200 proc. wartości darowizny;
- w maju 2020 r. – 150 proc. wartości darowizny;
- od 1 czerwca do 30 września 2020 r. – równowartość przekazanej darowizny.
Zwolnienia z PIT
Nie ma PIT od świadczeń postojowych, a także od świadczeń polegających na zakwaterowaniu i wyżywieniu pracowników w przedsiębiorstwach zapewniających funkcjonowanie systemów i obiektów infrastruktury krytycznej oraz których działalność jest kluczowa dla funkcjonowania takiej infrastruktury.
Zwiększone zostały limity zwolnień z PIT dla:
- zapomóg wypłacanych w razie indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci. Te z funduszu socjalnego, ZFŚS, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra pozostają zwolnione bez limitu. Zwiększa się on natomiast w 2020 r. z 6 tys. zł do 10 tys. zł, gdy zapomogi takie są wypłacane z innych źródeł (art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. b);
- zapomóg niezwiązanych ze zdarzeniami losowymi, klęskami żywiołowymi, chorobą lub śmiercią, które wypłacane są z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji (art. 21 ust. 1 pkt 9a). W 2020 r. limit wynosi 3 tys. zł (wcześniej 1 tys. zł);
- świadczeń rzeczowych i pieniężnych otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej (art. 21 ust. 1 pkt 67). Zwolnienie dla nich wynosi 2 tys. zł (a nie jak dotychczas 1 tys. zł) – zarówno w 2020 r., jak i w 2021 r. Zwolnienie nadal nie dotyczy bonów, talonów i innych znaków uprawniających do wymiany na towary lub usługi;
- dopłat do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18. Te wypłacane z funduszu socjalnego lub ZFŚS pozostają zwolnione bez limitu. Natomiast dla dopłat z innych źródeł kwota zwolnienia wzrasta z 2 tys. zł do 3 tys. zł (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. b). Ten wyższy limit obowiązuje w latach 2020–2021.
Nowy JPK i matryca
Przesunięto dla dużych firm wejście w życie przepisów o nowych JPK_V7M i JPK_V7K. Wszyscy przedsiębiorcy, zarówno mali, średni, jak i duzi, będą przesyłać nowy plik (połączony z deklaracją VAT) od 1 lipca br. Pierwotnie termin ten był zakładany tylko dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Od 1 lipca br. (a nie od 1 kwietnia br.) ma wejść w życie nowa matryca stawek VAT. Chodzi o ustalanie stawek podatku w powiązaniu z:
- unijną Nomenklaturą Scaloną (CN) odnośnie towarów, oraz
- aktualną Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług PKWiU (2015) odnośnie usług.
Obecnie wszystkie stawki VAT ustala się na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008).
Zmiany dotyczą też wiążących informacji stawkowych, o które można występować od 1 listopada 2019 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej do 24 marca wydał w tej sprawie ok. 840 decyzji (w bazie WIS opublikowanych jest ich ok. 480). Ponieważ przesunie się termin wejścia w życie matrycy, to specustawa musi przesunąć również z 1 kwietnia na 1 lipca termin obowiązywania tych WIS.
Ze specustawy nie wynika natomiast wydłużenie czasu na wydanie wiążących informacji stawkowych dla dyrektora KIS. Zgodnie z art. 42g ust. 1 ustawy o VAT ma na to trzy miesiące i nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić.
Płatność poza białą listę
Wydłużony z 3 do 14 dni został termin na zgłoszenie szefowi KAS płatności na rachunek spoza białej listy. Chodzi o płatności za transakcje o wartości ponad 15 tys. zł.
E-paragony
Specustawa wprowadza też przepisy o e-paragonach. Przedsiębiorcy będą mogli przesyłać je klientom za ich uprzednią zgodą. To rozwiązanie nie zadziała jednak od razu, bo obecnie nie ma na rynku kas, które mogłyby wystawiać takie paragony. Pisaliśmy o tym w artykule „Sejm przyśpiesza e-paragony. Okazją do zmiany stał się koronawirus” (DGP nr 63/2020).
