Z godnie z przepisami wewnętrznymi Słowacji, jeżeli dana osoba ma stałe miejsce zamieszkania lub przebywa na Słowacji 183 dni lub dłużej w danym roku, będzie uznawana za rezydenta podatkowego tego kraju. Pozostałe osoby będą uznawane za nierezydentów podatkowych Słowacji.
Jak tłumaczy Jadwiga Chorązka, doradca podatkowy w PricewaterhouseCoopers, podobnie jak w Polsce, rezydent podatkowy Słowacji podlega opodatkowaniu od całości ogólnoświatowych dochodów uzyskanych w danym roku podatkowym. Natomiast nierezydent podatkowy Słowacji podlega tam opodatkowaniu wyłącznie w odniesieniu do dochodów z pracy wykonywanej na Słowacji i innych dochodów pochodzących ze źródeł słowackich.
Jeżeli na podstawie przepisów wewnętrznych zarówno Polska, jak i Słowacja, uznałyby, że dana osoba jest rezydentem podatkowym w obu tych krajach równocześnie, zastosowanie znajdą przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską i Słowacją, które pomogą definitywnie ustalić, w którym kraju dana osoba będzie rezydentem podatkowym.

Rozliczenie słowackich dochodów

Dochody uzyskiwane przez Polaka pracującego na Słowacji, co do zasady, będą podlegały opodatkowaniu na Słowacji. Jeśli jednak nie będzie on miał stałego miejsca zamieszkania na Słowacji, a koszty jego pracy nie będą ponoszone przez podmiot słowacki, jego wynagrodzenie będzie zwolnione z opodatkowania na Słowacji, jeżeli będzie on przebywał w tym kraju przez okres lub okresy, które nie przekraczają łącznie 183 dni podczas każdego 12-miesięcznego okresu. Jednak, jeżeli jego obecność przekroczyłaby 183 dni, wtedy będzie zobowiązany do rozliczenia na Słowacji całości dochodów uzyskanych za pracę tam wykonywaną.

Zakres opodatkowania

Podstawa opodatkowania na Słowacji jest ustalana jako całkowity przychód ze stosunku pracy powiększony o uzyskane premie i przyznane świadczenia w naturze, a pomniejszony o odliczenia od podatku. Obliczony w ten sposób dochód podlega opodatkowaniu 19-proc. stawką liniową. Jak zauważa Jadwiga Chorązka, poza wynagrodzeniem pieniężnym, przychód ze stosunku pracy powiększa wartość dodatkowych świadczeń przyznanych pracownikom, takich jak dodatkowe premie czy też wartość świadczeń w naturze (np. użytkowanie samochodu służbowego dla celów prywatnych, zakwaterowanie itp.).

Odliczenia podatkowe

Przy założeniu, że spełnione zostaną wynikające z przepisów podatkowych warunki, podatnicy na Słowacji mają prawo do określonych odliczeń i ulg podatkowych.
Do takich odliczeń i ulg zaliczyć można m.in. odliczenie obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne pokrywanych przez pracownika oraz odliczenie dodatkowych składek na ubezpieczenia emerytalne, ubezpieczenia na życie oraz na specjalne fundusze oszczędnościowe - do wysokości 12 tys. koron słowackich (SKK) na rok - wskazuje Jadwiga Chorązka.
Podatnicy mają również prawo do pomniejszenia podstawy opodatkowania o kwotę wolną od opodatkowania. Maksymalna kwota odliczenia wynosi 19,2-krotności kwoty minimum socjalnego (ustalanego na 1 stycznia każdego roku) i w roku 2007 wynosiła ona 95 616 SKK (czyli około 10,5 tys. zł), przy czym odliczenie w takiej wysokości przysługuje tylko tym podatnikom, których dochody nie przekraczają kwoty 498 tys. SKK. W przypadku podatników, którzy osiągają wyższe dochody, kwota wolna jest progresywnie redukowana do zera (i tak podatnicy, których dochody są wyższe niż 880 464 SKK nie mają już prawa do odliczenia z tego tytułu).
Wskazane odliczenie powinno zostać uwzględnione w rocznym rozliczeniu podatkowym przygotowywanym przez podatnika lub w rozliczeniu rocznym podatnika dokonywanym przez pracodawcę (termin na przygotowanie takich rozliczeń mija z końcem marca kolejnego roku).
- Ponadto rezydenci podatkowi Słowacji mają prawo do obniżenia podstawy o dodatkową kwotę wolną od opodatkowania z tytułu pozostających na ich utrzymaniu małżonków. Odliczenie przysługuje w kwocie odpowiadającej różnicy pomiędzy 19,2-krotności kwoty minimum socjalnego (w roku 2007 wynosiło ono 95 616 SKK, a obecnie 98 496 SKK) a dochodem współmałżonka. Jednak, jeżeli dochody podatnika były wyższe niż 880 464 SKK w roku 2007 (906 984 SKK w roku 2008), odliczenie jest progresywnie redukowane do zera. I tak, jeżeli dochody podatników przekroczyły w 2007 roku 1 262 928 SKK (1 300 968 SKK w roku 2008) nie będą oni uprawnieni do odliczenia - wskazuje nasza rozmówczyni.
Równocześnie słowaccy rezydenci podatkowi mogą obniżać swoje zobowiązania podatkowe o kwoty ulg na dzieci - w kwocie 6480 SKK (6660 SKK w roku 2008) na każde pozostające na ich utrzymaniu dziecko. Z tym że takie ulgi są dostępne dla tych podatników, których dochód wynosi przynajmniej sześciokrotność wynagrodzenia minimalnego (7600 SKK na miesiąc na rok 2007, a obecnie 8100 SKK miesięcznie).
Od uzyskanych w ciągu roku podatkowego dochodów pobierane są zaliczki na podatek. W sytuacji, w której dana osoba jest wynagradzana przez podmiot słowacki, zaliczki są pobierane bezpośrednio przez podmiot słowacki pełniący w tym przypadku rolę płatnika zaliczek. Natomiast w sytuacji, w której podatnik otrzymuje wynagrodzenie od spółki zagranicznej, będzie on osobiście odpowiedzialny za obliczenie i odprowadzenie zaliczek na podatek z tego tytułu.

