O kreślenie rezydencji podatkowej, tj. miejsca zamieszkania dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych determinuje sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez Polaków za pracę wykonywaną na terytorium Węgier.
Jak wyjaśnia Agnieszka Janeczek, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers, zgodnie z węgierskimi przepisami podatkowymi, obowiązującymi od 1 lipca 2007 r. za rezydenta podatkowego Węgier uważa się osobę fizyczną, która spełnia jeden z następujących warunków:
• posiada obywatelstwo węgierskie (chyba że posiada również obywatelstwo innego kraju i nie ma na terytorium Węgier ani stałego miejsca zamieszkania ani miejsca zwykłego przebywania);
• posiada obywatelstwo państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pozwolenie na pobyt stały wydane przez władze węgierskie oraz przebywa na terytorium Węgier ponad 183 dni w roku kalendarzowym (liczy się każdy rozpoczęty dzień pobytu);
• posiada obywatelstwo państwa spoza EOG i na stałe osiedliła się na Węgrzech.
Ponadto, jeżeli żaden z wymienionych kryteriów nie jest spełniony, osoba fizyczna może zostać uznana za rezydenta podatkowego Węgier, jeżeli spełnia któryś z poniższych warunków w podanym porządku:
• posiada stałe miejsce zamieszkania (tj. miejsce, gdzie osoba fizyczna osiedliła się lub faktycznie mieszka) tylko na terytorium Węgier,
• ma centrum interesów życiowych (tj. bliższe więzi gospodarcze lub społeczne) na Węgrzech, jeżeli nie posiada w żadnym kraju stałego miejsca zamieszkania lub posiada je w kilku krajach,
• zwykle przebywa na terytorium Węgier (tj. jej pobyt na Węgrzech przekracza 183 dni w roku kalendarzowym), jeżeli nie posiada w żadnym kraju stałego miejsca zamieszkania lub posiada je w kilku krajach oraz nie można określić jednoznacznie ośrodka jej życiowych interesów.
• Jeżeli w danym roku podatkowym osoba jest uznana za rezydenta podatkowego zarówno na Węgrzech, jak i w Polsce, należy zastosować odpowiednie regulacje zawarte w polsko-węgierskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania - argumentuje Agnieszka Janeczek.
Zakres opodatkowania
Węgierskie przepisy podatkowe wyróżniają pewne kategorie dochodów do opodatkowania. Są to: dochód ogólny, w tym dochody z pracy najemnej/samodzielnej i inne; dochód z działalności wykonywanej osobiście; zyski kapitałowe z majątku ruchomego i nieruchomego; dochód z kapitału, w tym dywidend, odsetek oraz zyski kapitałowe z akcji; świadczenia w naturze; dochód z otrzymania akcji, opcji oraz podobnych praw; pozostałe (np. drobne wpływy i dochód z najmu nieruchomości).
Kategoria pierwsza podlega opodatkowaniu według skali progresywnej, a pozostałe w większości przypadków podatkiem zryczałtowanym - wskazuje Agnieszka Janeczek.
Ponadto od 1 stycznia 2007 r. wprowadzono tzw. podatek solidarnościowy, wynoszący 4 proc., naliczany w przypadku pracowników, których wysokość dochodu z pracy za dany rok podatkowy przekroczyła górny pułap podstawy do naliczania składek na ubezpieczenie emerytalne (tylko części pracownika), wynoszący 6 748 850 HUF (ok. 91 320 zł) w 2007 roku oraz 7 137 000 HUF (ok. 96 570 zł) od 1 stycznia 2008 r. Jest on potrącany na bazie miesięcznej przez pracodawców węgierskich od dochodu pracowników, a w przypadku osób zatrudnionych przez zagranicznych pracodawców obowiązek odprowadzania tego podatku spoczywa na podatniku.
Obowiązki rozliczeniowe
Rok podatkowy na Węgrzech dla celów PIT jest tożsamy z rokiem kalendarzowym. Termin składania rocznych zeznań podatkowych przypada na 20 maja za rok poprzedni.
- W przypadku, gdy podatnik nie osiągnął żadnego dochodu do opodatkowania w danym roku podatkowym lub jego dochód podlega w całości opodatkowaniu za granicą na podstawie odpowiednich przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie ma obowiązku składania rocznego zeznania. Nie ma również takiego obowiązku osoba fizyczna, która uzyskała tylko dochody z pracy w danym roku podatkowym - tłumaczy Agnieszka Janeczek.
Ponadto, jak zwraca uwagę, dochody osiągane przez małżonków na Węgrzech, co do zasady, podlegają odrębnemu opodatkowaniu.