Jednorazowa amortyzacja
Można dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 i wprowadzonych do ewidencji w 2020 r. Chodzi o produkcję w szczególności: maseczek ochronnych, respiratorów, środków odkażających, medycznej odzieży ochronnej, ochraniaczy na obuwie, rękawiczek, okularów, gogli, środków dezynfekcji i higieny rąk.
Ulgi B+R i IP Box
Ułatwiono korzystanie z ulg B+R i IP Box przez podatników, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową nastawioną na opracowanie produktów przeznaczonych do walki z koronawirusem. Mogą oni skorzystać z ulgi już na etapie obliczania zaliczek na PIT lub CIT (czyli w trakcie roku podatkowego, a nie dopiero po jego zakończeniu).
Przy uldze IP Box oznacza to możliwość stosowania stawki 5 proc. PIT lub CIT do zaliczek od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
W CIT dotyczy to zarówno podatników, u których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, jak i tych, u których się nie pokrywa.
Obie ustawy (o PIT i CIT) wskazują, w jaki sposób obliczać zaliczki. Pierwszą zaliczkę oblicza się od sumy kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, osiągniętych od 1 marca 2020 r.
Od przychodów z budynków
Do 20 lipca 2020 r. przesunięty został termin zapłaty podatku od przychodów z budynków za miesiące od marca do maja 2020 r. (zarówno w PIT, jak i w CIT). Chodzi o właścicieli centrów handlowych, domów towarowych, budynków biurowych i innych wynajmowanych, dzierżawionych, leasingowanych.
Skorzystają oni z przesunięcia, jeżeli:
- ponieśli w danym miesiącu negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19,
- ich przychody (z całej działalności, nie tylko z budynków) w danym miesiącu są niższe o co najmniej 50 proc. w stosunku do analogicznego miesiąca roku poprzedniego, a jeśli podatnik rozpoczął działalność w 2019 r. – są niższe w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów.
Warunku spadku przychodów o 50 proc. nie stosują podatnicy, którzy:
- stosowali w 2019 r. formę opodatkowania, w przypadku której nie ustala się przychodów,
- rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w ostatnim kwartale 2019 r. i nie uzyskali w tym okresie przychodów z budynków,
- rozpoczęli działalność w 2020 r.
Ustawa określa też, jak policzyć średnie miesięczne przychody.
Od nieruchomości
Ustawa pozwala radom gmin zwolnić z podatku od nieruchomości określone grupy przedsiębiorców, u których pogorszyła się płynność finansowa w związku z koronawirusem. Radni zdecydują w uchwałach, czy i kto miałby skorzystać z preferencji. Co istotne, zwolnienie mogłoby dotyczyć już części podatku za 2020 r.
Ponadto radni będą mogli w uchwałach przedłużyć grupom przedsiębiorców terminy płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu, maju i czerwcu – nie dłużej niż do 30 września br.
Podatek handlowy
Do końca 2020 r. przedłużone zostało wejście w życie podatku od sprzedaży detalicznej, który zasadniczo mają płacić sklepy wielkopowierzchniowe. Dotychczas ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej zakładała, że podatek ten zacząłby obowiązywać od lipca br.
Pakiet paliwowy
Do końca sierpnia br. wydłużony został okres przejściowy na dostosowanie do zmian w obrocie olejami opałowymi. Chodzi o zastąpienie papierowych oświadczeń i ich miesięcznych zestawień zgłoszeniami elektronicznymi oraz rejestrację w nowym systemie na potrzeby obrotu olejami. Dotychczas zakładano, że firmy przygotują się do tych zmian do 31 marca br.
Schematy i ceny transferowe
Zawieszony został termin zgłaszania szefowi KAS schematów podatkowych – do dnia odwołania epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego, ale nie dłużej niż do 30 czerwca 2020 r. Dotyczy to nie tylko schematów krajowych, ale i – po sejmowych poprawkach – również transgranicznych.
Przedłużony został do 30 września br. termin na złożenie szefowi KAS lokalnej dokumentacji cen transferowych. Dotyczy to podmiotów, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po 31 grudnia 2018 r., a zakończył przed 31 grudnia 2019 r.
Interpretacje podatkowe
Z 3 do 6 miesięcy został wydłużony termin na wydanie podatkowych interpretacji indywidualnych (ale nie ogólnych). Dotyczy to zarówno wniosków, które nie zostały rozpatrzone do 1 kwietnia, jak i złożonych po wejściu w życie specustawy do dnia odwołania epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego.