Rozliczenie PIT

Z informacji zgromadzonych przez ekspert PricewaterhouseCoopers wynika, że podatnicy uzyskujący dochody podlegające opodatkowaniu na Słowacji powinni złożyć roczne zeznanie podatkowe do 31 marca następnego roku, chyba że nie mają żadnego innego dochodu poza dochodem zwolnionym z opodatkowania albo dochodem rozliczonym bezpośrednio przez pracodawcę (inaczej niż w Polsce, dochody ze stosunku pracy uzyskane do 31 stycznia kolejnego roku i dotyczące pracy wykonywanej w poprzednim roku, muszą być dodane do podstawy opodatkowania poprzedniego roku podatkowego).
Istnieje przy tym możliwość wystąpienia do słowackich władz skarbowych z prośbą o przedłużenie terminu na złożenie rocznego zeznania podatkowego. Wniosek o przedłużenie terminu powinien zostać złożony najpóźniej 15 dni przed upływem terminu na złożenie zeznania podatkowego. Termin może zostać przedłużony do 30 czerwca lub jeżeli dana osoba uzyskała dochody ze źródeł zagranicznych, do 30 września. Warto równocześnie zauważyć, że możliwość przedłużenia terminu na złożenie zeznania podatkowego jest uzależniona wyłącznie od uznania słowackich władz skarbowych.

Miesięczne rozliczenia

Podobnie jak w Polsce, od wynagrodzeń odprowadzane są zaliczki na podatek, przy czym w przypadku tych osób, które są wynagradzane bezpośrednio przez podmioty słowackie, zaliczki pobierane są bezpośrednio przez podmioty wypłacające wynagrodzenie.
Natomiast podatnicy, którzy uzyskują dochody z tytułu umowy o pracę z podmiotem zagranicznym, od którego nie ma on obowiązku odprowadzania zaliczek na Słowacji, są osobiście odpowiedzialni za obliczanie i opłacanie zaliczek na podatek według pewnych zasad. Według Joanny Narkiewicz-Tarłowskiej, starszego menedżera, doradcy podatkowego w PricewaterhouseCoopers, do końca miesiąca, w którym podatnik po raz pierwszy uzyskał przychód, powinien poinformować słowackie władze skarbowe, że uzyskuje dochody z zagranicy bez pośrednictwa płatnika. Następnie, od uzyskanych faktycznie kwot, podatnik powinien obliczać zaliczki na podatek i przekazywać je na konto właściwego urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został uzyskany. Zaliczki na podatek powinny być co do zasady obliczane według zasad dotyczących zaliczek na podatek pobieranych przez słowackich płatników.
Słowaccy rezydenci podatkowi powinni rozliczać swoje dochody, począwszy od pierwszego dnia, w którym rozpoczną wykonywanie pracy na terytorium Słowacji. Natomiast słowaccy nierezydenci podatkowi są zobowiązani do odprowadzania zaliczek na podatek, dopiero gdy ich obecność na terytorium Słowacji przekroczy limit 183 dni. Jednak, jeżeli już na początku oddelegowania jest oczywiste, że ich obecność na terytorium Słowacji będzie dłuższa niż 183 dni, powinni się zarejestrować w urzędzie skarbowym i zacząć opłacać zaliczki na podatek od początku oddelegowania na Słowację.
Zasadniczo podatnik będzie zobowiązany do opłacania zaliczek na podatek od dochodów innych niż dochody ze stosunku pracy albo od tych dochodów, od których płatnik nie pobrał zaliczek na podatek według następujących zasad (chyba że na wniosek podatnika władze skarbowe zgodzą się na inny sposób rozliczania dochodów):
• jeżeli roczne zobowiązanie podatkowe podatnika za ubiegły rok przekroczyło 500 tys. SKK, w terminie do końca następnego miesiąca podatnik powinien opłacać zaliczkę na podatek w kwocie odpowiadającej 1/12 zobowiązania podatkowego za poprzedni rok;
• jeżeli roczne zobowiązanie podatkowe podatnika za ubiegły rok mieściło się w przedziale 50 tys. SKK - 500 tys. SKK, w terminach do 30 czerwca, 30 września, 31 grudnia i 31 marca podatnik powinien opłacać zaliczkę na podatek w kwocie odpowiadającej 1/4 zobowiązania podatkowego za poprzedni rok;
• jeżeli roczne zobowiązanie podatkowe podatnika za ubiegły rok było niższe niż 50 tys. SKK, nie będzie on zobowiązany do opłacania zaliczek za ten rok.
Warto zauważyć, że jeżeli przychody ze stosunku pracy stanowią ponad 50 proc. dochodu podlegającego opodatkowaniu danej osoby, nie ma ona obowiązku opłacania zaliczek na podatek od dochodów innych niż dochody ze stosunku pracy.
Podstawa prawna
• Umowa między Rzeczypospolitą Polską a Republika Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku sporządzona w Warszawie 18 sierpnia 1994 r. (Dz.U. z 1996 r. nr 30, poz. 131).