Od niedawna pracodawcy nie są uprawnieni do przygotowywania i składania rocznych zeznań podatkowych za swoich pracowników. Natomiast podatnicy, bez względu na rezydencję podatkową, mogą zwrócić się z prośbą o wypełnienie formularzy podatkowych do władz skarbowych, o ile osiągnęli dochód tylko od pracodawcy węgierskiego.
- Zasadniczo podatek dochodowy jest potrącany na bazie miesięcznej od wynagrodzeń pracowników. Pracodawcy mają obowiązek poinformować urząd skarbowy o wysokości dochodu z pracy wypłaconego poszczególnym pracownikom. W przypadku dochodów uzyskanych ze źródeł położonych za granicą obowiązek odprowadzania podatku dochodowego spoczywa na samych podatnikach, o ile podlegają opodatkowaniu na Węgrzech. Płacą oni zaliczki na podatek dochodowy kwartalnie. Przychód w walucie obcej przelicza się po kursie HUF z 15 dnia miesiąca poprzedzającego wypłatę wynagrodzenia, a podatek nalicza się z wykorzystaniem skali podatkowej. Zobowiązania podatkowe powstałe w ciągu roku podatkowego należy uiszczać do 12 dnia każdego miesiąca za okres poprzedni (np. do 12 kwietnia za I kwartał danego roku) - argumentowała Agnieszka Janeczek.
W przypadku podatku do zwrotu władze skarbowe mają 30 dni od daty złożenia rocznego zeznania podatkowego na zwrot nadpłaconej kwoty zobowiązania podatkowego za dany rok.
Rodzaje podatków
Podatnik pracujący na Węgrzech poza opodatkowaniem dochodów z pracy może spotkać się z koniecznością zapłaty innych podatków. Według Joanny Narkiewicz-Tarłowskiej, doradcy podatkowego, starszego menedżera w dziale doradztwa pJodatkowego PricewaterhouseCoopers rodzaj podatku będzie zależał od uzyskiwanych dochodów. Dochód uzyskany z dywidend wypłaconych przez spółkę mającą siedzibę na terytorium Węgier jest opodatkowany stawką 25 lub 35 proc., w zależności od wielkości udziału w spółce. Należny podatek od dywidend jest potrącany u źródła.
Natomiast dochód z dywidend wypłacanych przez spółki zagraniczne podlega opodatkowaniu 25-proc. stawką podatkową. Wyjątek od tej reguły stanowi sytuacja, w której dywidendy są wypłacane przez spółki notowane na europejskich giełdach papierów wartościowych. Wówczas stawka podatkowa wynosi 10 proc. Dochód z odsetek od 1 września 2006 r. jest opodatkowany 20-proc. stawką podatkową.
Ponadto należności licencyjne podlegają opodatkowaniu zasadniczo jak dochód z samodzielnej działalności osobistej. Podstawę do opodatkowania stanowi przychód brutto pomniejszony o faktyczne koszty podlegające odliczeniu lub 10-proc. koszty zryczałtowane. Ze względu na działalność intelektualną podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia kwoty stanowiącej 25 proc. dochodu, lecz nie więcej niż 50 tys. (ok. 680 zł).
W przypadku gdy należności licencyjne powstałe na terytorium Węgier są wypłacane polskiemu rezydentowi podatkowemu, mogą być opodatkowane zarówno w Polsce, jak i na Węgrzech. Jednak, gdy ich odbiorca jest ich właścicielem, podatek pobrany na Węgrzech nie może przekroczyć 10 proc. kwoty brutto opłat licencyjnych. Natomiast podatek dochodowy należny w Polsce zostanie ustalony według metody odliczenia proporcjonalnego.
Stawka podatkowa w przypadku dochodów kapitałowych uzyskanych na giełdach papierów wartościowych zarejestrowanych w Europie lub w krajach OECD wynosi 20 proc. W innych przypadkach zysk kapitałowy ze zbycia akcji podlega opodatkowaniu stawką 25 proc. Podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży a udokumentowanymi wydatkami.
Joanna Narkiewicz-Tarłowska wskazuje jeszcze na dochody z najmu. Zasadniczo podlegają one opodatkowaniu 25-proc. stawką zryczałtowaną. Jednak w przypadku dochodów z najmu nieruchomości innej niż grunty rolne podatnik ma prawo wyboru sposobu opodatkowania pomiędzy wspomnianą stawką zryczałtowaną a potraktowaniem tych dochodów jak uzyskanych z działalności samodzielnej wykonywanej osobiście, która podlega opodatkowaniu według skali progresywnej. Decyzja obowiązuje przez co najmniej cztery lata.
Podstawa prawna
• Konwencja między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Węgierską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 23 września 1992 r. (Dz.U. z 1995 r. nr 125, poz. 602).