Minister finansów będzie mógł w rozporządzeniu przedłużyć ten termin o kolejne trzy miesiące.
Opłata prolongacyjna
Ustawa znosi opłatę prolongacyjną w razie odroczenia przez urząd skarbowy terminu płatności lub rozłożenia na raty podatku bądź zaległości podatkowej. Rozwiązanie dotyczy decyzji o udzieleniu pomocy, które zostaną wydane na wniosek złożony w okresie obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego ogłoszonych w związku z koronawirusem albo w okresie 30 dni po ich odwołaniu.
Rewizja finansowa
Zmiany zostały wprowadzone też do ustawy o rachunkowości. Łagodzą one zasady dotyczące rotacji firm audytorskich. Dotychczas jedna firma audytorska mogła badać sprawozdania finansowe tej samej jednostki zainteresowania publicznego (JZP, np. banku, spółki giełdowej) maksymalnie przez pięć lat. Po zmianach dopuszczone będzie wydłużenie tego okresu współpracy do 10 lat.
Kandydaci na doradców
Ustawa daje więcej czasu na zdanie egzaminu ustnego kandydatom na doradców podatkowych, którzy nie mogli przystąpić do tej części egzaminu w marcu br. Będą mogli przystąpić do niego w okresie nie dłuższym niż cztery miesiące, licząc od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii. ©℗
Przesunięte terminy zeznań i sprawozdań
PIT do końca maja br.
Więcej czasu, bo do końca maja br., będzie na złożenie zeznania PIT za 2019 r. Zasadniczo termin 30 kwietnia 2020 r. nie jest przesunięty, ale nie będzie kar za spóźnienie do 31 maja 2020 r. Zgodnie ze spec ustawą złożenie zeznania do końca maja będzie traktowane jak złożenie czynnego żalu. Dzięki temu fiskus nie będzie wszczynał postępowania w sprawie o przestępstwo ani wykroczenie skarbowe.
Natomiast zeznania PIT-37 i PIT-38 wypełnione przez skarbówkę w ramach usługi Twój e-PIT zostaną automatycznie uznane za wysłane 30 kwietnia. „Jeśli z tego rozliczenia będzie wynikać niedopłata podatku, to w maju urzędy skarbowe prześlą o tym informacje do poszczególnych osób” – napisało Ministerstwo Finansów w komunikacie na swojej stronie. Oczywiście podatnik sporządzone przez skarbówkę zeznanie będzie mógł później skorygować.
Ministerstwo zapowiada zaniechanie poboru odsetek za zwłokę, ale na razie projektu takiego rozporządzenia nie ma.
W specustawie jest natomiast delegacja dla ministra, zgodnie z którą może on w rozporządzeniu zaniechać w całości lub w części poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, „mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki nimi wywołane”.
O dwa miesiące więcej czasu będzie na przesłanie informacji:
• o pobranym podatku u źródła od cudzoziemców (IFT-2R),
• o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U).
Wynika to z rozporządzenia z 31 marca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów do sporządzenia i przesłania niektórych informacji podatkowych (Dz.U. poz. 563).
CIT-8 i sprawozdania
Więcej czasu będzie na złożenie CIT-8. Termin ten został przesunięty rozporządzeniem z 27 marca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) i wpłaty należnego podatku przez podatników CIT (Dz.U. poz. 542).
W innym rozporządzeniu – z 31 marca 2020 r. (Dz.U. poz. 570) minister finansów przesunął terminy dotyczące sprawozdań finansowych. Czas na ich sporządzenie i zatwierdzenie został przesunięty o trzy miesiące, a dla jednostek podległych nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, czyli np. spółek giełdowych – o dwa miesiące. Oznacza to, że roczne sprawozdania za 2019 r. trzeba sporządzić do końca czerwca br., a zatwierdzić do końca września. Dla spółek giełdowych będzie to odpowiednio koniec maja i sierpnia.
Osoby fizyczne, które prowadzą księgi rachunkowe, muszą przekazać sprawozdanie finansowe szefowi Krajowej Administracji Skarbowej do 31 lipca br. (a nie do końca kwietnia br.).